Læknablaðið - 15.08.1990, Blaðsíða 8

280
LÆKNABLAÐIÐ
tannlæknanna breytt yfir í amoxýsillín
(sjá töflu VI). íslenskir tannlæknar notuðu
enn tetrasýklín handa sjúklingum með
penisillínofnæmi, en það er orðið mjög
sjaldgæft í Skotlandi. Flestir tannlæknanna í
báðum löndunum völdu þó erýþrómýsín handa
þessum sjúklingum.
Hvenœr sýklalyfið var gefið. Á myndinni
má sjá hvenær tannlæknamir kusu að gefa
sýklalyfið og eru niðurstöðumar bomar saman
við niðurstöður skosku rannsóknanna. Auk
þess voru sýklalyfin gjaman gefin í heila
viku, þar sem tilhneiging var til þess að halda
áfram sýklalyfjagjöf í fjóra til fimm daga eftir
tannaðgerðina. Þetta átti einnig við um skosku
tannlæknana í fyrri könnuninni (1981).
UMRÆÐA
Svör bárust aðeins frá 33% tannlæknanna,
sem er mun lægra hlutfall en fékkst í skosku
könnununum. Það virðist ekki órökrétt að
álykta, að þeir tannlæknar sem svömðu, hafi
frekar haft hugmyndir um notkun sýklalyfja
til að koma í veg fyrir hjartaþelsbólgu,
heldur en hinir sem ekki svöruðu. Þess
vegna er mögulegt að íslenskir tannlæknar
leiði síður hugann að vandamálum tengdum
hjartaþelsbólgu en skoskir kollegar þeirra.
Ovissa tannlækna um hvenær skuli gefa
sýklalyf í framangreindum tilgangi bendir
eindregið til þess að frekari fræðslu sé þörf.
Auk þess mætti ætla að bréf frá hjartalækni
til tannlæknis sjúklingsins (sem greindur hefur
verið í áhættuhópi) yrði áhrifaríkt. Þrátt fyrir
að flestir þeirra sem svöruðu myndu nota
sýklalyf fyrir aðgerðir sem þeir teldu valda
blóðsmiti, ríkti óvissa um aðgerð eins og
tannhreinsun. Alltaf ætti að nota sýklalyf
fyrir tannhreinsun til að koma í veg fyrir
hjartaþelsbólgu (12), ef möguleiki er talinn á
að hreinsa þurfi tannstein undir tannholdi með
einhverju áhaldi. Reynsla höfunda bendir til
þess að nota eigi sýklalyf fyrir rótarmeðferð
hjá sjúklingum í áhættuhópum, meðan
sýking er til staðar. Það er einkum fyrir
þess háttar minni aðgerðir sem einskammta
sýklalyfjameðferð er æskileg. Mun minni
líkur eru á að einskammta sýklalyfjameðferð
leiði af sér ónæma bakteríustofna í munni
en sú meðferð sem viðhöfð er í dag. Flest
eldri tilmæli til tannlækna um fyrirbyggjandi
sýklalyfjameðferð tóku ekkert tillit til þess að
meðferð hjá tannlækni byggist oftast á fleiri
Table 5. Procedures for which a prophylactic antibiotic
would be used (%): Comparison between surveys in
Scotland and Iceland.
lceland Scotland
Dental procedure always occasion never always occasion never
Tannúrdráttur 84 15 1 97 3 0
Tannvegsaögerð 84 15 1 91 9 0
Opnun á tannkýli Minniháttar 75 18 7 70 21 9
munnaögerð Tannhreinsun og 69 26 5 94 5 1
pússun 46 33 21 38 53 9
Rótfylling Krónu- og 45 41 14 51 37 32
brúargerö Neöri kjálka 26 41 33 22 45 32
deyfing 18 8 64 22 45 32
Tannfylling 11 43 46 11 53 36
Heilgómagerö 3 14 83 0 14 86
Table 6. The choice of antibiotic for prophylaxis (%):
Comparison of a survey of dentists in Iceland with two
surveys in Scotland.
lceland 1986 Scotland 1981 Scotland 1985
1. Oral
Phenoxymethylpenicillin 67 86 26
Ampicillin 14 6 4
Amoxycillin 1 not asked 63
Tetracycline 6 1 2
Erythromycin 11 3 4
Others 1 4 1
2. Parenteral
Benzyl penicillin 68 40 53
Procain penicillin 0 14 4
Triplopen® not asked 38 37
Erythromycin 12 0 0
Others 20 8 6
3. Penicillin allergy
Tetracycline 20 20 10
Erythromycin 63 56 76
Cephalosporin 2 3 1
Ampicillin 12 2 1
Amoxycillin 0 0 6
Others 3 7 3
en einni meðferðarlotu. Oftast þurfa sjúklingar
að fara í fleiri en eina tannaðgerð á stuttum
tíma, en þá eru langtíma sýklalyfjagjafir
óæskilegar vegna mikilla líka á myndun
ónæmra bakteríustofna í munni.
Tannlæknar hafa enn tilhneigingu til að
nota tetrasýklín handa sjúklingum með
penisillínofnæmi. Þetta er nú talið óráðlegt þar