Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1903, Side 65

enn ú séi'almennt stxxð á Islandi. Þetta gerðu þeii-, þött
þeir hefðu engan banka, og Færeyjar liafa blömgast síðan
meir og meir, og almenningur lært að fara með fé og
skilja gildi peninga. Stundum var náttúrlega við ýmsa
örðugleika að stríða í fyrstunni, en fiest er það nú yfirunn-
ið. Þá er Færeyingar taka að setja banka. sem er ekkert
annað en peningaverzlun, á stofn lijú sér, munu þeir ef-
laust gera það með sínu eigin íe, og þeir munu vilja ráða
þeirri vei’zlun sinnisjálfir að öllu leyti. Umþað munu bæði
bændur og kaupmenn samtaka á Færeyjum, og eigi mun
heldur langt þangað til, að þeir stofna banka hjá sér.
Færeyjar eru áþreifanlegt dæmi upp á það, að verzl-
unin getur komist í lag, þött enginn banki væri til þar í
landi, ef viljinn er gúður bœði hjá kaupmönnmn og
bœnclutn og viturlega er að farið. Hins vegar er stör
banki alls eigi einhlýtur til þess að konia verzluninni í
lag, ef góðan vilja og þekkingu vantar bjá landsmönnum
(og þar á nxeðal kaupmönnum), allra sízt, ef landsmenn
ráða eigi yfir bankanum; þá gæti liann orðið til þess að verzl-
un landsins vrði aldrei innlend né í böndum landsmanna.
Islendingar bafa nii fengið eina göða verzlun íReykja-
vík, þar sem allar vörur eru keyptar fyrir peninga og
seldar fyrir peninga. Af þeirri verzlun geta þeir lært,
hvernig verzlun á að vera, og þeir munu smátt og smátt
læra að fara vel með fé, er vöruskiftuverzlunin minkar.
Þá er sijórnarmálið er komið í lag, sem vonandi
verður bráðlega, hlýtur verzlunarniálið að vex-ða hiðfyrsta
störmál, sem Islendingar setja á dagskrá og reyna að
hi'inda í lag, jafnframt og þeir reyna að auka sanna ment-
un í landinu. Bankamálið er eigi nema lítill þáttur af öllu
verzlunai'málinu, en landsbankinn er þó einxx stórverzlun-
in, sem er alinnlenxl og landsmenn ráða algerlega yfiiv
Svo vilja sunxir íslendingar afnemaþessaverslun ogselja
hana í bendur útlendum kaupmönnum! Eru þessir menn
með öllum mjalla, eða livað hugsa þeir?
Bogi Th. Melsteð.