Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1966, Síða 43

TlMARIT VPI 1966
67
Mynd 9. Borholusnið. Borhola BH-4 við Búrfell, boruð 1961 og fór
í gegnum 7 Tungnaárhraun.
Figure 9. Graphic drill log. Borehole BH-4 at Búrfell, drilled 1961.
It penetrated 7 postglacial lavaflows.
um, yfirleitt kallaðar Borro-boranir eftir nafninu
á þeim bor, sem mest er notaður, og bergboranir,
sem eru framkvæmdar með snúningsbor með
demantskrónu eða stálkrónu. Er þá skorinn
kjarni úr berginu, venjulega um 5 cm í þvermál.
Er þessi borun kölluð kjarnaborun. Kjarnarnir
úr holunum eru þær upplýsingar, sem jarðfræð-
ingurinn fær til þess að vinna úr frá borunun-
um. Ekki fæst þó kjarni af öllum jarðlögum og
stafar það þá venjulega af lítilli eða engri sam-
límingu í bergi. Þannig fæst yfirleitt ekki kjarni
N
E °
r75
-50
- 25
. 0
75
- 50
- 25
0
75
50
- 25
- 0
75
- 50
25
L 0
L
Lektormaelingor i 5 djupum
holum i SÓmsstoðamúlo
PERMEABILITY TESTS IN 5 DEAP HOLES
IN SÁMSSTADAMÚLI
Millilog meðollekt 100 LU
INTERBED AVERA6E PERMEABILITY 100 LU
Logomót meðollekt 560 LU
CONTACT AVERA6E PERMEABILITY 560 LU
úr lausum yfirborðslögum né heldur
af millilögum í hraunum frá eftir-
jökultíma. Demantskrónur eru nauð-
synlegar þegar borað er í storkuberg
svo sem blágrýti, grágrýti, andesit og
lítið ummyndað líparít. Móberg er
yfirleitt hægt að bora með stálkrón-
um og sömuleiðis flest setberg.
Bólstraberg er á mörkum. Stálkrón-
ur eru miklu ódýrari en demantskrón-
ur og hefur þetta því töluverð áhrif
á borkostnað. Annars er borun til
töku kjarna dýrari í lausu bergi, sem
stendur illa en í hörðu þéttu bergi,
og stafar þetta af töfum þegar
tryggja þarf veggi holunnar annað
hvort með fóðrun eða steypingu. Á
fyrstu árum rannsóknanna voru
holuveggir yfirleitt steyptir upp, en
hin síðari ár hefur miklu meira verið
gert að því að fóðra.
Kjarninn, sem úr holunni fæst er greindur af
jarðfræðingi og sú greining hefur til uppfylling-
ar ýmsar upplýsingar frá borstjóra, sem birtast
í borskýrslu hans. Þær upplýsingar eru borgang-
ur, litur skolvatns, skolvatnstap o.fl. Allar þess-
ar upplýsingar eru túlkaðar saman og niðurstöð-
urnar settar upp í borholusnið. Dæmi um gamalt
borholusnið er á mynd 9.
8.2 Lektarmœlingar.
Venjulega eru gerðar lektarmælingar í holun-
um. Um það hvernig þær fara fram vísast til
greinar hér í tímaritinu, 5.-6. hefti 1964. Niður-
Hroun moðolltkt 160 LU
MASSIVE LAVA AVERA6E PERME ABILITY
Laktormaelingor i
26 holum ó
Hroununum
PERMEABILITY TESTS
IN 26 HOLES IN
POST6LACIAL LAVA
FLOWS
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000 LU
Lekt i LU
PERMEABILITY LU
Mynd 10. TlSnlgrelning á lekt.
Figure 10. Histogram on permeabillty.