Bændablaðið - 20.04.2011, Blaðsíða 14

14 Bændablaðið | fimmtudagur 20. apríl 2011
Gríðarlegt magn af plastefnum
fellur til ár hvert á Íslandi sem
sorp. Meðal þess sem snertir
bændur ekki síst er rúlluplastið
en bændur nota hundruð tonna
af rúlluplasti árlega. Eitthvað þarf
að gera við þetta plast, en hvað?
Fyrirtækið PM endurvinnsla end-
urvinnur plast og breytir úrgangi
í verðmæti. Fyrirtækið getur að
sögn forsvarsmanna þess annað
endurvinnslu á öllu plasti sem
skilað er til endurvinnslu á landinu
og hefur áætlanir um að auka enn
við sig.
PM endurvinnsla er ekki gamalt
fyrirtæki en byggir þó á gömlum
grunni. Sá grunnur er vinna Jóns
Hjartarsonar og hans fjölskyldu á
Læk í Ölfusi en þar var lengi rekið
fyrirtækið Plastmótun sem endur-
vann plast og veiðarfæri og fram-
leiddi úr þeim nytsama hluti líkt og
girðingarstaura.
Fyrirtækið er staðsett í Gufunesi,
í svokölluðu Endurvinnsluþorpi sem
þar hefur verið sett á fót en fleiri fyr-
irtæki sem sérhæfa sig í endurvinnslu
á allra handa úrgangi. Hjá fyrirtæk-
inu hafa verið þróaðar aðferðir til að
hreinsa plast og veiðarfæri sem eru
einstakar á heimsvísu en aðgengi að
heitu og köldu vatni hér á landi geri
slíkt mögulegt.
Skapa mikil verðmæti
PM endurvinnsla getur í raun
endurunnið nánast allt plast sem til
fellur á Íslandi nema gosflöskur og
örfáar tegundir af mjög hörðu plasti.
Sömuleiðist endurvinnur fyrirtækið
veiðarfæri. Fyrirtækið tekur við tals-
verðu magni af plasti, þar á meðal
rúlluplasti, frá þremur móttökuað-
ilum, Gámastöðinni, Hringrás og
Íslenska gámafélaginu. Annað
rúlluplast er ýmist flutt úr landi til
endurvinnslu, brennt eða urðað, í
litlu magni þó. Haraldur Aikman
framkvæmdastjóri PM endurvinnslu
segir að markmiðið sé að fá sem
mest magn plasts til fyrirtækisins til
endurvinnslu. „Eins og staðan er í
dag veitum við 19 manns vinnu, við
sköpum gríðarlega verðmætaaukn-
ingu með því að vinna plastið hér
heima og þetta er umhverfisvænt.“
Tækifæri fyrir íslensk
fyrirtæki?
Framleiðsluafurðir fyrirtækisins eru
plastkúlur sem kaupendur nota til
að bræða í ýmis konar plastvinnslu.
Megnið af afurðum fyritækisins er
flutt úr landi en einungis eitt fyrir-
tæki, Durinn ehf, nýtir endurunna
plastið. Úr því eru meðal annars
unnin plaströr og girðingarstaurar.
Haraldur segir að alltaf sé töluvert
um fyrirspurnir um plast en einkum
hafi það verið mikið skömmu eftir
efnahagshrunið. Hins vegar hafi enn
ekki orðið aukning á viðskiptum við
innlenda aðila.
Í fyrirtækinu eru þrjár vinnslu-
línur. Ein þeirra er notuð til vinnslu
á plastfilmu, meðal annars heyrúllu-
plast, stórsekki og plastpoka. Önnur
lína er notuð til að endurvinna veið-
arfæri og í þeirri þriðju eru harðari
plastumbúðir, svo sem brúsar, tunnur
og plastkör, rifin niður. Það efni er
síðan unnið með veiðarfærunum.
Góð skil á rúlluplasti, döpur
á öðrum plastumbúðum
S a m k v æ m t á r s s k ý r s l u
Úrvinnslusjóðs fyrir árið 2008 voru
flutt inn 1.100 tonn af rúlluplasti.
Skilahlutfall það ár var hins vegar
135 prósent eða ríflega 1.500 tonn.
Ýmsar skýringar geta verið á mis-
ræminu en samkvæmt upplýsingum
frá Úrvinnslusjóði er skýringin
meðal annars sú að við vigtun á
plasti sem skilað er inn vegur vatn og
önnur efni sem fylgja talsvert. Ekki
sé hægt að komast hjá slíku misræmi
en hægt er að fullyrða að nánast allt
heyrúlluplast sem til fellur á Íslandi
komi til móttökuaðila. Hins vegar er
ekki hægt að segja slíkt hið sama um
aðrar plastumbúðir en svo er annað
plast flokkað hjá sjóðnum. Einungis
23 prósent þess plasts var skilað árið
2008. Fyrir hvert kíló sem flutt er inn
þarf að greiða 3 krónur úrvinnslu-
gjald en á móti kemur að greiddar
eru 40 krónur fyrir hvert kíló sem
fer til endurvinnslu, 35 krónur ef
plastið er brennt til orkuöflunar og
8 krónur ef það er urðað. Árið 2008
voru tæp þúsund tonn af heyrúllu-
plasti endurunnin en um 550 tonn
brennd. Minnihluti var svo urðaður.
Hins vegar gæti PM endurvinnsla
tekið við öllu þessu plasti til endur-
vinnslu.
Aukna hvata þarf til
Haraldur bendir á að það sé undar-
legt að sama upphæð skuli greidd
vegna endurvinnslu, hvort sem sú
endurvinnsla fari fram hér á landi eða
erlendis. „Það tekur dálítið hvatann
úr þessu því auðvitað er verulega
meiri virðisauki að því að endurvinna
plastið hér heima auk þess sem það
er umhverfisvænna, það þarf þá ekki
sömu ferðalög með úrgang úr landi
og einnig væri vitanlega hægt að nýta
plastið í mun meira mæli hér á landi.“
Vilja fá heimilisplastið líka
Frumtak fjárfestingarsjóður keypti
í desember á síðasta ári fjórðungs
hlut í fyrirtækinu og með aðkomu
sjóðsins er stefnt að enn frekari
landvinningum á næstu misserum.
Miðað við áætlanir næstu ára mun
fyrirtækið anna endurvinnslu á öllu
plastefni sem til fellur á landinu að
sögn Haraldar. Þar á meðal væru
sjampóbrúsar, tannkremstúbur og í
raun allt plast sem til fellur við venju-
legan heimilisrekstur. Því miður,
segir Haraldur, kemur hins vegar
enn sem komið er lítið af slíku plasti
inn til fyrirtækisins. „Mest af þessu
fer því miður ennþá í jörðina. Við
höfum hins vegar rætt við Sorpu og
PM endurvinnsla breytir úrgangi í verðmæti:
Gætu endurunnið allt plast á Íslandi
Endurvinna rúlluplast, veiðarfæri og plastumbúðir
Við endurvinsluna er plastið fyrst kurlað, síðan þvegið og þurrkað áður en það fer í vél sem býr til úr því litlar töllur
sem tilbúnar eru til að vinna úr því nytjahluti að nýju. Byggist hagkvæmnin ekki síst á notkun jarðhitavatns.
Mjög erfitt hefur verið fram til þessa að endurvinna troll
og net, en það hefur verið leyst í PM endurvinnslu.
Nú er hægt að endurvinna allt rúllubaggaplast sem til fellur
á landinu og plast í nánast hvaða formi sem er.
Haraldur Aikman framkvæmdastjóri PM endurvinnslu segir vel mögulegt að endurnýta allt plast sem til fellur á Íslandi. Myndir / HKr.