Bændablaðið - 16.02.2012, Page 20

20 Bændablaðið | fimmtudagur 16. febrúar 2012
Hjá Merkurbúinu sf., sem er
félagsbú í Stóru-Mörk undir
norðvestanverðum Eyjafjöllum,
eru nú um 83 kýr og þar af um 75
mjólkandi auk þess sem öll naut eru
sett á. Á bænum er tæknivætt mjal-
taþjónafjós (róbótafjós) sem nú er
verið að ráðast í að endurbæta.
Hluti af þeim endurbótum erkaup
á tveim nýjum mjaltaþjónum, sem
koma í stað eldri róbóts sem er
þegar ofsetinn og annar ekki fleiri
kúm en nú eru í fjósinu. Þá eru um
280 fjár á bænum sem gefa af sér
um 400-500 lömb að vori. Auk þessa
er þar rekin ferðaþjónusta.
„Við erum búin að kaupa tvo nýja
Lely A4-mjólkurróbóta og erum að
fara að skipta út eldri róbót sem keypt-
ur var 2005 og er af gerðinni Lely A2,“
segir Aðalbjörg Ásgeirsdóttir sem
rekur búið ásamt eiginmanni sínum,
Eyvindi Ágústssyni. Þau reka búið
í félagi með foreldrum Aðalbjargar,
þeim Ásgeiri Árnasyni og Rögnu
Aðalbjörnsdóttur. Aðalbjörg og
Eyvindur komu inn sem rekstrarað-
ilar að félagsbúinu árið 2010 og hafa
verið að taka við hlut Guðbjargar
föðursystur Aðalbjargar og Kristjáns
Mikkelssen, eiginmanns hennar.
Fimmti ættliðurinn að taka við
Búið í Stóru-Mörk hefur verið í ábúð
sömu fjölskyldu allt frá árinu 1865
þegar Einar Ólafsson hóf þar búskap.
Aðalbjörg er fimmti ættliður og segir
hún mikinn mun fyrir ungt fólk eins
og þau Eyvind að geta komið inn í
búskap með þessum hætti. Nær úti-
lokað sé að hefja búskap frá grunni í
dag nema eiga umtalsverða fjármuni
aflögu. Rekstur myndi heldur aldrei
standa undir 100% lántöku í slíku
dæmi.
1.650 lítrar á sólarhring
„Gamli róbótinn er eiginlega orðinn
ofsetinn,“ segir Aðalbjörg. „Í fyrri
viku fóru sólarhringsafköstin á mjólk
frá þessum gamla róbót í fyrsta sinn
yfir 1.600 lítra eða upp í 1.650. Sú
mjólk fékkst frá 74 kúm. Samkvæmt
því sem söluaðilar Lely segja okkur
er þetta mesta mjólkurmagn sem sést
hefur hér á landi á einum degi á einn
róbót.“
Íslandsmet
Sverrir Geirmundsson, sölumaður
hjá Vélaborg (VB landbúnaður ehf.),
segir það vel geta verið rétt að um
Íslandsmet sé að ræða í sólarhrings
mjólkurnyt á einn Lely-mjaltaþjón.
Birkir Arnar Tómasson, bóndi á
Móeiðarhvoli 2 í Hvolshreppi skammt
vestan við Hvolsvöll, hafi þó náð eitt-
hvað yfir 1.600 lítrum í sólarhrings-
nyt á einn Lely-mjaltaþjón og eins
hafi bændur á Lyngbrekku í Dölum
náð miklum afköstum með Lely-
mjaltaþjónum, enda hafi það verið
afurðahæsta bú landsins árið 2007.
„Það er oft miðað við að Lely-
mjaltaþjónarnir geti annað allt að 70
kúm á dag, en þá skiptir öllu máli
hvernig hjörðin er samansett og
mjaltahraðinn hjá hverri kú skiptir
þar mjög miklu. Sumar kýr geta verið
15 til 20 mínútur í mjöltun á meðan
aðrar eru kannski ekki nema fimm
mínútur. Ef hjörðin er lausmjólka geta
Lely-róbótarnir þjónað mjög mörgum
kúm,“ segir Sverrir.
Segir hann að ef miðað sé við
1.650 lítra dagsnyt, eins og náðist
í Stóru-Mörk, þá myndi slíkt gera
594.000 lítra á ári ef sú nyt næðist
alla daga. Einn Lely-róbót ráði vel
við 450.000 lítra á ári og margir
bændur fari vel yfir það. Starfsmenn
umboðsaðilans Vélaborgar munu sjá
um uppsetningu á nýju mjaltaþjón-
unum í Stóru-Mörk í mars eða apríl.
Fjölga í stofninum
Ásgeir Árnason segir að svo vel
hafi gengið að halda við stofninum
á bænum að þau hafi orðið að selja
frá sér 10 kvígur í fyrra þar sem
mjaltaþjónninn annaði ekki fleirum.
„Í stað þess að halda áfram á sömu
braut ákváðum við að fjölga heldur
róbótum.“
Segir hann að þessar breytingar
með möguleikum á aukinni fram-
leiðslu séu vel í takt við þá möguleika
sem séu í greininni. Mjólkursamsalan
hafi t.d. á mánudag í síðustu viku
greint frá áformum um stóraukna sölu
á mjólkurafurðum til Bandaríkjanna.
Ásgeir segir þetta ánægjulega
þróun, auk þess sem hægt sé um leið
að auka kjötframleiðsluna. Fyrir um
tveim árum hafi staðan verið þannig
á kjötmarkaði hérlendis að það hafi
hreinlega ekki borgað sig að fram-
leiða nautakjöt. Nú virðist menn loks
vera að átta sig á því að verð á land-
búnaðarvörum á Íslandi hafi dregist
afturúr þróuninni erlendis. Þegar
gengi krónunnar var kolrangt skráð og
allt of sterkt fyrir nokkrum árum hafi
menn hamast við það í fjölmiðlum
að reyna að sýna fram á hvað verð á
íslenskum landbúnaðarafurðum væri
óhagstætt í samanburði við erlenda
framleiðslu. Nú sé hætt að birta slíkan
samanburð.
Stóra-Mörk er 9 kílómetrum innan við vegamótin á þjóðvegi 1 fyrir neðan Seljalandsfoss. Íbúðarhús, gistihús og fjós félagsbúsins Merkurbús sf. er lengst til vinstri á
myndinni, en Stóra-Mörk II og III til hægri. Myndir / HKr.
Eyvindur Ágústsson og Ásgeir Árnason við gamla Lely mjaltaþjóninn sem metið var sett á í fyrri viku.
Met sett á dögunum í afköstum á einn mjaltaþjón hjá félagsbúinu Stóru-Mörk:
Kaupa tvo nýja mjaltaþjóna, endurbæta
fjósið og fjölga mjólkurkúm
- Hefur verið í ábúð sömu fjölskyldu í fimm ættliði, eða frá því Einar Ólafsson hóf þar búskap 1865