Læknablaðið - 01.02.1965, Side 62

28
LÆKNABLAÐIÐ
raflost við defibrilleringu getur
valdið því, að asystola verður.
Tíðni asystolu og fibrillatio er
misjöfn talin, fer eftir bvers
konar sjúklinga um er að ræða,
en upp og ofan má telja, að í
25—30% tilfellum sé um fibril-
latio að ræða, en annars asvs-
tolu.
Asystola gelur orðið til fyrir:
1) Döprun á leiðsluhæfni. 2)
Döprun á lijartavöðvunum eða
3) ónógu blóðmagni í blóðrás-
inni. Leiðsluhæfni gelur daprazt
af súrefnisskorti, meðalaáhrif-
um, í Stokes-Adams köslum og
við hjartastíflu eða vagus re-
flex frá innýflum öðrum o. fl.
Orsakir fibrillatio eru ekki
eins vel þekktar, en sennilegast,
að það sé bundið við kalíum-tap
úr frumum bjartavöðvans og
truflandi áhrif þess á depolari-
satio og repolarisatio vöðva-
frumnanna og truflun á lengd
„refrakteru-periodanna“. Beck
skýrir þetta sem „súrefnismett-
unarmisnnm“ milli skadd-
aðra vöðvafrumna og heil-
brigðra og því mismunandi
potentialar.
Lítil stífla getur því valdið
fibrillatio og dregið til dauða,
þó að aðeins sé um að ræða ó-
verulega skennnd á bjartanu í
heild. Sé hjarta hnoðað, getur t.
d. sá hluti, sem er næstur krans-
æðunum, fyllzt af súrefni fvrst,
en hinir síðast, og þá myndast
„súrefnismismunur“ og mögu-
leiki á ventricular fibrillatio.
Kalsíum hefur þýðingu til að
koma í veg fyrir áhrif aukn-
ingar á kalíum í exlracellulera
vökvanum.
Venjulega eru orsakir hjarta-
stöðvunar margþættar, og fleiri
liðir verka þannig saman. Sum-
ir eiga rót sína að rekja til á-
stands sjúklingsins fyrir, aðrir
lil lvfja, sem liann fær, og enn
aðrir lil aðgerða, sem fram
fara. Yrði of langt mál að ræða
hvern lið nákvæmlega, og verð-
ur látið nægja að telja hina
helztu upp:
Orsakir hjartastöðvunar:
Súrefnisskortur.
Yagus-viðbrögð.
Lyf eða eitur.
Margvísleg svæfingarlyf eða
of stór skammtur í senn.
Ilypercapnea og skyndileg
breyting á Ph-gildi blóðsins.
Mikill blóðflutn. m/citrati í.
Aðgerðir á hjartanu.
Hypothermia (kæling).
Loft-embolia.
Kransæðalokun.
Raflost.
(eftir Holswade).
Rétt er þó að stanza aðeins
við vagusviðbrögðin. Víðast er
gefið atropin 0.6 mg í ýmsu
formi fyrir aðgerðir og þá oft-
ast y2—3A klst. fyrir aðgerð. Há-
marksáhrif þessa koma fram