Læknablaðið - 01.08.1973, Blaðsíða 62

170
LÆKNABLAÐIÐ
ið ífarandi í gegnum eitilhýðið inn í
nærliggjandi vefi, komi skurðaðgerð ekki
til greina. Margir halda því þó fram, að
þrátt fyrir meinvörp í eitlum séu æxli
stundum skurðtæk, einkum ef meinvörp
eru ekki farin að vaxa ífarandi út fyrir
eitilinn. Svokallaðar „palliativar resec-
tionir“ eru einnig í mörgum tilfellum rétt-
lætanlegar.
Þegar ekki er hægt að gera skurðað-
gerðir við æxli í lungum, þarf að grípa
til annarar meðferðar, en þar ber fyrst
að nefna geislameðferð og cytotoxisk lyf.
Það er því töluvert unnið, ef sjúklingur
kemst hjá explorativri thoracotomiu og
þeim óþægindum, sem henni fylgja, og
hægt er að byrja þá meðferð, sem talin
er heppilegust, en explorativ thoracotomia
hefur það í för með sér, að meðferð dregst
nokkuð á langinn.
í sjúklingahóp þeim, sem þessi grein
fjallar um, voru 22 með lungnacancer eða
grunaðir um slíkt. Hjá 9 þeirra reyndist
mediastinoscopi jákvæð, æxli þar af leið-
andi ekki talin skurðtæk og explorativ
thoracotomia var ekki gerð.
Vefjabreytingar, sem gefa til kynna
lymphogranulomatosis benigna og mal-
igna, sjást oft fyrst í eitlum og þá alloft
í mediastinum. Til að fá sjúkdómsgrein-
ingu í þessum tilfellum, þurfti áður fyrr
að gera explorativa thoracotomiu, en það
er töluverð aðgerð, miðað við það, að hér
er einungis verið að staðfesta sjúkdóms-
greiningu. Ef um var að ræða lympho-
granulomatosis maligna, þurfti svo einn-
ig að gera explorativa laparotomiu, taka
milti og eitlasýni úr kvið og er það all-
mikið álag fyrir sjúklinga með þennan
alvarlega sjúkdóm.
í sjúklingahópi þeim, er hér greinir,
voru þrír grunaðir um lymphogranuloma-
tosis maligna og þrír um 1. benigna og
reyndust tveir úr hvorum hópi hafa þessa
sjúkdóma, sbr. töflur 3 og 4.
Allir, sem skrifa greinar um media-
stinoscopiur, eru á sama máli um það, að
rannsóknaraðferðin sé hættulítil, ef vel
er að gætt og höfum við ekki aðra sögu
að segja. Tvær minniháttar complication-
ir sem við höfum fengið og ég hef áður
ininnst á, geta eins komið fyrir eftir aðrar
rannsóknaraðgerðir, sem gerðar eru í
svæfingu.
Ekkert mælir á móti því að spegla
sjúklinga, sem dveljast á öðrum sjúkra-
húsum, en í þeim 6 tilfellum, sem við höf-
um haft, hafa engar complicationir átt sér
stað.
SAMANTEKT
Frá því í febrúar 1971, hafa verið gerð-
ar 40 mediastinoscopiur á 25 körlum og
15 konum á handlæknisdeild Landspítal-
ans. Mikilvægasta ástæða til mediastino-
scopiu er cancer i lungum eða grunur um
slíkt. í þeim tilfellum er bæði leitað að
æxlisvef til greiningar og vitneskju um,
hvort æxli sé skurðtækt eða ekki. 22
sjúklinganna voru grunaðir um eða höfðu
krabbamein í lungum. Aðrar ástæður til
mediastinoscopi voru: tumor mediastini í
fimm tilfellum, grunur um lympho-
granulomatosis maligna í þrem og 1.
benigna í þrem tilfellanna. Enn aðrar
ástæður til rannsóknaraðgerðanna voru í
sjö tilfellum.
Einungis tvær vægar complicationir
urðu við þessar 40 aðgerðir.
HEIMILDIR
1. Bergh, N. P., Scherstén, T. Bronchogenic
carcinoma. Acta chir. scand., Suppl. 347.
1965.
2. Carlens, E. Mediastinoscopi: A method for
inspection and tissue biopsi in the superior
mediastinum. Dis. Chest 36:343-52. 1959.
3. Daniels, A. C. A method of biopsi useful in
diagnosing certain intrathoracal diseases.
Dis. Clwst 16:360-67. 1949.
4. Jepsen, O. Bioptic mediastinal exploration
by the method of Carlens. Mediastinoscopi.
Munksgaard, Köbenhavn. 1966.
5. Pearson, F. G. et Al. The role of mediastino-
ncopi in the selection of treatment for
bronchial carcinoma with involvement of
superior mediastinal lymph nodes. J.
Tliorac. Cardiovasc. Surg. 64:382-90. 1972.
6. Thorarinsson, H. Carcinoma of the lung in
Iceland. Scand. J. Thor. Cardiovasc. Surg.
38. 1969.