Freyr - 01.05.1999, Side 49

Tafla 3. Lengd langleggs (T), vídd (V) og lögun brjóstkassa (V/TH), lærastig,
síðufita, ómsjármælingar, vefir og fallþungi og flokkun (DIÚ og DIA). Mál, stig og
vefir leiðrétt að meóalfallþunga 16,55 kg.
Hrútur Útvortismál Ómsiármælinq Vefir, kq, (%) Flokkun %
Nafn Nr. Tala afkv. T V WTH Læra- stiq Síðu- fita Vöðvi Fita Vöðvi Fita Fall, kq DIÚ DIA
Moli 93986 20 193 175 0,663 4,31 9,82 27,7 2,2 10,24(61,9) 3,79 (22,9) 17,00 25,0 65,0
Bloti 93987 14 197 175 0,663 3,89 10,48 24,6 2,9 9,85 (59,5) 4,20 (25,4) 16,51 92,9
Bruni 93988 26 199 178 0,669 4,06 10,05 25,6 2,3 9,99 (60,4) 3,99 (24,1) 15,99 3,8 84,6
Penni 93989 24 193 176 0,662 4,11 10,34 25,7 2,4 9,95 (60,1) 4,04(24,4) 16,69 12,5 79,2
Meðaltal 84 195 176 0,664 4,09 10,17 25,9 2,5 10,00 (60,4) 4,00 (24,2) 16,55 10,7 73,8
sýnt sig með samanburði við síðu-
fítumælingu á föllunum í kjötsal,
að með nokkurri æfíngu næst ótrú-
lega góð nákvæmni í þessu mati.
Haustið 1996, er Drangur og
Standur voru ómsjármældir og
fítumetnir, hafði Drangur 26 mm
þykkan bakvöðva, 4 mm fítuþykkt
á baki og fitumat á síðu 11 mm og
þungi hans á fæti 41 kg. Samsvar-
andi mælingar á Standi voru 30
mm, 2 mm, 7mm og þunginn á
fæti 45 kg. Að útliti voru lömbin
mjög áþekk, bakið breitt, bæði lág-
fætt, leggur Drangs 110 mm en
Stand 113 mm, en Drangur þó tal-
inn sérlega vel þéttvaxinn, útlögu-
mikill með frábær mala- og læra-
hold, en það var einmitt helsta
ástæðan fyrir vali hans í afkvæma-
rannsóknina. Samanburður á af-
kvæmum þessara tveggja hrúta
sýnir glögglega að hið jafnvaxna
og þéttholda vaxtarlag getur bein-
línis verið ábending um fítusöfn-
un, ef ekki er reynt að gera grein-
armun á fítu- og vöðvasöfnun.
Þannig hafa afkvæmi Stands 8 mm
minni brjóstkassavídd og 2 mm
minni síðufitu en afkvæmi Drangs
í vöðva- og fitumagni verður kjöt-
gæðamunur milli þessara af-
kvæmahópa enn meira áberandi
þar sem föllin undan Standi hafa
að jafnaði um '/2 kg meiri vöva og
rúmlega '/2 kg minni fítu en af-
kvæmi Drangs.
Afkvæmi Frama falla að miklu
leyti í sama mót og afkvæmi
Drangs, bæði hvað varðar vaxtarlag
og veljasamsetningu, en eru til
muna léttari, en Drangur átti
þyngstu föllin af öllum afkvæma-
hópunum.
Dætrahópar voru settir á undan
eftirtöldum hrútum: Stólpa 24,
Orækju 28, sem því miður drapst í
skurði um haustið, Durti 31 og
Standi 35.
Afkvæmarannsókn sæö-
ingarhrúta á Sæðingar-
stöð Suðurlands
Alls voru afkvæmaprófaðir 7
hrútar af Sæðingarstöð Suðurlands,
4 hymdir og 3 kollóttir. Hymdu
hrútamir vom Moli 93986 frá Efri-
Gegnishólum, Bloti 93987 frá
Gunnarsstöðum í Þistilfirði, Bmni
93988 og Penni 93989 frá Leirhöfn
og þeir kollóttu Skreppur 92991 frá
Heydalsá, Askur 93992 frá Smá-
hömrum og Faldur 92990 frá Ysta-
Bæli. Um ætt hrútanna er vísað til
kynningarbæklings sæðingarstöðv-
arinnar 1997. I töflu 3 em sýndar
helstu niðurstöður rannsóknarinnar
á sama hátt og í töflu 2.
Það er greinilegt að vaxtarlags-
munur milli afkvæma hrútanna
liggur í beinalengdinni (T-málinu)
og birtist því fyrst og fremst í læra-
stigunum og vöðvaþykktinni. Af-
kvæmi Mola bera af í þessu tilliti
og em jafhffamt með þynnstu síðu-
fituna og koma þessir kostir hans
glöggt fram í vöðva- og fituhlutfalli
þeirra. Jafnframt höfðu þau mestan
fallþunga.
Afkvæmi Penna og Bmna, sem
báðir em frá Leirhöfn, em einkar
áþekk að allri gerð og vefjasam-
setningu, þó hafa Penna afkvæmin
ívið betri lærahold enda beina-
styttri en gefa þó þyngri föll.
Afkvæmi Blota koma lakast út.
Vöðvavexti er ábótavant og þau em
of beinalöng til þess að ná góðri
vöðvaþykkt en jafnframt virðast
þau búa yfír sterkum fítusöfhunar-
eiginleikum. Þetta samræmist alls
ekki nútíma kröfum um kjötgæði
og er vafasamt að taka slíka hrúta á
sæðingarstöðvar nema þeir búi yfir
öðmm kostum, s.s. að þeir séu af-
burðagóðir ærfeður.
I erfðarannsóknum á Hestféinu
hefur það sýnt sig að beinalengd
hefur hæst arfgengi (um 0,80) allra
vaxtarlagseiginleika. Ef borin er
saman legglengd feðranna við lang-
leggjarlengd afkvæmanna (T-mál í
töflunni) sést hve sterkt hún erfíst,
þar sem legglengd Mola mælist 122
mm, Blota 128 mm, Bmna 129 mm
og Penna 123 mm. Vegna þessa háa
arfgengis er í rauninni auðvelt að
auka holdþykktina, en ef framleiða
á gæða vöm, sem mætir kröfum
markaðarins, verður við úrval kyn-
bótagripa að greina milli vöðva- og
fitusöfnunar.
I töflu 4 eru sýndar niðurstöður
kollóttu hrútanna.
I heild má segja að ekki sé um
neinn afgerandi mun í vaxtarlagi,
vefjasamsetningu og fallþunga að
ræða milli afkvæma kollóttu hrút-
anna. Þó skal bent á að afkvæmi
Skrepps em með bestu læraholdin
og Asks-afkvæmin hagstæðustu
vefjahlutfollin og fá jafnframt bestu
flokkunina.
FREYR 5-6/99 - 49