Árbók VFÍ - 01.06.1992, Page 364

362 ÁrbókVFÍ 1991/92
gráður í Helgafelli, þar sem hann er mestur. Jarðfræðin einkennist af jarðlagastafla, þar sem
skiptast á hraunlagasyrpur frá hlýskeiðum ísaldar og móbergssyrpur frá jökulskeiðum. Staflinn
er skorinn af fjölda misgengja og sprungna, sem stefna norðaustur-suðvestur og eru norðaust-
asti hluti Krísuvíkursprungureinarinnar. Yfirborðsjarðhiti, sem var á svæðinu áður en djúpdæl-
ing hófst rétt eftir 1970, virðist hafa raðað sér á línur í norðlægari stefnu en norðaustur mis-
gengin. Þetta bendir til þess, að í berggrunninum séu lítt áberandi norður-suður sprungur.
7.1.3 Hiti og þrýstingur
Við upphaf endurvinnslu á Reykja- og Reykjahlíðarsvæði varhitiá vatni úrborholum 78-101°C
að undanskilinni einni holu, MG-7, þar sem hiti var 68 °C. Hiti í jarðhitasvæðunum niður á
a.m.k. 2000 m dýpi er á sama bili.
Hitaferlar í borholum á Reykja- og Reykjahlíðarsvæði eru nær allir viðsnúnir. Hiti er hæstur
á 200-800 m dýpi en 3-10 °C lægri þar fyrir neðan. Flestar hitamælinganna voru gerðar í borun
og skömmu eftir borlok. Þessar hitamælingar gefa því ekki áreiðanlega mynd af hitaástandi í
svæðunum og líklegt er að kælingar gæti frá vatni, sem dælt var á holurnar í borun og í borlok.
Af hitamælingunum verður varla meira ráðið en að hiti sé svipaður allt frá 200 m og niður á
a.m.k. 2000 m dýpi. Bendir það til góðrar lóðréttrar lektar í svæðinu.
Ekki eru allir sammála þessari túlkun á hitamælingum í borholum að Reykjum og Reykjahlíð
og telja, að viðsnúnir ferlar í holunum ráðist af viðsnúnum ferlum í jarðhitasvæðunum. Vel má
vera að þetta sé rétt fyrir umhverfi sumra hola. Æskilegt væri að gera frekari hitamælingar í
borholum til þess að sannreyna hvar í svæðunum hiti er viðsnúinn, en tækifæri til slíkra mæl-
inga gefst aðeins, þegar dælur eru teknar upp úr holum vegna viðgerða eða af öðrum ástæðum.
Eins og á Laugarnes- og Elliðaársvæðunum er hiti djúpt í jarðhitakerfunum að Reykjum og
Reykjahlíð mun lægri en vænta mætti út frá hitastigli og því eru þessi kerfi talin vera hrær-
ingarkerfi og ekki æstæð. Hræringin hefur valdið kælingu með varmanámi neðarlega í kerfun-
um en upphitun á tiltölulega litlu dýpi.
Þrýstingur í jarðhitasvæðunum við upphaf dælingar svaraði til þess að vatnsborð í þeim
væri 50-60 m yfir sjó.
7.1.4 Vatnsæðar
Vatnsæðar eru óreglulega dreifðar í jarðlagastaflanum. Jens Tómasson o. fl. (1976) töldu þær
vera oftast á mótum hraunlaga og innskota eða hraunlaga og móbergs. Líklegast er þó, að þær
séu flestar tengdar nær lóðréttum sprungum og misgengjum, sem eru hluti af hinni virku
Krísuvíkursprungurein.
7.1.5 írennsli
írennsli í Reykjasvæðið er lfklegast úr suðvestri eftir Krísuvíkursprungureininni. írennsli í
Reykjahlíðarsvæðið er líklegast frá Mosfellsheiði í austri en jafnvel líka úr norðaustri, a.m.k.
ef Krísuvíkursprungureinin nær norður fyrir svæðið. Grunnvatnsstraumurinn, sem kemur úr
austri/norðaustri gæti náð alveg yfir á austurhluta Reykjasvæðisins.
Hitastigull í Krísuvíkursprungureininni er mjög lágur allt norðaustur undir Úlfarsfell (Helga
Tulinius o.fl., 1986). Bendir það til niðurstreymis á köldu vatni og grunnvatnsrennslis frá gos-
beltinu út eftir sprungureininni.
1 borholu í Stardal sveiflast vatnsborð í takt við árstíðabundna sveiflu á vatnsborði í jarð-
hitasvæðunum. Bendir það til góðrar lektar í berggrunni til norðausturs frá Reykjahlíðarsvæð-
inu.