Ljósmæðrablaðið - 15.12.2007, Qupperneq 42

LJÓSMJEBRABLllIð 85 ÁflA
Syngjandi sól
f þættinum Rúv.is 29.
október s.l. tók Sigurlaug
Margrét Jónasdóttir við-
tal við Huldu Jensdóttur
ljósmóður um ævistarf
hennar; beina og óbeina
þátttöku í 30.000 fæð-
ingum. Hugmyndir
Huldu urn sjálfstyrkingu
og undirbúning kvenna í
barnseignarferlinu voru
róttækar á 6. áratug síð-
ustu aldar. Þær eru það
enn og jafn mikilvægar.
Eg átti leið í Þumalínu
eftir heimafæðingu vin-
konu minnar fyrir tæpum
tveimur árum, var að leita
að gjöf handa baminu
sem fæddist. Mig minnir að ég hafi keypt brosandi sól sem
söng vögguvísu. Eg var uppnuminn eftir þessa fæðingu og
stóðst ekki mátið og sagði Huldu frá henni, en ég tek það
fram að ég þekki hana ekkert. Vissi bara að hún hefði tekið
þátt í mörgum heimafæðingum og þegar hún var viðstödd
heimafæðingu systurbarns síns í Noregi valdi hún ævistarf-
ið.
Þessi heimafæðing sem ég var að koma úr, átti sér
líklega langan aðdraganda í huga móðurinnar. Fyrri fæðing-
arreynsla hafði verið erfið, og frá faglegu sjónarmiði mjög
áhugaverð. Þessi vinkona mín kom inn á fæðingargang með
8-9 í útvíkkun snemma morguns og fæddi án verkjalyfja 12
marka stelpu í tangarfæðingu, eftir að sogklukka hafði verið
reynd, á vaktaskiptum seinni partinn.
Eftir að ég hóf nám í ljósmóðurfræði var ég sannfærð um
að þessi góða vinkona mín hefði fengið hið alþekkta „lok-
unarsyndrome” þegar hún kom á spítalann. Henni fannst hún
ekki vera að standa sig í stykkinu, þessi blessaða útvíkkun
stóð alltaf í stað þegar betur var að gáð. Innra með sér kærði
hún sig þó kollótta um að fá „smá hormón” til að bæta sótt-
ina, hún trúði á líkamann sinn. En hún hafði samviskubit,
hvað ef einhvern vantaði stofuna, það væri ekki gott ef hún
ætlaði bara að setjast upp á spítalann....hormón fékk hún.
Heimafæðing skyldi það vera í næsta skipti. Og ég var viss
um að allt færi vel. Áslaug ætlaði að vera með okkur, eða ég
með þeim. Meðgangan gekk vel, en litla barnið var ekkert
að flýta sér í heiminn. Vinkona mín ákvað að fara í nudd,
til að reyna að koma fæðingunni af stað. Nuddkonan bauð
henni að „heilsa upp á barnið” í einhvers konar hugleiðslu,
sem hún þáði og barnið sagði að sér liði vel. Móðurin, sem
er mjög jarðbundinn, fór hjá sér, en lét sem ekkert væri. En
kvöldið eftir missti hún
vatnið, barnið hafði svar-
að kalli.
Ég var mætt skömmu
síðar heim til þeirra.
Sundlaugin hafði verið
tilbúin í nokkrar vikur,
uppblásinn í stofunni
og stóra systir búin að
skreyta. Einhvers stað-
ar var líka búið að tala
um að gott gæti verið að
hafa heimagerða súpu til
að gæða sér á, eftir að
heimafæðing væri afstað-
in. Pabbinn var því upp-
tekinn þegar ég kom,
hann var að skera niður
púrrulauk í eldhúsinu og
potturinn kominn á helluna. Vinkona mín var hins vegar
komin í hörkusótt og fæðingunni miðaði greinilega vel
og mikið stóð hún sig vel. Það fór fátt annað í súpuna en
púrrulaukur þetta kvöld, því nú hófst næsta verk sem var
að fylla sundlaugina. Pípulagningar voru okkur hins vegar
ekki hliðhollar, en það skipti litlu máli. Nú átti að halda við
bak og nudda, vera til staðar. Áslaug kom fljótlega og amma
sem ætlaði að vera með stóru systur, ef hún yrði óörugg.
Þegar hér var komið sögu svaf hún værum blundi. En þegar
mamma fór að rembast vaknaði sú stutta og skreið upp í
rúm til foreldra sinna og var hjá þeint þegar stór stúlka kom
í heiminn, á ljúfan og áreynslulausan hátt. Mikið var ég stolt
að eiga þessa vinkonu, sem stóð sig svo vel og var kraftmikil
og einbeitt og ég var líka snortin að hafa fengið að vera með
þeim á þessari fallegu stundu.
Og þessa sögu sagði ég Huldu, þegar ég var að kaupa
syngjandi sólina. Sagði henni hvað það væri stórkostlegt að
þessi vinkona mín sem hefði misst trúnna á sjálfri sér, (sent
eru mín orð lesin úr hennar sögu) hefði tekið valdið í sínar
hendur og valið sér fæðingarstað þar sem hormónaflæði lík-
amans réð ríkjum.
Ég var beðin að skrifa áratugasögu og það fellur í minn
hlut að skrifa fyrir hönd 21. aldarinnar. Það er mikil ábyrgð.
En ætli það sé ekki dæmigert fyrir allar lærdómssögur barns-
hafandi kvenna sem hafa áhrif á okkur ljósmæður að þær
tjalla um fæðingar þar sem konan og líkami hennar vinna
saman og það skapast andrúmsloft sem er ólýsanlegt. Rétt
eins og hjá systur Huldu í Noregi á fyrri hluta síðustu aldar
eða í Þingholtum á 21.öld.
Steinunn H.Blöndal,
útskrifuð Ijósmóðir frá Háskóla Islands, árið 2005■
Úr kennslustofu í Eirbergi, á vorönn 2001.
42 Ljósmæðrablaðið desember 2007