Freyr - 01.12.1946, Blaðsíða 48

378
FRE YR
lag o. s. frv. komi báð'um til góða, bóndan-
um og neytandanum.
Þá fengi líka þjóðfélagið ríkari hvöt til
að stuðla að slíkum framkvæmdum, með
löggjöf og framlögum er það nyti þess
jafnharðan í hagkvæmara verðlagi á af-
urðum landbúnaðarins.
Það væri eðlilegt að útreikningur sex-
mannanefndar sáttmálans, væri tekinn
til endurskoðunar á nokkurra ára fresti.
Það mætti líka hugsa sér aðrar og fleiri
aðferðir til þess að íinna hið réttláta , með-
alverð allra meðalverða" á grundvelli sex-
mannanefndarlagana, en þær sem notað-
ar voru 1943. Og það verður æ því hægara
sem fleiri og fullkomnari búreikningar
verða tiltækir að styðjast við. Það mætti
til dæmis hugsa sér að miða við rekstur
og afkomu ríkisbúanna, ef þau eru rekin
á sama hátt og með sömu aðstöðu og önn-
ur sams konar bú í landinu. Það gæti og
komið til mála, eins og tillögur eru um í
Svíþjóð, að leggja til grundvallar einhverja
meðal-bústærð sem á hverjum tíma er tal-
in hæfileg í hverri búgrein, og meðal að-
stöðu, og byggja á rekstursútkomu nokk-
urra slíkra búa, kostnaðarverð framleiðsl-
unnar í landinu.
En slíkt fyrirkomulag útheimtir það
fyrst í stað, að þjóðfélagið veiti þeim
bændum, er búa á jörðum neðan við þetta
meðaltal, en sem þó þykir rétt að sé hald-
ið byggð, sérstakan stuðnings til að bæta
þær, svo að þær gætu talist búhæfar sam-
kvæmt þessum mælikvarða. Og það sem
ætíð yrði að gæta við endurskoðun á verð-
grundvellinum og verðlagsbreytingar, er
það, að enda þótt nokkur hluti hinnar
bættu búnaðaraðstöðu kæmi neytendan-
um til góða í lægra vöruverði, þá hlyti
bóndinn ætíð sinn hluta í auknum af-
rakstri. Allt annað væri ranglátt, enda
væri hann annars rændur eðlilegri uppörf-
A burharskömmtun.
og áburbarnotkun
ÁLIT frá Lúnaðarfélaginu „Aftur-
elding“, Hornafirði, um úthlutun
garðáburðar.
Á yfirstandandi ári hefir bændum verið
tjáð að áburður sá, sem fæst í garða verði
miklum mún minni en á síðastliðnum ár-
um og er þó vitanlegt, að skortur á áburði
varð víða til að draga mjög úr garðrækt-
inni.
Um garðræktina hagar svo til, að þeir
garðávextir, sem á markað koma, eru
framleiddir á fáum og tiltölulega takmörk-
uðum svæðum, þó að víðast hvar í sveitum
landsins séu garðávextir ræktaðir til heim-
ilisnota. En þar sem svo er háttað í sveit-
um að einungis er ræktað til heimilisnota
er auðvelt að fullnægja áburðarþörf garð-
ávaxtanna með búfjáráburði. Þess vegna
hefði það verið sanngjarnt að dreifa þessu
litla áburðarmagni, sem fáanlegt er í
un til endurbóta í búskapnum, og myndi
slíkt hefna sín fyrir þjóðfélagið. Samstarfi
um svona hluti hygg ég að bændur mundu
fúsir ganga að. Ég hygg að þeir yrðu ekki
óþjálli í samningum um framkvæmd hags-
munamála sinna en aðrir landsmenn yfir-
leitt. En til slíkra samninga munu þeir
aðeins ganga sem fulltrúar frjálsrar
bændastéttar, — sem frjálsir menn er ekki
láta meta sig, fjárhagslega eða á annan
hátt, undir því máli, er þjóðfélagið legg-
ur almennt á þegna sína í landinu.
Bjarni Ásgeirsson.