Læknablaðið - 15.12.1989, Blaðsíða 12

388
LÆKNABLAÐIÐ
undirbúnu fóstranna voru sambærileg
sömu grunngildum hjá langtíma-undirbúnu
fóstrunum.
Breytingar á T-bylgju hjartalínurita fóstranna
við vefildisskorti voru bomar saman við
aukningu katekólamína í blóði þeirra. Þessar
tilraunir vom gerðar á fóstrum undirbúnum
fyrir langtíma rannsóknir. Niðurstöður sýndu
að vaxandi breytingar á T-bylgju, reiknað
út sem T/QRS hlutfall, voru í réttu hlutfalli
við hækkun adrenalín-blóðgildanna. Við
vefildisskort sýndu vanþroskuðustu fóstrin
því aðeins losun á adrenalíni og breytingar
á T-bylgjum að fósturblóðið væri orðið súrt.
Breytingar á T/QRS hlutfallinu voru taldar
endurspegla skiptingu á orkumyndandi bruna
í hjartavöðvanum frá loftháðum í það að vera
loftfirrtur.
Ahrif bráðrar /3,-hömlunar á hjarta- og
æðaviðbrögð fóstra við vefildisskort voru
könnuð á skammtíma-undirbúnum ærfóstmm.
Öll fóstrin brugðust við /3,-hömluninni
með því að hægja á hjartslætti, minnka
hjartaútfallið og lækka blóðþrýstinginn,
með þeim afleiðingum að fimm fóstur af
ellefu fóru í óafturkræft hjartalost. Þegar /3,-
hamlandi lyf, metroprolol, var gefið móðurinni
í fimm daga samfellt fyrir vefildisskort
fóstranna dró úr viðbrögðum þeirra við
vefildisskortinum hvað varðaði hjartsláttartíðni
og samdráttarkraft hjartavöðvans. Þessi
sljóa svörun við vefildisskortinum orsakaði
meiri mjólkursýringu blóðsins og minnkaðar
lífslíkur fóstra með óskert skynertiviðbragð
miðað við samanburðarhópinn.
Ahrif /3,-örvunar á fósturviðbrögð við
vefildisskorti voru rannsökuð hjá þremur
hópum fóstra undirbúnum til skammtíma
rannsókna. Fóstrin voru undir áhrifum
terbútalíns (/?2-örvandi lyfs) með stöðugu
innrennsli í æð móðurinnar. Niðurstöðumar
voru bomar saman við niðurstöður
samanburðarhóps, sem ekki var undir neinum
áhrifum /3-virkra lyfja. Hópamir tveir sem
voru undir áhrifum stærstu skammtanna
(annar hópurinn 67-134 /x/mín og hinn
30 /x/mín) við miklum vefildisskorti með
yfirmáta aukningu á samdráttarkrafti hjartans,
hækkun á blóðþrýstingi og T/QRS hlutfalli,
og aukinni dánartíðni fóstranna. Fóstrin þoldu
hins vegar vel litla skammta (10 /i/mín) við
meðal-mikinn vefildisskorti en við mikinn
vefildisskort ullu þeir líka yfirmáta svörun.
Vefjameinafræðileg athugun á hjartavöðva
og heila fóstranna, sem urðu fyrir áhrifum
hæstu skammtanna af terbútalíni, leiddi í ljós
aukna tíðni heilablæðinga og tilhneigingu
til víðtækara dreps í hjartavöðva hjá þessum
fóstrum miðað við samanburðarhóp.
Alyktað var að:
Undirbúningur ærfóstra til skammtíma tilrauna
sé nægilega traustur og óhvarfgjam til
notkunar við fósturtilraunir sem aðeins taka
þrjár klukkustundir eða minna í framkvæmd.
T/QRS hlutfallið í hjartalínuriti fóstursins
endurspegli adrenalín þéttni í blóði þess og
starfsvirkni hjartavöðvans.
Beta-viðtakamir væru viðbragðshæfir
og líklega næmari á fósturskeiði en á
fullorðinsárum. Starfsemi /3-viðtakanna væri
mikilvæg fyrir fóstrið til þess að verjast
skaðsemi vefildisskorts. Hömlun og örvun /3-
viðtakanna með lyfjum geti skaðað alvarlega
vamaraðgerðir fóstursins gegn vefildisskorti,
t.d. í fæðingu.
Ef þessar rannsóknir á ærfóstrum væru
sambærilegar við mannlegar aðstæður bentu
niðurstöðumar til að klínísk notkun /3-
hamlandi lyfja til meðhöndlunar á háþrýstingi
seint á meðgöngu geti skaðað fóstrið, verði
það fyrir vefildisskorti.
Niðurstöðumar bentu einnig til að samfelld
gjöf /3-hvetjandi lyfs í æð móðurinnar í þeim
tilgangi að hindra ótímabæra fæðingu, geti
leitt af sér hættulega hjarta- og æðasvömn
hjá fóstrinu, verði það samtímis fyrir
vefildisskorti.