Fréttatíminn - 29.11.2013, Blaðsíða 32

R ithöfundurinn Andri Snær Magnason gerði stormandi lukku fyrir fjórtán árum með barnabók sinni um Bláa hnött­
inn. Og ekki vakti hann minni athygli
2006 með bók sinni Draumalandið þar
sem hann tók umhverfismál föstum
tökum. Bókinni var fylgt eftir með sam­
nefndri heimildarmynd og bókin hefur
í raun verið í umræðunni allar götur frá
útgáfunni enda löngu orðin hálfgerð
biblía náttúruverndarsinna á Íslandi.
Andri Snær er nú mættur aftur
til leiks með sína fyrstu bók í sjö ár.
Tímakistan er barnabók sem höfundur­
inn lagði þó upp með að ætti að geta
skemmt þeim fullorðnu líka. Andri Snær
segir söguna vera blöndu af ævintýri
og öfugsnúinni útópíu, svokallaðri
dystópíu og að hún gerist í „skrýtnum
heimi“. Líta megi á bókina sem einhvers
konar táknsögu um að það sé ekki alltaf
hægt að bíða eftir „rétta tímanum“ þótt
vissulega geti löngunin eftir því að geta
sleppt ákveðnum leiðindatíma verið
sterk. „Það gæti til dæmis verið gott
að fara ofan í kassa og koma ekki út úr
honum fyrr en allir eru orðnir glaðir í
kommenntakerfinu.“
Aðspurður segir höfundurinn að það
sé náttúrlega „náttúrutaug“ í öllu og að
Tímakistan sé þar engin undantekning.
„Það fer bara eftir því hvernig menn
túlka hlutina“, segir hann og nefnir Love
Star, skáldsögu sína frá 2002, til sögunn­
ar. „Love Star var kannski ekki beinlínis
náttúrutengd en kannski er þetta dálítið
svipað hér og þar, að allir vita að það er
eitthvert vesen í gangi en bíða eftir því að
einhver annar geri eitthvað í því.
Það má kannski túlka þetta þannig að
ég hafi gefist upp á fullorðna fólkinu og
bindi vonir við að unga kynslóðin muni
búa yfir meira ímyndunarafli og viti
hvernig á að leysa málin,“ segir Andri
Snær og talinu víkur aftur að Drauma­
landinu.
„Ástæðan fyrir því að ég samdi
Draumalandið á sínum tíma var að
þannig náði ég bara að segja ákveðna
hluti sem þurfti bara að segja og losaði
mig kannski þannig undan því að þurfa
að segja það í öllum bókunum mínum.
Ég náði að koma því frá en ég held þó
hins vegar að það væri mjög barnalegt að
ímynda sér að umhverfismálin verði ekki
enn frekar í brennidepli í framtíðinni.
Ég held að þau eigi eftir að verða miklu
plássfrekari en þau eru nú.“
Og Andri Snær hefur heldur síður en
svo hætt að hugsa um umhverfið þótt
hann hafi komið sjónarmiðum sínum skil­
merkilega áleiðis með Draumalandinu.
„Ég hef haldið mikið af fyrirlestrum um
þessi mál. Er ennþá að því og hef ekki
alveg yfirgefið þau. Þessi saga var samt
búin að banka mjög fast og í stað þess að
skrifa hrunbók eða eitthvað annað hafi
ég bara tekið inn mikið af þessum áhrif­
um og dembt þeim inn í söguna.“
Andri Snær segir alls konar þætti bera
merki þessa og nefnir til dæmis að kon­
ungurinn í sögunni sé óður heimsvalda­
sinni. „Ég held að hugmyndin hafi verið
að búa til sögu sem krakkar geti kannski
fundið annan flöt á þegar þeir verða eldri
og um leið sögu sem foreldrum þætti líka
gaman að lesa og jafnvel ræða um við
krakkana. Semsagt sögu sem gæti verið
jafn mikið fyrir börn og fullorðna. Það
er vandasamt en mér sýnist á góðum við­
brögðum sem ég hef fengið að það hafi
heppnast ágætlega. Það var að minnsta
kosti einhver sem kvartaði yfir því í Ey­
mundsson á Akureyri að bókin væri bara
í barnabókarekkanum og vildi fá hana
yfir í fullorðnu deildina líka.“
Þórarinn Þórarinsson
toti@frettatiminn
Fræðsla er besta forvörnin
Blátt áfram fræðir fullorðna!
Ferillinn í
stuttu máli
Fyrir Söguna af bláa hnettinum
sem Áslaug Jónsdóttir mynd-
skreytti hlaut Andri Snær Íslensku
bókmenntaverðlaunin 1999 í
flokki fagurbókmennta og var það
í fyrsta sinn sem barnabók hlaut
þau verðlaun. Bókin hefur verið
þýdd á nokkur erlend tungumál.
Árið 2002 hlaut Andri Snær Menn-
ingarverðlaun DV í bókmenntum
fyrir skáldsöguna LoveStar og
árið 2006 hlaut hann enn Íslensku
bókmenntaverðlaunin, í flokki
fræðirita, fyrir Draumalandið.
Tímakistan
Eitthvað furðulegt hefur gerst.
Mannkynið húkir í draugalegum
kössum og bíður betri tíma. Á
meðan hefur skógurinn yfirtekið
borgirnar, úlfar ráfa um götur
og skógarbirnir hafa hertekið
verslunarmiðstöðvar. Hvað kom
fyrir? Enginn getur svarað því
nema gömul kona sem vakir í einu
húsanna. Áratugum saman hefur
hún safnað sögum um prinsess-
una af Pangeu og föður hennar,
Dímon
konung,
sem í árdaga
sigraði
heiminn og
reyndi að því
loknu að sigra
tímann.
Tíminn líður hratt á þessum líflegustu tímum allra tíma og þótt það kunni
að hljóma undarlega eru fjórtán ár liðin síðan rithöfundurinn Andri Snær
Magnason sendi frá sér hina margrómuðu og vinsælu barnabók Sagan af
bláa hnettinum. Hann hefur nú sent frá sér barnabókina Tímakistan en hún er
fyrsta bók hans síðan hann sagði flest sem hann taldi sig þurfa að segja um
umhverfismál í Draumalandinu 2006. Andri Snær segir að ef til vill megi líta
svo á að, þar sem hann sendi nú aftur frá sér barnabók, hafi hann gefist upp á
fullorðna fólkinu og bindi vonir við ungu kynslóðina.
Andri Snær
Magnason hristi
upp í samfélaginu
með Drauma-
landinu 2006 en
snýr sér nú aftur
að börnum með
nýju bókinni sinni
Tímakistunni.
Ljósmynd/Hari
Bindur vonina við
ungu kynslóðina
Það má
kannski
túlka þetta
þannig
að ég hafi
gefist upp
á fullorðna
fólkinu
og bindi
vonir við
að unga
kynslóðin
muni búa
yfir meira
ímynd-
unarafli.
32 viðtal Helgin 29. nóvember-1. desember 2013