Freyr - 01.04.1995, Side 24

Rœða Hauks Halldórssonar
við setningu
Búnaðarþings 1995
Forseti íslands, formaður bœndasamtakanna, landbúnaðarráðherra og búnað-
arþingsfulltrúar, góðir gestir. Ég mun í rœðu þessari fjalla um stöðu landbúnað-
arins í dag eins og ég met hana og þá framtíðarsýn sem ég tel að blasi við land-
búnaðinum.
Varðandi störf Stéttarsambands
bænda á því tímabili sem liðið er
frá síðasta aðalfundi og varðandi
framgang þeirra mála sem aðal-
fundurinn ályktaði um vísa ég til
skýrslu þeirrar um störf Stéttarsam-
bandsins sem Búnaðarþingsfull-
trúar hafa fengið í hendur.
Hagsmunabarátta á nýjum
grunni
Ég hefi mjög fundið fyrir því í
starfi mínu á undanförnum árum að
samtök okkar hafa ekki verið nógu
sterk, þau eru of tvístruð og ákvarð-
anir ómarkvissar. Hinn hagsmuna-
legi og faglegi þáttur félagsstarf-
seminnar þurfa að vinna saman ef
okkur á að takast að byggja upp
árangursríka kjarabaráttu og tryggja
framfarir í landbúnaðinum.
Með sameiningu Búnaðarfélags
íslands og Stéttarsambands bænda
erum við að stíga slíkt skref og
smíða okkur með því nýtt og öfl-
ugra tæki í hagsmunabaráttu okkar,
tæki sem við þurfum svo mjög á að
halda í þeim heimi breytinga sem
við nú búum í.
Eðlilegt er í þessu sambandi að
velta því fyrir sér í hverju kjara-
barátta bænda í nútíma samfélagi sé
fólgin. Svar mitt er, að hún sé fyrst
og fremst fólgin í því að skapa
landbúnaðinum starfsumhverfi sem
geri honum kleift að framleiða
vörur á samkeppnishæfu verði.
Þetta þýðir að kjarabaráttan er háð
mun fleiri þáttum en áður var. Hún
er ekki lengur fólgin í því einu að
skrá verð á búvörum í heildsölu og
smásölu sem bændur gátu síðan
gengið að sem nokkuð vísu að fá
Haukur Halldórsson.
greitt í fyllingu tímans. Hagsmuna-
baráttan nú er fyrst og fremst fólgin
í því að framleiða vörur sem neyt-
endur hér heirna og erlendis vilja
kaupa. Til þess að bændur hafi tekj-
ur í slíku starfsumhverfi þurfa þeir
að gera sér ljósa grein fyrir lög-
málum markaðarins, og þeir þurfa
að hafa sér til fulltingis sterka og
vel markaðsmeðvitaða leiðbein-
ingaþjónustu sem aftur styðst við
öfluga rannsóknarstarfsemi. Sam-
tökin ráða yflr mjög mikilli þekk-
ingu og við getum nýtt hana mun
betur nú en gert var á meðan fag-
legu og félagslegu þættirnir störf-
uðu hver út af fyrir sig. Allir þessir
þættir þurfa að vinna saman, að
einu marki, við framkvæmd þeirrar
stefnu sem samtökin móta í sam-
vinnu við stjórnvöld. Það er lykil-
atriðið í því starfí sem framundan
er.
í þessu sambandi er vert að hafa í
huga að stór liður í því að dreifð
byggð haldist um landið er að bænd-
ur njóti hvarvetna jafn góðrar þjón-
ustu í gegnum samtök sín. Bænda-
samtökin þurfa að stórauka samstarf
sitt við búnaðarsamböndin og bú-
greinafélögin. Þar verða hin beinu
tengsl við bændur. Við þurfum að
styrkja þessar einingar þar sem þær
eru veikar, annað hvort með sam-
einingu eða aukinni samvinnu.
Hvers vegna stuðningur
hins opinbera?
Á undanförnum áratugum hafa
stjórnvöld á íslandi stutt rannsóknir
og leiðbeiningar í þágu landbún-
aðarins. Eðlilegt er að spurt sé
hvers vegna ríkisvaldið styðji fram-
farasókn landbúnaðarins með þess-
um hætti, ekki síst með tilliti til
þess að á undanfömum árum hefur
dregið mjög úr stuðningi hins opin-
bera við landbúnað. Svarið er að
almennt er viðurkennt að þeir fjár-
munir sem varið er til rannsónkna
og leiðbeininga fyrir landbúnað
skili góðum arði - séu beinlínis góð
fjárfesting. Þeir auki framlegð í
landbúnaði og stuðli þannig að
lækkun matvælaverðs til hagsbóta
fyrir neytendur. Þetta hefur verið
viðurkennt í GATT-samningunun
nteð því að flokka stuðning við
leiðbeiningar og rannsóknir sem
grænar greiðslur sem eru undan-
þegnar niðurskurði og beinlínis
talið hagkvæmt að auka slíkan
stuðning.
Bœta þarf menntun
Sama gildir um fjármuni sem varið
152 FREYR - 4. ’95