Freyr - 01.12.1946, Blaðsíða 13

FRE YR
343
Þeir sœkja
á miSin.
um þessi síðustu ár. Er þetta jafn víst, þó
draumar standi til enn stærri skerfa á
þessu sviði, en þegar hafa stigin verið.
Nú er það svo, að vér íslendingar höf-
um staðið svo utan við hin stærri átök,
að telja má, að við höfum sloppið flest-
um grannþjóðum okkar betur. Vér guld-
um þó hið mesta afhroð í mannláti — og
er það harmsefni allra góðra manna. —
• Á hinu leitinu blasir það við, að vér
höfum borið meiri fjármuni úr býtum, úr
þessum skiptum, en sennilega nokkur önn-
ur þjóð í veröldinni. Þó vér teljum þjóð-
arauð vorn nú í fölskum tölum, og verðum
því að slá drjúgum af upphæðum þeim,
sem þar eru taldar, haggar það ekki þeirri
staðreynd að vér höfum, fjárhagslega séð,
hagnast gífurlega á styrjöldinni. En hætt
er við, að sá hagur hafi verið dýru verði
keyptur. Sannanlega létum vér mjög fyrir
hann í öndverðu, svo sem áður á bent.
Og ókomið mun þó að öðrum skuldadög-
um þessara mála. Virðast þó öll veður-
merki benda til, að þeir séu skammt
undan.
Algengt er að heyra því haldið fram
og þá undan því kvartað, — að fólkið flýi
sveitirnar. Eru þær raddir ekki að rauna-
lausu á lofti. Og nú heyrast og háværar
raddir um að fjöldinn sé einnig að flýja
miðin. Séu þær raddir sannar, — og
trauðla mun rétt að efa þær að öllu, —
virðist horfa þunglega um þjóðmál vor.
Gróðurmagn moldar íslands, og miða þess,
eru þeir hornsteinar, sem þjóðlíf íslend-
inga hlýtur að hvíla á. Hér hlýtur því að
vakna spurningin: Hver er ástæðan til
þessa?
Torvelt mun að svara þessu svo tæm-
andi sé í fám dráttum. Nokkur atriði virð-
ast þó blasa við, og verður hér freistað að
benda á þau.
Á það var áður bent, að íslendingar
hefðu hagnazt fjárhagslega á liðnum ár-
um. Tvennt er það, sem hefir orðið höfuð
aflgjafar í þessu efni. Hið fyrra er góðæri.
Um það verður ekki deilt, að síðastliðin
ár hefir ært vel til lands og sjávar, þó
nokkur munur sé að sjálfsögðu á því, frá
ári til árs. Hitt verður þó, — a. m. k. að
ytri sýn, — drýgra í skiptum, hve ágætu