Freyr - 15.05.1999, Blaðsíða 34

í rannsóknum sínum komst hann
að því að lífskraftur þessa fólks
væri ekki eingöngu að þakka
mataræði, heldur einnig hvernig
maturinn var framleiddur. Land-
búnaður þessara kynþátta byggðist
á hringrás næringarefnanna og
staðfesti hugmyndir um að
heilbrigði jarðvegs tengdist heil-
brigði manna.
Mc Carrison prófaði hugmynd-
ir sínar um árif fæðu á heilsu og
atferli hjá rottum. Hann fóðraði
þær á sömu fæðu og fólk af fá-
tækari stéttum Englands neytti,
sem samanstóð af sætu tei, soðnu
grænmeti, dósakjöti, sulturn og
smjörlíki, og hins vegar á fæði
sem var dæmigert fyrir Sikh ætt-
bálkinn en það var blanda af
heilu korni, höfrum, maís, græn-
meti, ávöxtum, mjólk og smjöri.
Enska fæðið gerði rotturnar árás-
argjarnar, taugaveiklaðar, feldinn
ljótan og þær voru oftar veikar
samanborið við hinn hópinn.
Áhrif Mc Carrison náðu til Eng-
lands um 1930 er starfsbræður
hans þar unnu að fyrirbyggjandi
heilbrigðisaðgerðum fyrir enskan
almúga.
Rudolf Steiner (1861-1925) var
áhrifamikill á þróun lífrænnar rækt-
unar í Evrópu. Hann lærði í Aust-
urríki og starfaði í Mið-Evrópu.
Heimspeki hans byggist á kristinni
trú og hann hélt því fram að hin
efnislegi heimur yrði fyrir áhrifum
krafta frá andlegum heimi og ekki
væri hægt að mæla alla hluti eins og
tæknimennig nútímans ætlaðist til.
Jörðin væri lifandi vera sem
óáþreifanlegir kraftar hefðu áhrif á.
Steiner taldi að þessir kraftar snertu
allar hliðar mannlegs lífs; landbún-
að, listir, menntun, heilbrigði og
hagfræði.
í landbúnaði taldi Steiner að
grundvallaratriði fyrir frjósemi
jarðvegs væri að verka búljáráburð
í safnhaugi og notkun hvata sem
búnir eru til úr lífrænum efnum.
Kenningar hans eru í dag útbreidd-
ar á svæðum í Mið-Evrópu og
matvælaframleiðsla, sem byggir á
kenningum hans, kallast bíódyna-
mískur eða lífefldur landbúnaður.
Notkun kenninga Steiners krefst
allt annars hugsunarháttar en flestir
tæknihyggjumenn hafa getað
tileinkað sér. í Evrópu eru
starfræktir landbúnaðarskólar í
anda Steiners, einnig kennaraskól-
ar fyrir þá sem vilja læra upp-
eldiskenningar hans, auk almennra
skóla fyrir böm og unglinga.
í Bandaríkjunum var Jerome
Rodale frumkvöðull í útbreiðslu
kenninga Steiners og Howards.
Rodale stofnaði tilraunastöð í land-
búnaði til að þróa aðferðir Steiners
og Howards sem starfar enn. Árið
1935 stofnaði hann bókaútgáfu sem
gefur út bækur um lífræna ræktun
og er sú stærsta sinnar tegundar í
heiminum og heitir Rodale Press.
Stofnun samtaka um
lífræna ræktun á 20. öld
Á tuttugustu öldinni eru helstu
áhrif á þróun lífræns landbúnaðar
stofnun samtaka, upphaf almennra
rannsókna og nrenntunar og opin-
ber stefnumótun og staðlagerð um
lífrænan landbúnað.
í Englandi stundaði Eva Balfour
(1899-1990) rannsóknir á búgarði
sínum í 30 ár. Hún skrifaði einnig
merka bók, „The Living Soil“, sem
var samantekt á tilraunum og reynslu
i lífrænum landbúnaði. Rannsóknir
hennar tóku til búsins sem heildar og
vom hinar fyrstu sinnar tegundar í
heiminum og íyrinnynd seinni tíma
rannsókna í lífrænum landbúnaði.
Hún var einn af stofhendum Soil
Association 1946 sem em samtök
sem sjá um vottun og miðlun upplýs-
inga um lífrænan landbúnað í Bret-
landi og víðar.
í Sviss starfaði líffræðingurinn
Hans Muller og læknirinn Hans
Peter Rusch. Þeir settu fram kenn-
ingar um að frjósemi jarðvegs
byggðist á örverustarfsemi í jarð-
vegi og bæði frjósemi jarðvegs og
heilbrigði manna væri ógnað með
langtímanotkun tilbúins áburðar.
Þeir þróuðu sérstakt jarðvegspróf
sem segir til um örverastarfsemi í
jarðvegi og er til að leggja mat á fijó-
semi jarðvegs. Með þessu prófi var
einnig hægt að greina hvort jarðvegur
hafði verið í lífrænni rækt eða ekki.
Muller og Rusch stofnuðu samtök um
lífræna ræktun í Swiss árið 1949 og
áhrifa þeirra gætir einnig í Þýskalandi
og Austurríki í dag.
í Norður-Evrópu voru stofnuð
samtök um bíódýnamíska ræktun á
ámnum 1930-40 í Danmörku og
Sviþjóð. í Sviþjóð var einnig stofn-
uð rannsóknarstöð og skóli í Jáma,
sem ennþá er starfrækt, um bíó-
dýnamíska ræktun.
Árið 1952 var DEMETER merk-
ið gert að alþjóðlegu vottunarmerki
bíódýnamískra ræktenda.
Alþjóðleg hreyfing um lífrænan
landbúnað, IFOAM, var stofnuð
1972 og starfar nú í 90 löndum.
Hlutverk hennar er að miðla upp-
Lífrænt rœktað rauðsmáratún á Vestri-Pétursey iMýrdal. (Ljósm. Ó.R.D.).
34 - FREYR 7/99