Freyr - 01.03.2004, Blaðsíða 29

an Evrópusambandsins. Ekki
verður annað séð en að þar hafi
harðar kröfiir um lækkandi bú-
vöruverð kallað á hagræðingu og
stækkun búa sem hefur leitt til
aukinna fjárfestinga bænda og
aukins vinnuálags án þess að tekj-
ur hafí aukist. Þetta er ekki sú
framtíð sem við viljum búa bænd-
um landsins.
ÞJÓÐARSÁTT UM ÍSLENSKAN
LANDBÚNAÐ
Um íslenskan landbúnað hefur
á undanfömum árum ríkt þjóðar-
sátt og kemur þar margt til.
Verð margra búvara hefur lækk-
að og þjóðin ver æ minni hluta af
ráðstöfunartekjum sínum til
kaupa á matvömm. Islenskar bú-
vömr vega nú aðeins rúm 6 % í
vísitölu neysluverðs og hefur
þetta hlutfall lækkað á síðustu ár-
um þrátt fyrir stöðugt aukna
vinnslu varanna. Hlutur bóndans
af endanlegu verði búvaranna
minnkar sífellt og er nú innan við
1 % af gmnni vísitölu neysluverðs,
mælt í krónum, en þó ömgglega
mikilvægasti hluti verðmyndunar-
innar ef horft er til heilsu og fæðu-
öryggis.
Gæði búvaranna em óumdeild
og hróður þeirra hefur borist víða,
ekki síst fyrir tilstuðlan okkar
ágætu matreiðslumanna. Jafn-
framt hefur áhugi á mat og matar-
gerð aukist jafnt og þétt og er ný-
afstaðin sælkeravika, byggð á ís-
lenskri matargerð, lýsandi dæmi
þar um.
Opin umræða hefur farið fram
um landbúnaðinn, gildi hans og
annmarka.
Aðgengi almennings að landi
hefur víða verið bætt og sátt ríkir
um landnýtingu eftir gerð síðasta
sauðQársamnings sem fól í sér
hvata til skipulegrar landnýtingar.
Sátt um landbúnaðinn er for-
senda þess góða samstarfs bænda
og stjómvalda sem verið hefur
Ari Teitsson, fráfarandi formaóur Bændasamtaka Islands I ræðustóli.
síðasta áratug og þess stuðnings
sem landbúnaðurinn hefur notið.
Þannig hefur beinn stuðningur
við landbúnaðinn haldist síðustu
ár og tollvemd verið óbreytt.
Stuðningur mældur í PSE er hér
með því hæsta sem þekkist svo
sem vænta má í landi á norðlæg-
um slóðum með góð lífskjör og
þar með háan framleiðslukostnað.
Bændur og stjómvöld hafa haft
góða samvinnu um vinnuferli í
alþjóðasamningum.
Þá hefur stuðningur við rann-
sóknir og ráðgjöf í landbúnaði
haldist betur en hjá nágrannaþjóð-
unum og veralegum Ijármunum er
varið til nýsköpunar á ári hverju.
í heimsóknum mínum til
bændasamtaka grannþjóðanna hef
ég séð að sátt bænda og stjóm-
valda er ekki sjálfgefín en land-
búnaðinum hins vegar mikilvæg.
Einn skugga ber þó á. Bændur
og stjómvöld eiga í málaferlum
vegna útfærslu þjóðlendulaga.
Það hefur reynst bændum kostn-
aðarsamara en ráð var fyrir gert
og vonbrigðum hefur valdið að
þjóðlendunefnd fjármálaráðherra
skuli ekki hafa dregið úr kröfu-
gerð sinni í kjölfar héraðsdóms
varðandi þjóðlendur i Amessýslu.
Fjölgun og stækkun friðlýstra
svæða, án þess að möguleikar til
áframhaldandi notkunar í þágu
landbúnaðar séu ljósir, veldur
bændum einnig áhyggjum.
Raunar mun óhætt að fullyrða
að eignarhald bænda á landi og
réttur til nýtingar þess sé undir-
staða viðunandi afkomu í land-
búnaði á komandi tímum.
Alþjódlegar reglur um við-
SKIPTI MEÐ BÚVÖRUR
Reglur um viðskipti með bú-
vörur vora markaðar með samn-
Freyr 2/2004 - 29 |