Bændablaðið - 16.02.2012, Side 36

36 Bændablaðið | fimmtudagur 16. febrúar 2012
Íslensk hönnun
Leitar í
gamlar hefðir
Ragnheiður Tryggvadóttir vöru-
hönnuður átti ekki langt að sækja
innblástur þegar hugmyndin að
snaganum Svarta sauðnum kom
upp, enda bóndadóttir að norðan,
frá Engi í Bárðardal þar sem
foreldrar hennar reka fjárbú.
Samhliða hönnunar-hugarfluginu
starfar Ragnheiður sem blaðamað-
ur á Fréttablaðinu.
Upphaf:
„Ég lærði myndlist í
Listaháskóla Íslands,
fór í framhaldinu í
vöruhönnun við sama
skóla og útskrifaðist
þaðan árið 2004. Eftir
útskriftina tókum við
nokkrir bekkjarfélagar
þátt í sýningu í Mílanó
á Ítalíu, sem var mjög
lærdómsríkt. Núna er
ég í 80% starfi sem
blaðamaður og sinni
hönnuninni sem hliðar-
grein, en draumurinn
væri að geta lagt meiri
áherslu á hana. Fyrsta
varan sem kom í versl-
anir frá mér var snag-
inn Svarti sauðurinn
en það var í framhaldi
af Hönnunarmars árið
2010.“
Vörur:
„Svarti sauðurinn kom
til þegar ég hugsaði um
þá hefð að hengja hausa
af forystuhrútum upp á
vegg. Einnig er það
þekkt fyrirbrigði að
hengja á horn. Snaginn
er úr stáli og framleiddur
í Slippnum á Akureyri.
Fyrir tveimur árum
fórum við móðir
mín, Svanhildur
Sigtryggsdóttir, í sam-
starf með að gera
prjóna línu á börn úr ull.
Þetta eru nærföt í hressilegum litum
fyrir nýfædd börn og upp í eins árs
gömul. Við byrjuðum saman í þessu
en núna er þetta meira á mömmu
könnu, sem prjónar allt á gamla hand-
knúna prjónavél eftir eigin uppskrift.“
Innblástur:
„Það eru ansi margar hugmyndir á
lager í hausnum á mér sem koma
úr öllum áttum.
Hugmyndir kvikna hvar
sem er og tengjast yfir-
leitt daglegum athöfnum
og notagildi. Þá leita ég
jafnan í gamlar hefðir
og reyni að vinna út
frá þeim en mér finnst
einnig mikilvægt að
hægt sé að framleiða
vöruna hér heima á
Íslandi.“
Framundan:
„Núna er ég að hanna
eldunaráhöld sem ég
stefni á að vera tilbúin
með prótótýpur að fyrir
Hönnunarmars. Þetta
er orðin stór hátíð sem
vekur einnig eftirtekt
erlendis og hefur komið
íslenskum hönnuðum
til góða. Samkvæmt
Capacen t -könnun
sem var framkvæmd
í fyrra, þá komu 10%
landsmanna á hátíðina
og 80% landsmanna
vissu hvað þetta fyrir-
bæri væri. Hingað koma
erlendir blaðamenn og
framleiðslufyrirtæki.
Eftir marsinn í fyrra
fóru snaginn minn og
fleiri íslenskar hönn-
unarvörur á sýningu
á MAK-museum í
Frankfurt í Þýskalandi.
Hönnunarmiðs töð
Íslands á veg og vanda
af því að koma íslenskri
hönnun í sviðsljósið, því
þar er unnið gott og þarft
starf. Hönnunargeirinn
er á siglingu bæði hér og
úti í hinum stóra heimi, sem er mjög
jákvætt og spennandi.“
/ehg
Þjóðminjasafn Íslands:
Handaverk frú Magneu Þorkelsdóttur
Nýlega var opnuð sýning-
in Handaverk frú Magneu
Þorkelsdóttur á þriðju hæð
Þjóðminjasafns Íslands. Magnea
Þorkelsdóttir biskupsfrú var mikil
hannyrðakona og urðu mörg lista-
verk til í höndum hennar. Hún
saumaði meðal annars fjölda þjóð-
búninga bæði á sig og afkomendur
sína, en á sýningunni má sjá valda
búninga úr safni fjölskyldunnar.
Magnea fæddist þann 1. mars árið
1911 í Reykjavík. Á barnsaldri kynnt-
ist hún nágrannakonu sinni, nam af
henni fyrstu nálarsporin aðeins fimm
ára að aldri og má sjá nálapúða sem
hún gerði þá á sýningunni. Magnea
gekk í Miðbæjarskólann og síðar í
Kvennaskólann í Reykjavík. Hún var
afburðanemandi og hlaut verðlaun við
útskrift bæði fyrir verkkunnáttu og
bóklegar greinar. Hæfileikar hennar
nýttust er hún réðst ung stúlka til vinnu
á saumastofunni Dyngju í Reykjavík.
Þar vann hún við að baldera og sauma
þjóðbúninga, meðal annars skautbún-
inga fyrir Alþingishátíðina 1930. Þótt
Magnea hafi verið jafnvíg á bóknám
og verknám stóð hugur hennar alltaf
til hannyrða, sem hún vann af ástríðu
og einstöku listfengi alla tíð.
Fjölbreytt og falleg handavinna
Þann 22. ágúst árið 1933 giftist
Magnea Sigurbirni Einarssyni, síðar
biskupi. Þau hjónin eignuðust átta
börn saman. Magnea tók alla tíð
virkan þátt í starfi eiginmanns síns,
fyrst á Breiðabólsstað á Skógarströnd
og síðar í hinni nýju Hallgrímssókn
í Reykjavík. Með hannyrðum
sínum lagði hún kirkjubyggingu
Hallgrímssafnaðar lið og gaf útsaum-
aða dúka sína árum saman á kirkju-
basar í fjáröflunarskyni.
„Sýningin í Þjóðminjasafninu
stendur til loka júlí. Hugmyndin að
sýningunni kom upp innan fjölskyld-
unnar fyrir nokkru - árið 2011 hefði
amma orðið 100 ára, en það dróst
örlítið að koma sýningunni af stað.
Þar má sjá peysuföt ömmu, skautbún-
inga og fermingarupphlutinn sem hún
notaði alla ævi. Einnig er hökull til
sýnis sem hún saumaði fyrir kirkj-
una á Breiðabólsstað eftir teikningu
Nínu Tryggvadóttur, listakonu, sem
var fjölskylduvinur,“ útskýrir Edda
Kjartansdóttir, barnabarn Magneu og
segir jafnframt:
„Samhliða sýningunni kemur út
bók með sýnishornum af þeirri
fjölbreyttu handavinnu sem amma
saumaði fyrir sig og afkomendur
sína. Við erum nokkrar frænkur
sem stöndum að bókinni og
tókum einnig þátt í að undirbúa og
setja upp sýninguna undir stjórn
sýningarstjórans Þorbjargar Br.
Gunnarsdóttur. Hvorttveggja er gert
til að heiðra minningu ömmu, sem
var mjög listræn og iðin og nýtti
tíma sinn til hannyrða sem mest
hún gat.“ /ehg
Úr sýningarsal Þjóðminjasafnsins. Mynd: Aldís Pálsdóttir.
Magnea réð sig ung kona á saumastofuna Dyngju í Reykjavík en hannyrðir
áttu hug hennar alla tíð.
Síðasti búningurinn sem Magnea balderaði, þá á áttræðisaldri.
Mynd / Aldís Pálsdóttir.
Magnea Þorkelsdóttir, biskupsfrú,
var iðin við handavinnu sína en nú
hafa ættingjar hennar í samvinnu
við Þjóðminjasafn Íslands opnað
sýningu á hluta af verkum hennar.
Ragnheiður og móðir hennar, Svanhildur Sigtryggsdóttir, hafa unnið saman
að vörulínu með prjónanærfötum fyrir börn. Mynd/Hari
Tveir hankar eru á Svarta
sauðnum sem sómir sér
einnig í líki forystusauðs
uppi á vegg. Mynd/Hari
Ragnheiður Tryggvadóttir,
vöruhönnuður og blaða-
maður, fékk innblástur
úr sveitinni þegar hún
hannaði snagann Svarta
sauðinn.