Ljósmæðrablaðið - 15.12.2007, Blaðsíða 11

ar hentuðu henni ekki. Konunum þótti
télagsskapurinn, hitinn og æfingamar
gera sér gott og flestir fagaðilanna tóku
1 sama streng.
I þeim viðtölum sem minnst var á
nálastungur sem meðferðarform voru
flestir sammála um að nálastungumeð-
íerð væri góður kostur sem verkjameð-
ferð en sem sjálfstæð meðferð dygðu
nálastungur ekki til. Einn sjúkraþjálf-
aranna sagðist trúa á nreðferðina sem
verkjameðferð en lagði áherslu á að
nálastungurnar hjálpuðu ekki ef um
skekkjur eða læsingar í mjaðmagrind
Vícri að ræða. Ein kvennanna sem er
með mjög slæmt grindarlos hafði kynnst
nálastungum hjá ljósmóður á stofu. Hún
lýsti reynslu sinni á eftirfarandi hátt:
"Nálastungurnar virkuðu vel að því leyti
Sem þær virkuðu. Ég gat svo sem ekki
§ert ráð fyrir miklum bata en þetta var
verkjastillandi, ég fann mun.”
I heildina var ekki mikið fjallað um
sálfræðiaðstoð í viðtölunum. Önnur
Ijósmæðranna benti þó á að möguleiki
væri á að hafa samband við tiltekinn sál-
fræðing á einkastofu sem sinnti sálrænu
Mttunum sem tengdust grindarverkjum.
Hún sagði eftirfarandi: „Ef konur hafa
mt siæmar fyrri meðgöngur og eru með
róníska verki er möguleiki að benda á
þetta líka.”
jónusta þegar vandamálið
ei borið upp í mæðravemd
°8 tengsl milli fagaðila
áðir læknarnir og allir sjúkraþjálfararn-
'r 'ögðu á það ríka áherslu að bregðast
Pyrfti fyn- vjg en gert er þegar konu,-
yrja að kvarta um verki í grindinni við
Jósmóður. Einn sjúkraþjálfaranna sagði
, °numar fá litlar upplýsingar um hvað
ær gætu gert nema að fara í meðgöngu-
mndið og að minnka við sig vinnu.
ann taldi vera misjafnt hvort þeim hafi
jmrið bent á sjúkraþjálfun. Sömu við-
01 komu fram í rýnihópunum. Tveir
^agaðilanna sögðu konumar þurfa að
era sjg eftir hjálpinni sjálfar og þrjár
Vennanna kvörtuðu yfir því sama í
ymhópunum. Annar læknanna benti á
Pað §ætu liðið fjórar til fimm vikur
' 1 heimsókna í mæðravernd sem væri
r^° *angur tími í bið að erfitt gæti
^ynst að snúa dæminu við til að koma
i^Hunum í vinnu aftur. Hann sagði eft-
I franð‘: "þær eru að bíða eftir að hitta
eðah'^S^r'^aenhanner 1 ftfi
jr d. efur etcki séð sjúklinginn og treyst-
]æ!er^a ekki til að skrifa vottorð.“ Hinn
þj'-0 sngðist ekki vilja missa af
SUlT1 konum og talaði um opna sam-
vinnu milli lækna og ljósmæðra. Auk
þess sagði hann: „Konan á ekki að þurfa
að bíða eftir vottorði til sjúkraþjálfara,
það er hægt að vinna þetta miklu hraðar.
Kannski geta ekki allir læknar gefið sér
tíma til að sinna þessu aukalega. Þetta
fer kannski eftir persónum.“
Allir viðmælendur í einstaklingsvið-
tölunum og í rýnihópunum voru sam-
mála um að þeir upplifðu samstarfið
milli ljósmæðra og lækna vera gott en
tengsl milli sjúkraþjálfara annars vegar
og lækna og ljósmæðra hins vegar
vera lítil eða engin. Sjúkraþjálfarinn á
Landspítalanum taldi hins vegar sam-
starfið vera gott meðal allra fagaðila
innan spítalans.
Kostnaður við þjónustuna
og veikindaleyfi
Allir viðmælendur rannsóknarinnar voru
sammála um hversu mikil áhrif kostn-
aður getur haft á hvert konurnar leita
eftir þjónustu. Flestir viðmælenda voru
sammála um að greiningarmat sjúkra-
þjálfara á meðgöngu og eftir fæðingu
ætti að vera konunum að kostnaðarlausu
eins og mæðraskoðun ef ljósmóðir teldi
að konumar þyrftu á greiningarviðtali
að halda. Einn sjúkraþjálfaranna lagði
til eftirfarandi: „Allar heilsugæslustöðv-
arnar myndu greiða hlut sjúklings svo
að það yrði sama þjónusta fyrir konur
sem eru úti á heilsugæslustöðvunum
eins og er á Landspítalanum.” I flestum
viðtölunum kom fram að ein af fyrstu
aðgerðunum við grindarverkjum er að
konum er boðið að minnka við sig vinnu.
Ljósmæðumar töldu að konurnar væru
frekar settar í veikindaleyfi af því að
þær hefðu ekki ráð á að sækja sér þjón-
ustu. Önnur ljósmæðranna vakti athygli
á að veikindaleyfi væri háð menntun
og starfi þar sem konur sem stunda lík-
amlega erfið störf sæktust frekar eftir
því að fá veikindavottorð. Staðfesting á
þessu kom fram í rýnihópunum þar sem
konurnar gátu haldið áfram námi og
skrifstofustörfum langt fram eftir með-
göngunni en ekki ræstingum, aðhlynn-
ingarstörfum, umönnunarstörfum eða
þjónustustörfum. Annar læknanna benti
á að mikilvægt væri að draga úr veik-
indaleyfum þar sem þau kostuðu kon-
urnar, vinnuveitandann og ekki síður
ríkið fjármuni og væru dýrari en kostn-
aður við sjúkraþjálfun. Læknirinn bætti
við: „Ég er viss um að fyrirtækin myndu
koma inn og borga hluta kostnaðar fyrir
sitt fólk því það færi minni tími frá
vinnu í að bíða eftir vottorðum og styttri
tími frá vinnu ef greining og meðferð
yrðu markvissari og tækju styttri tíma.“
Vangaveltur um hvort grindarverkir og
þjónusta vegna þeirra vœru vanmetin
Báðar ljósmæðumar voru sammála
um að vandamálið væri ekki vanmet-
ið þar sem ljósmæður væru vakandi
fyrir þessu en læknarnir töldu báðir að
um vanmetið vandamál væri að ræða.
Sjúkraþjálfaramir sem starfa á stofu
töldu vandamálið hugsanlega vanmetið
en þeir gætu eingöngu dæmt slíkt út
frá þeim konum sem væru komnar í
sjúkraþjálfun. Annar sjúkraþjálfaranna
sagði konumar oft tala um „að lækn-
unum finndist þær alltaf vera kvart-
andi og kveinandi út af smámunum
eins og þær nenntu ekki að vinna.”
Heilsugæslulæknirinn benti á að grind-
arverkir gætu verið misskilið vanda-
mál þar sem konumar geti verið góðar
meðan þær eru á hreyfingu en „frjósi
svo í einhverri stöðu og geti ekki hreyft
sig.” Sjúkraþjálfarinn á Landspítalanum
taldi vandamálið vera ofmetið á spít-
alanum. í rýnihópunum kom fram að
konumar höfðu mætt neikvæðum við-
horfum úti í samfélaginu þegar þær
þurftu að minnka við sig vinnu. Ein
þeirra sagðist hafa unnið 8-16 tíma á
dag og hefði hætt allri vinnu. „Mér
fannst ég verða fyrir ákveðnum for-
dómum að hafa hætt að vinna, bæði hjá
fólkinu í vinnunni og svo fannst mér
ljósmóðirin ekki vera sátt við að ég
hefði bara klippt á vinnuna. Ég vann því
í nokkra daga, en það varð til þess að
ég lá á eftir.“ Önnur sagði eftirfarandi:
„Mér finndist allt í lagi að ljósmæð-
urnar bentu manni á sjúkraþjálfara sem
sérhæfa sig í þessu en það var ekki gert.
Ljósmæðumar mega alveg styðja meira
við mann af því að maður mætir þessu
viðhorfi úti í samfélaginu." Fleiri tóku í
sama streng.
Ábendingar um hvað fagaðilar
geta gert betur í þjónustunni
í heildina virtust allir fagaðilamir sem
tóku þátt í rannsókninni vera sammála
um að læknar sýndu vandamálinu lítinn
áhuga og skilning og mættu því gera
betur. Fjórir fagaðilanna nefndu litla
þekkingu lækna á mjaðmagrindinni og
að þeir þyrftu að fá aukna fræðslu um
skoðun á mjaðmagrind. í viðtölunum
voru ljósmæður helst gagnrýndar fyrir
að vera seinar að beina konunum frá
sér til fagaðila til greiningar og með-
ferðar ef konumar kvörtuðu um grind-
arverki. I rýnihópunum voru konumar
sammála um að ljósmæðurnar þyrftu að
Ljósmæðrablaðið desember 2007 1 1