Freyr - 01.03.2004, Blaðsíða 39

leiðslugreinum ylræktar og eyði-
leggja þá hagræðingu sem þegar
hefur skapast með úreldingu í
grænmetisframleiðslu.
Samþykkt samhljóða.
Framleiðsluöryggi
í ÍSLENSKUM LANDBÚNAÐI
Búnaðarþing 2004 beinir því til
landbúnaðarráðherra að skipuð
verði nefnd til að kanna umgjörð
og starfsskilyrði landbúnaðarins.
Markmiðið verði að tryggja, eftir
því sem unnt er, að íslenskir fram-
leiðendur og neytendur búi við
ákveðið ffamleiðsluöryggi.
Sérstaklega verði hugað að eft-
irfarandi:
1. Að sett verði hámarkshlutdeild
einstaka framleiðslueininga
innan hverrar framleiðslugrein-
ar, byggt á öryggis- og um-
hverfissjónarmiðum fyrir neyt-
endur og framleiðendur.
2. Að opinbert eftirlit með bú-
vöruframleiðslu verði sam-
ræmt um land allt. Einnig að
skilyrði starfsleyfa verði sam-
ræmd í þeim greinum þar sem
þeirra er krafist.
3. Að starfsleyfísskyld bú geti
sýnt ffarn á að þau hafi nægi-
legt land til dreifíngar á bú-
fjáráburði eða að þau geti ráð-
stafað honum á annan viðun-
andi hátt í samræmi við ís-
lenskar aðstæður og umhverf-
issjónarmið.
Samþykkt samhljóða.
Endurskoðun samkeppnislaga
Búnaðarþing 2004 skorar á iðn-
aðar- og viðskiptaráðherra að
samkeppnislög verði endurskoð-
uð með tilliti til sérstöðu íslenskr-
ar búvöruframleiðslu. Þá telur
búnaðarþing að koma verði á
virku eftirliti með því að búvörur
verði ekki boðnar til sölu undir
sannanlegu framleiðsluverði,
nema til skamms tíma á mjög af-
mörkuðum tilboðum.
Greinargerð:
Nauðsynlegt er að fram fari end-
urskoðun á samkeppnislögum þar
sem skoðuð verði skörun búvöru-
laga við samkeppnislög. I norsku
samkeppnislögunum, greinum 3-8,
er tekið fram að bændum og ffam-
leiðendasamvinnufélögum er ekki
bannað að hafa samráð um verð og
aðra skilmála við sölu á landbún-
aðarafurðum, skógarafurðum, fiski
og fiskafurðum.
Með því að færa sambærilegt
ákvæði inn í íslensku samkeppnis-
lögin verða sköpuð eðlilegri starfs-
skilyrði fyrir íslenskan landbúnað.
I dag eru bændur skilgreindir sem J
fyrirtæki sem starfa á sama sölust-
igi og því sé þeim óheimilt að hafa
samráð um verð og aðra þætti er
snúa að afsetningu afurðanna. I
ljósi þess hver sérstaða landbúnað-
arins er gagnvart öðrum atvinnu-
greinum og þeirra áforma að legg-
ja af opinbera verðlagningu á hluta
landbúnaðarafurða er mikilvægt að
starfsskilyrði þessarar atvinnu-
greinar verði ekki skert meira en
orðið er.
Á undanfömum áram hefur
þróun á markaði fyrir landbúnað-
arafurðir og þá einkum svína- og [
alifuglakjöt verið með þeim hætti
að verð til ffamleiðenda hefur
lækkað umfram það sem eðlilegt
getur talist, þ.e. undir framleiðslu-
kostnað. Ljóst er að framleiðslu-
aukning er meginástæða þess að
þessi þróun hefur átt sér stað en sú
aukning hefur að mestu verið á I
kostnað minni framleiðenda og j
tapaðra útlána viðskiptabankanna.
Kanna þarf til hlítar hvort fram-
leiðendum hafi verið mismunað af
viðskiptabönkunum með þeim
hætti að útlánum til stærri fram-
leiðenda hafi verið haldið áffam I
þrátt fyrir að ljóst væri að tap væri
viðvarandi hjá þessum aðilum.
Þróunin á þessum markaði hef-
ur skaðað framleiðendur verulega
sem og kjötmarkaðinn allan og
J ekki sér fyrir endann á þessari
þróun. Fjölmargir aðilar hafa hætt
rekstri sem hefur komið illa við
margar ijölskyldur, en fyrirtæki í
landbúnaði eru í flestum tilfellum
Qölskyldufyrirtæki.
Til samræmis við ofangreint er
einkum bent á 10. gr. samkeppnis-
laga þar sem fjallað er um bann
við samkeppnishömlum, en þar
segir m.a.: „Bann þetta tekur m.a.
til samninga, samþykkta og sam-
stilltra aðgerða sem áhrif hafa á
verð, afslætti, álagningu eða önnur
viðskiptakjör með beinum eða
óbeinum hætti“. I sömu grein seg-
ir einnig að bannið taki til samn-
inga, samþykkta og samstilltra að-
gerða sem „mismuna viðskiptaað-
ilum með ólíkum skilmálum í
sams konar viðskiptum og veikja
þannig samkeppnistöðu þeirra."
Spumingin er sú hvort þeir samn-
ingar, sem viðskiptabankamir hafa
gert við stærri framleiðendur,
standist þessi ákvæði þar sem slík-
ar lánveitingar hafi haldið rekstri
þeirra á floti með undirboðum á
markaði sem hafi skaðað greinam-
ar í heild og þá einkum smærri að-
ilana. Ljóst er að við þessar mark-
aðsaðstæður tapa allir, framleið-
endur, afurðastöðvar, verslunin og
lánastofnanir. Neytendur hafa
tímabundinn hag af ástandi sem
þessu en til lengri tíma litið hljóta
kjör þeirra hjá bönkunum að taka
m.a. mið af töpuðum útlánum.
Samþykkt samhljóða.
Efling loðdýraræktar
Búnaðarþing felur stjóm Bænda-
samtaka Islands að beita sér, í sam-
vinnu við samtök loðdýrabænda
og aðra þá er málið varðar, fyrir
því að hafin verði markviss sókn
loðdýraræktar í landinu.
Með samstilltu átaki er raunhæft
að setja það markmið að tvöfalda
umsvif greinarinnar á fimm til sjö
ámm. Til að svo megi verða þarf
að byggja áffam út frá þeim gmnni
Freyr 2/2004 - 39 |