Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1903, Síða 79

í seðlum, en hann eða landið getur ekki notað þetta, af
]>vi að búið er að gefa burt réttinn til seðlaútgáíúnnar.
*
* *
í alman. Þvfl. fyrir úrið 1899 (bls. 64) er skýrsla um
Lúnaðnrástandið í landinu árið 1896. Samkynja skýrsla
er til samanburðar,sett bér að framan um búnaðarástandið
árið 1900, en hann er eigi skemtilegur, því af bonum
er auðséð afturför í landbúnaðinum á þessu 4 ára tíma-
bili.
Framteljendur hafa fœkkað um 58, býli 108, sauðkindur
125,438, hross 600 og nautgripir 144. Sauðfjárfækkunin er
mjnst í austuramtinu en í hinum hlutfallsl. lík. I Suðuramtinu
hefir fœkkunin verið 35 þús., Vesturamt. 30 þús., Norð-
uramt. 43 þús., og Austuramt. tæp 17 þús. — Sjálfsagt
hefur sjávarútvegnum mjög farið fram þessi árin, en það
er ekki heppilegt, að hann blómgist á kostnað landbún-
aðarins. Æskilegt væri ef skilvindur og mjólkurbú, sem
Árnesingar hafa nú gengið ötulast fram í, að innleiða bjá
sér, reyndust landbúnaðinum til viðreisnar, þá mundu
fleiri sýslur landsins leggja jafn mikið kapp á, að gjöra
sömu endurbætur hjá sér, þar sem þeim verður viðkom-
ið. En eigi má það gleymast, að aukin tún og grasvöxt-
nr verður altaf aðal undirstaðan fyrir framför landbúnað-
arins.
*
* *
Lítil skýrsla um tölu bæjarbúa í nokkrum verzlunar-
stöðum og kaupstöðum er sett hér, til að sýna bve fólks-
íjöldin eykst þar árlega, því það er eitt af meinum land-
búnaðarins, að landbændur á góðum jörðum, selja bú sín
og sumir um leið eignarjarðir sínar, til að kaupa húskofa
i kaupstað og (lytja svo þangað með íjölskyldu.
Eg stóð nýlega og lilýddi á tal nokkurra sveitabænda,
sem komu með stóra vörulest til Reykjavíkur, og heyrði
einn þeirra, sem bjó á góðri sjálfseign, segja þegar hann
reið fram bjá einu smábúsi ,,já bara ég ætti þennan kofa,
þá skyldi ég ekki lengur pina mig við búskapinn, það
væri munur að lifa hérna“. Eg er sannfærður um að honum
(69)