Freyr - 15.05.1999, Page 17

Dreifingartími
áburðar á tún og nýrækt
AHvanneyri voru gerðar til-
raunir með dreifíngartíma
tilbúins áburðar í nýræktar-
flög á árunum 1971-1974. Notaðar
voru eingildar tegundir, sem dreift
var saman, eða fosfór- og kalí-
áburði fyrst og köfhunarefni síðar.
Algengt er að nota búfjáráburð í
nýræktir, m.a. vegna þess að auð-
velt er að fella hann niður í mold-
ina. Þannig nýtist köfnunarefnið
betur en ef skítnum er dreift ofan á
grassvörð. Hins vegar hefur búijár-
áburður þann ókost að oft er mikið
af illgresisfræjum í honum, sem
veldur því að margir bændur veigra
sér við að nota hann í nýræktir.
Á árunum 1974-1980 var gerð
tilraun með dreifmgartíma á kalí-
áburði á tún á Hvanneyri. Tilraunin
var gerð til að athuga hvort aðrir
dreifingatímar en sá hefðbundni, í
byrjun gróanda, ættu rétt á sér og til
að athuga hve vel kalí, sem borið
væri á að haustlagi, nýtist.
Á íslandi hafa fáar tilraunir verið
gerðar með dreifíngartíma kali-
áburðar. Slíkar tilraunir voru þó
gerðar í Gróðrarstöðinni í Reykja-
vík, árin 1924-1929 og á Tilrauna-
stöðinni á Akureyri árin 1939-1946
(Guðmundur Jónsson, 1979). Á
eftir áÉ
Magnús
Óskarsson, r
Bænda- g, Jg*
skólanum
á Hvanneyri
a »LJ
hvorugum þessara staða var munur
á því hvort kalí var borið á að hausti
eða vori, en á báðum stöðum voru
tilraunimar gerðar á túnum, þar
sem kalíþörfm virtist lítil.
Vandamálið við að nýta sér
niðurstöður jarðræktartilrauna er að
þær gefa oft mismunandi svör eftir
jarðvegi, veðurfari, búskaparhátt-
um og fleiru. Þess vegna þarf að
gera tilraunir vítt og breitt um land-
ið, ef vel á að vera. Guðni Þorvalds-
son (1998) hefur tekið saman eftir-
farandi yfirlit um það hvenær vor-
gróður lifnar á mismunandi stöðum
í landinu, en það gefur bendingu
um hvenær hentugt er að bera á.
* Vorgróður lifnar um eða fyrir
25. apríl; undir Eyjafjöllum, í
Fljótshlíð, Mýrdal, austurhluta Síð-
unnar, hluta af A.-Skaftafellssýslu
og á nokkrum öðrum afmörkuðum
stöðum.
* Vorgróður lifnar fyrstu dagana
í maí; í flestum lágsveitum Suður-
lands, mörgum lágsveitum á Vest-
urlandi og skjólsælum sveitum á
Norður- og Austurlandi.
* Vorgróður lifnar u.þ.b. viku af
maí; á stórum hluta Norður- og
Austurlands og i uppsveitum Suð-
ur- og Vesturlands.
* Vorgróður lifnar um miðjan
maí eða seinna; á norðanverðum
Vestfjörðum, útsveitum á Norður-
og Austurlandi, sem og á bæjum
sem liggja mjög hátt.
Ríkharð Brynjólfsson (1989) tek-
ur undir þá almennu skoðun að rétt
sé að bera á tún þegar grös fara að
lifna. Hann telur að seinki áburðar-
tíma eftir það minnki uppskera um
2-4 hestburði fyrir hverja viku sem
dregst að bera á.
Áburðartími á nýræktir
Tilraunir nr. 284-71 og 284-72,
með dreifingartíma tilbúins áburðar
á nýrækt voru báðar á framræstri
mýri, en mýrin er á gömlum
sjávarbotni frá því á ísöld.
Tilraunirnar voru gerðar eftir
sömu tilraunaáætlun og sjá má í
töflu A.
Miðað er við áburðardreifíngu
vorið sem sáð var í flögin. I tilraun-
ina frá 1971 var notuð gras-
fræblanda A frá SIS og árið eftir
var notuð V-blanda frá MR sem
voru svipaðar og sjá má í töflu B.
Sáð var 25 kg/ha af grasfræi, sem
blandað var saman við áburðinn
fyrir dreifmgu. Bæði árin var
jarðvegur rakur þegar sáð var.
Vorin voru góð, þó var seinna vor-
ið hlýrra. Árið 1971 var grasfræinu
sáð 11. júní, þá var jarðvegshiti í
10 cm dýpt 7,5°C. Árið 1972 var
fræinu sáð 30. mai og jarð-
Tafla A. Tilraunir nr. 284-71 og 284-72
a. N+P+K dreift 11. júní (30. mai)
b. P+K dreift 11. júnf (30. mai) og N dreift 27 dögum sfðar, 8. júlí (26. júni)
c. P+K dreift 11. júní (30. mai) og N dreift 45 (56) dögum síðar, 26. júlí (25. júli)
d. N+P+K dreift 8. júlí (26. júni)
e. P+K dreift 8. júlí (26. júm) og N dreift 18 (29)dögum sfðar, 26.júlí (25. júli).
Tafla B.
A-blanda SÍS 1971 V-blanda MR 1972
55% vallarfoxgras (Engmo og Korpa) 50% vallarfoxgras (Engmo og Korpa)
j 30% túnvingull 25% túnvingull
15% vallarsveifgras 10% hávingull
15% vallarsveifgras
FREYR 7/99 - 17