Tímarit Verkfræðingafélags Íslands


Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1966, Blaðsíða 63

Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1966, Blaðsíða 63
TlMARIT VFl 1966 87 sagt er gert ráð fyrir, að Johns-Manville leggi til þá tækniþekkingu, sem nauðsynleg er, til að fram- leiðslan verði í bezta gæðaflokki. Johns-Manville er greidd tækniþóknun 6% af fob-verðmæti vör- unnar að frádregnum sölulaunum. Nærri helm- ingur þessarar upphæðar eða 45% greiðist aftur til Islands í sköttum. Gjaldið er því raunveru- lega ekki nema 3.3%. Johns-Manville menn sögð- ust vera vanastir því að fá ókeypis hlutabréf í fyrirtækjum, þegar þeir legðu til „know-how“. Á það vildum við hins vegar ekki fallast, vegna þess að arðsemi fyrirtækisins getur vissulega orðið góð. Tækniaðstoðin kostar að vísu tals- verða peninga, en ég tel líka, að öryggi fyrir farsælum rekstri sé mikið. Kostnaður og verðlag Eins og nú standa sakir, má gera ráð fyrir, að verðið á kísilgúr cif t. d. Hamborg sé um 110—115 dollarar á tonn. Ég vil enn gera ráð fyrir, að flutningsgjald verði ekki hærra en 15— 16 dollarar, þó að ýmsir efist um, að hægt sé að fá svo lágt flutningsgjald. Ýmislegt bendir samt til, að það sé hægt. Fob útflutningsverð- mæti verksmiðjunnar í fullri framleiðslu getur þannig orðið um 120 milljónir króna á ári. Þar frá dragast sölulaun og tækniþóknun, sem verð- ur þó að næstum hálfu leyti eftir í landinu í formi skatta. Þannig ættu a. m. k. 90 milljónir króna að verða eftir í landinu eða um 70 dollarar per tonn. Nettógjaldeyrishagnaður er að sjálf- sögðu nokkru minni. Um reksturskostnaðinn þori ég ekki að segja með neinni vissu. Verk- smiðjan verður afskrifuð á 15 árum eða um ca. 10 milljónir króna á ári. Hráefnið er talið kosta um 3 dollara á tonn komið að verksmiðju. Um- búðir kosta um 6 dollara á tonn. Ósamið er um rafmagns- og gufuverð. En gert er ráð fyrir, að hreyfanlegur kostnaður verði varla mikið yfir 20 dollara á tonn. Um 30—35 starfsmenn verða við verksmiðjuna, en auk þess verður nokkur fastur kostnaður í sambandi við rafmagn og hita auk afskrifta. Þá liggur geymslukostnaður á Húsavík og útskipunarkostnaður ekki enn fyr- ir. Þrátt fyrir nokkur óviss atriði varðandi fram- leiðslukostnaðinn, tel ég, að hann ætti ekki að verða yfir 40 dollarar á tonn, þegar verksmiðj- an hefur náð fullri afkastagetu. Til að bæta sjóðssteymi (cash-flow) verksmiðj- unnar fyrstu árin hefur Johns-Manville sam- þykkt, að greiðsla á tækniþóknun megi fresta fyrstu 5 árin. Endurgreiðsla á láni Johns-Man- ville gengur á eftir öllum öðrum lánum. Sam- þykkt er, að enginn arður skuli greiddur, fyrr en allar skuldir eru að fullu greiddar. Þessar að- gerðir eru þýðingarmiklar fyrstu árin. Kostnaðarbókhald Ég hef áður getið um heildaráætlun Kaiser og hvernig hún var sundurliðuð lið fyrir lið. Við höfuð auðvitað haldið mjög nákvæmt kostnaðar- bókhald, svo að við getum séð, svo að segja frá degi til dags, hvernig hver einasti liður stendur. Ef hættumerki sjást um, að kostnaðurinn á ein- hverjum lið muni fara fram úr áætlun, er strax reynt að gera sér grein fyrir í hverju ósamræm- ið liggur. Stundum er um að ræða óraunhæfa áætlun, vegna þess að eitthvað óvænt hefur kom- ið upp, svo sem í sambandi við jarðvinnu eða að byggja skrifstofuhúsið yfir vetrarmánuðina, sem hækkaði verð þess um ca. 30%. Stundum er magnið hreinlega meira en áætlunin segir til um, svo sem steypumassi í grunnana. Oft hefur líka kostnaðurinn orðið lægri heldur en áætlunin gerði ráð fyrir, ekki sízt í sambandi við útboð, sérstaklega á tækjum og raunar einnig á tiltekn- um verkum. Um síðustu áramót var samtals búið að nota um 1.300.000 dollara og auk þess að kaupa tæki og efni fyrir um 750.000 dollara, þannig að búið er að ráðstafa um 2 millj. doll- ara. Þar er meðtalinn verkfræðikostnaður, en ekki undirbúningskostnaður. Varla er neinn vafi á því, að áætlunin stenzt vel, jafnvel svo að ófyr- séð og eilítið meira verður til annarra ráðstaf- ana, enda ekki vanþörf á, þar sem 12 starfs- mannahús eru ekki með í áætluninni og ekki heldur byrjunarreksturskostnaður. Þetta kostar hvort tveggja miklar f járupphæðir, e. t. v. 15— 20 milljónir króna. Ég tel talsverða möguleika á, að einhver afgangur verði af því fé, sem útveg- að hefur verið til að greiða verulega upp í þetta hvort tveggja. I sumar hefur allri steypuvinnu verið lokið við verksmiðjuna, en það eru fyrst og fremst grunn- ar og undirstöður undir ýmis tæki. Gert var ráð fyrir, að steyptir yrðu 940 m3. Reyndin varð 1350 m3, þar af rúmlega 300 m3 af grófsteypu. Áætlaður kostnaður var 71.000 dollarar, og varð svipaður í reynd. Dæluskip, dælustöð og leiðsla fer líklega 6% fram úr áætlun. Stálgrindaturn, sem er áætlað að kosti 90.600 dollara er ekki kominn í meira en 70.000 dollara og er langt kominn. Olíutankur, sem gert var ráð fyrir, að kostaði upp undir 20.000 dollara, kostaði ekki nema 9000 dollara, og þannig gæti ég haldið á- fram. Á sumum liðum er tap, en á öðrum hagn- aður. Með vissu millibili hefur verkfræðingur Kaiser, sem teiknaði verksmiðjuna, komið til
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74

x

Tímarit Verkfræðingafélags Íslands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Verkfræðingafélags Íslands
https://timarit.is/publication/860

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.