Bændablaðið - 20.04.2011, Blaðsíða 30

30 Bændablaðið | fimmtudagur 20. apríl 2011
Mest seldi fjórhjóladrifsbíllinn
í Rússlandi mörg undanfarin ár
hefur borið hið ameríska nafn
Chevrolet. Þetta kann að hljóma
undarlega en skýrist af því að
framleiðandi Chevrolet, General
Motors, keypti hlut í Lada-
verksmiðjunum, sem heita nú
GM-AvtoVAZ, árið 2004.
Síðan þá hafa verið framleiddar
í verksmiðjum Lada í Togliatti í
Rússlandi bæði uppfærð útgáfa af
gamla Lada Niva, eða Lada Sport
eins og hann var kallaður á Íslandi,
og fjölmargar aðrar gerðir af Lödum.
Þar á meðal er Chevrolet Niva 4x4,
sem er byggður á Lada Sport undir-
vagni og drifbúnaði en með gjör-
breyttu útliti. Sá bíll var reyndar
eitthvað endurbættur á árinu 2009.
Chevrolet Niva
á 5 þúsund rúblur
Nýjasta útgáfan af Chevrolet Niva
4x4 kostar frá 434 þúsund rúblum
(Chevrolet NIVA complete sets L)
upp í 510 þúsund rúblur (Chevrolet
NIVA complete sets GLC) sem
gerir frá 1,7 til rétt rúmlega 2 millj-
ónir íslenskra króna. Vélin er 1.690
rúmsentimetra bensínvél, gefur 80
hestöfl og stenst EURO 3 -meng-
unarstaðalinn. Hann er þó ekki beint
sparneytinn því hann eyðir frá 8,8
upp í 14,1 lítra, eða að meðaltali
10,8 lítrum á hundraðið. Þó aflið
þyki engin ósköp er Ladan ekki
nema 1.410 kg að þyngd og tog
vélarinnar er æði mikið, eða 127.5
Newtonmetrar (Nm). Þá mun þessi
nýja Lada hafa sömu slaglöngu fjöðr-
unina og gamla Ladan, sem skákar
mörgum mun stærri jeppum.
Gamla Ladan
fær andlitslyftingu
Í maí 2005 rúllaði 100 þúsundasti bíll-
inn af færibandinu í verksmiðjunum
í Togliatti undir nafni GM-AvtoVAZ
fyrirtækisins. Gamli Lada Sport var
og er þó enn gríðarlega vinsæll og
enn í framleiðslu. Sem dæmi um
vinsældirnar mun hann vera væntan-
legur á breskan markað að nýju eftir
langt hlé, nú í samstarfi við Renault.
Mun hann þó fá töluverða andlits-
lyftingu. Verður þessi nýja útgáfa
ekki undir merki Chevrolet heldur
Niva, eins og sá gamli samkvæmt
erlendum vefsíðum.
Vinsæll hjá þjófum
Það eru þó fleiri en heiðarlegir bíla-
kaupendur sem hafa mikinn áhuga á
Lödu Sport. Á árinu 2004 var þessi
tegund t.d. efst á vinsældalista rúss-
neskra bílaþjófa. Þá vekur athygli að
6% allra Lödu-bíla sem framleiddir
hafa verið frá árinu 2000 hefur verið
stolið.
Landsbyggðartröllið og rúblugrínið Lada Sport gerir það gott í heimalandinu:
Afar vinsæl í Rússlandi, þó nafnið sé Chevrolet
- Nýr sagður í deiglunni byggður á gamla útlitinu undir upphaflega nafninu NIVA og í samstarfi við Renault
Svona mun ný og endurbætt útgáfa af Lada Sport væntanlega líta út og
er skildleikinn greinilegur með gamla bílnum. Átti þessi útgáfa að koma á
göturnar á þessu eða næsta ári undir nafninu Niva. Rætt hefur verið um að
hann verði boðinn til sölu í Bretlandi í samstarfi við Renault.
Chevrolet Niva er með nútíma yfirbragði og hannaður af Ítalanum Bertone
en byggður á undirvagni og drifbúnaði hins gamla góða Lada Niva 4x4
(Lada Sport).
Ladan Sport var til á nánast hverjum bæ á Íslandi og öðru hverju heimili á
landsbyggðinni hér áður fyrr og er enn gríðarlega vinsæl í Rússlandi. Þetta
er líka bíllinn sem þjófarnir í Rússlandi elska, enda hægt að opna hann
lyklalaust án sérlega mikillar fyrirhafnar.
Einn stærsti dráttarvélafram-
leiðandi heims, Minsk Tractor
Works (MTZ), sem framleiðir
Belarus dráttavélarnar í Hvíta-
Rússlandi, er kominn með á
markað tvinndráttarvél. Er hún
með dísilrafstöð sem knýr rafdrif
og afltengi. Var þessi vél fyrst
kynnt á Agritechnica 2009 land-
búnaðarsýningum haustið 2009.
Í dráttarvélinni er 295 hestafla
dísilvél sem knýr rafal sem fram-
leiðir 172kW jafnstraum. Rafmótorar
eru síðan notaðir til að knýja drif og
vökvakerfi vélarinnar.
Hugsunin er að með raforkunni
sé hægt að miðla afli til rafknúinna
tækja á borð við áburðardreifara
og aðrar vélar, sem yrðu þá óháðar
vélasnúningi frá beintengdu drif-
skafti. Þá er dísilvélin undir stöðugra
og jafnara álagi sem á að geta aukið
endingu hennar og minnkað olíu-
notkun.
Fleiri týpur hafa verið smíðaðar
af þessari vél, eins og MTZ 3023,
sem er heil 13,6 tonn að þyngd en
tvinnútfærslan á að spara um 15-20%
í notkun á dísilolíu miðað við hefð-
bundnar vélar. Þá er MTZ 3522 með
355 hestafla, sex strokka Deuze dísil-
vél.
Yfir þrjár milljónir MTZ Belarus
dráttarvélar af ýmsum stærðum hafa
verið framleiddar síðan 1946 og um
500 þúsund vélar hafa verið seldar
til yfir 100 landa.
Í dag eru MTZ vélar framleiddar í
yfir 60 útfærslum en MTZ framleiðir
einnig sérútbúin tæki fyrir skógar- og
námuvinnslu. Um 30 þúsund manns
starfa hjá fyrirtækinu.
Ekki er talið sérlega hagkvæmt
að koma slíkum búnaði fyrir í minni
dráttarvélum, þær yrðu einfaldlega of
dýrar fyrir markaðinn.
Ekki fyrstir með tvinnvélar
Belarus er þó langt í frá fyrsti drátt-
arvélaframleiðandinn sem hannar
dráttarvél með innbyggða rafstöð
um borð. International Harvester
kynnti t.d. þegar árið 1954 vél sem
kölluð var Electrall og var sú tækni
nýtt í Farmall 400 dráttarvélarnar
og hugsuð til að knýja ýmiss konar
tengitæki. Var búnaðurinn framleidd-
ur í samstarfi við General Electric og
gaf 208 volt og 10kW.
Árið 1990 var hönnuð tvinnd-
ráttarvél af söluaðilanum Schmetz
í Þýskalandi og var hugsunin þar
einkum að nýta rafdrif og skiptingu
í stað vökvadrifs og skiptingar.
Í ársbyrjun 2000 var svo sett
af stað verkefni háskóla og stofn-
ana í Þýskalandi í samstarfi við
Fendt (ACCO) og var verkefnið
nefnt MELA (Mobile Elektrische
Leistungs-und Antriebstechnik;
Mobile Electric Power Train
Technology). Var þar reynt að finna
lausn til að rafvæða dráttarvélar,
bæði hvað eigin drif snerti og til að
knýja tengitæki og losna þar með við
beintengd drifsköft.
Ýmsar hugmyndir í gangi
Aðrir dráttarvélaframleiðendur hafa
síðan verið að skoða ýmsar leiðir til
að knýja dráttarvélar á annan hátt en
með jarðefnaolíum. Þar er nærtækast
að nefna notkun á jurtaolíum, raf-
geymum, gasi og vetni. Jafnvel hafa
verið smíðaðar sólarorkuknúnar til-
raunadráttarvélar. New Holland hefur
m.a. hannað NH2 traktor sem byggður
er á T6000 dráttarvélinni. NH2 er með
120 hestafla vetnismótor sem fram-
leiðir rafmagn fyrir drif og tengihluti.
Flestir vélaframleiðendur eru með á
teikniborðunum einhverjar hugmyndir
í þá veru að framleiða svokölluð vist-
væn landbúnaðartæki.
Reynt að draga úr eldsneytisnotkun dráttarvéla:
Belarus (MTZ) með 300 hestafla dísilrafstöð
Ýmislegt fleira í deiglunni í þróun vistvænna véla fyrir landbúnað
Utan úr heimi
Fæst dauðaslys
í umferðinni
eru á Íslandi
Alvarlega slasaðir þó
sjaldan verið fleiri
Í skráningu Umferðarstofu
á umferðarslysum ársins 2010
kemur fram að fjöldi látinna í
umferðinni var átta. Höfðu þá
ekki færri látið lífið í umferðinni
frá því árið 1968. Slysaskráningin
byggir á lögregluskýrslum sem
fengnar eru úr gagnagrunni ríkis-
lögreglustjóra.
Í samanburður við hin Norður-
löndin er fjöldi látinna í umferðinni
árið 2010 lægstur hér á landi. Þar
sem Norðurlöndin hafa á undan-
förnum árum náð hvað bestum
árangri í umferðaröryggismálum á
heimsvísu má ætla að fjöldi látinna
m.v. höfðatölu hafi verið lægstur
í heiminum hér á landi árið 2010.
Alvarlega slösuðum fjölgar
Dökka hliðin á þessu máli er að
fjöldi alvarlegra slysa og alvarlega
slasaðra eykst er árið 2010 með því
versta sem verið hefur í langan tíma.
Alvarlega slösuðum fjölgar úr 170 í
205 eða um 21% og hafa alvarlega
slasaðir ekki verið jafnmargir síðan
árið 1999.
Flest slysin eru á hluta
Suðurlandsvegar
Ef athugaðir eru hættulegustu
staðir í vegakerfinu síðustu fimm
ár kemur í ljós að versti kaflinn í
dreifbýli (fjöldi slasaðra m.v. lengd
vegkafla) er Hringvegurinn fram hjá
Litlu Kaffistofu. Á þessum 4,4 km
kafla urðu 106 slys og óhöpp og
þar af voru 31 slys með meiðslum.
Verstu gatnamótin í þéttbýli eru hins
vegar gatnamót Grensásvegar og
Miklubrautar.