Freyr - 01.06.2002, Blaðsíða 68

5. tafla. Samanburður á útvortis- og þverskurðarmálum yfirburðarhrúta (FI.1) við aðra
hrúta af Strammaætt (FI.2) við jafnan fallþunqa 15,7 kq.
Staðal- Staðal-
FI.1 skekkja FI.2 skekkja
Tala lamba Útvortis mál 288 784
Dýpt brjóstkassa (TH), mm 255,8 0,61 255,1 0,50 ER
Vídd brjóstkassa (V), mm 165,8 0,74 169,4 0,61 ***
Lögun brjóstkassa (V/TH) 0,648 0,004 0,664 0,003 ***
Lærastig (1-5) 3,85 0,045 3,82 0,037 ER
Þverskurðarmál
Breidd bakvöðva (A), mm 57,70 0,292 55,80 0,240 ***
Þykkt bakvööva (B), mm 26,21 0,207 25,60 0,170 ***
Flatarmál bakvöðva (AxB/100), cm2 15,19 0,152 14,33 0,125 ***
Lögun bakvöðva (B/A) 0,455 0,004 0,459 0,003 ER
Fituþykkt á bakvöðva (C), mm 2,26 0,116 2,89 0,096 ***
Fituþykkt á síðu (J), mm Leggjarmál 7,07 0,172 8,59 0,141 ***
Þungi (MW), g 35,42 0,224 34,77 0,184 ***
Lengd (ML), mm 113,0 0,35 112,2 0,290 ★ **
Fallþungi, kg Flokkun, % 15,81 0,190 15,61 0,157 ER
Dl* 38,2 22,3
DIA 53,5 64,9
DIB 3,1 8,7
DIC 0,0 1,9
Dll 4,5 2,0
Dlll 0,7 0,1
Marktækur munur í 99% tilfella ( P<0,01). ER=Ómarktækur munur I meira en 95% tilfella (P>0,05).
Samanburður á yfirburðum
þessara hrúta í rauntölum við
aðra hrúta af Strammaættinni er
sýndur í 5. töflu.
Niðurstöður þessar sýna skýrt í
hvaða eiginleikum yfirburðahrút-
amir skara fram úr og þarf ekki
að fara í neinar grafgötur með
það að þeir felast í meiri vöðva-
vexti (A, B, AxB) og minni fitu-
söfnun (V, C, J).
Enda þótt hinir hrútamir (Fl.2)
hafi ágætan vöðvavöxt er fitu-
þykkt þeirra umtalsvert meiri,
bæði á síðu og baki. íetta endur-
speglast i gæðamati fallanna, en
rétt er að benda á að fleiri föll
yfirburðahrútanna flokkast í DII
og DIII og stafar það af meiri hor
þeirra lamba, sem ná ekki að
þroskast eðlilega.
Hins vegar afsanna yfirburða-
hrútamir þá kenningu, sem riðið
hefur húsum, bæði hjá ýmsum
vísindamönnum í búfjárrækt og
ræktendum, hérlendis sem er-
lendis, að fé þurfi endilega að
vera háfætt til þess að safna ekki
fitu, en slíkt fé er jafhan afar
vöðvarýrt og beinamikið og varla
boðlegt neytendum, nema þá sem
hakk.
Rannsóknir á vefjahlutföll
Til þess að rannsaka veijahlut-
föll og reyna að staðfesta hvort
hér væri um sérstaka arfgerð að
ræða, þar sem stakir eða fáir
erfðavísar lægju að baki erfðum á
fitu- og vöðvavexti, var byrjað á
rannsókn haustið 1991. Tveir
hrútar af Strammaætt, sem taldir
vom af mismunandi arfgerð,
Krappur 87-885 og Fagur 89-923,
og einum lítt skyldum Hestfénu,
Spuni 88-883, undan hrút ffá
Ausu og á ffá Hesti, sem ætlað
var að vera sem almenn viðmiðun
við hrút, sem ekki hefur undir-
gengist sérstakt úrval fyrir kjöt-
gæðum, voru notaðir í rannsókn-
ina. Þessum hrútum var haldið
við kollóttum ám af Reykhóla-
stofni til þess að forðast áhrif af
skyldleika við Heststofhinn. Öll-
um hrútlömbum úr þessari æxlun
var slátrað, en blendingsgimbr-
amar settar á og þeim haldið
undir feður sína gemlingsveturinn
og aftur veturgömlum. Því miður
drapst Krappur 885 fyrir fengi-
tímann, en í staðinn var notaður á
dætur hans hrúturinn Snorri 969,
sonarsonur hans undan Galsa, en
vitað var að hann bjó yfir sömu
eiginleikum og hafði svipað
vaxtarlag og Krappur.
Öllum lömbum úr þessum æxl-
unum, 44 hrútlömbum og 36
gimbmm, var síðan slátrað og
hvert fall klofið eftir hryggsúl-
unni og vinstri hlutinn stykkjaður
effir ákveðnum reglum í læri,
spjaldhrygg, miðhrygg, ffam-
hrygg, háls, bringu og síðu og
| 68- Freyr 5/2002