Læknablaðið - 15.08.1990, Blaðsíða 14

284
LÆKNABLAÐIÐ
óljóst varðandi forvamasýklalyfjameðferð við
hjartaþélsbólgu, en allir eru sammála um,
að henni beri að beita fyrir aðgerðir, sem
líklegastar eru að valda bakteríusmiti í blóði
hjá sjúklingum með hjartagalla. Bakteríur
berast oft út í blóðið í litlu magni til dæmis
við tannburstun og aðra tannertingu. Því er
mikilvægt að ítreka það við sjúklingana að
þeir gæti þess að halda tönnum sínum og
tannholdi heilbrigðu.
HVERJIR ÞURFA FORVARNALYF?
Eftirtaldir áhættuhópar hafa verið skilgreindir
af vinnuhópi á vegum Hjartalæknafélags
Evrópu (15);
Mikil áhœtta. Sjúklingar sem hafa áður fengið
hjartaþelsbólgu. Sjúklingar með gervilokur.
Sjúklingar með samtengingu stóru blóðrásanna
(systemic-pulmonary shunt).
Nokkur áhœtta: Flestir meðfæddir
hjartagallar, áunnir hjartagallar þar á meðal
eftir gigtsótt, míturlokugallar (prolaps) með
leka og hjartavöðvasjúkdómar með þykknun
(hypertrophic cardiomyopathy).
HVENÆR Á AÐ GEFA
FORVARNASÝKLALYF?
Gefa skal forvamasýklalyf þegar líkur
eru á að bakteríur komist inn í blóðrásina
í einhverju magni. Eftirfarandi aðgerðir
eru líklegar til þess að valda marktæku
bakteríublóðsmiti, (byggt á ráðleggingum
Hjartalæknafélags Bandaríkjanna (16,17)):
Munnur: Allar tannaðgerðir þar sem
líkur em á tannholdsblæðingum (til
dæmis tannúrdráttur, tannholdsaðgerðir
og tannhreinsun undir tannholdi), þegar
rótargangur er hreinsaður út í fyrsta sinn, taka
vefjasýnis, og háls- og nefkirtlataka.
Loftvegir: Fyrir lungnaspeglun ef taka á
vefjasýni.
Meltingarfœri: Útvíkkun á vélinda.
Herslismeðferð (sclerotherapy) á
vélindabláæðagúlum. Speglun á endaþarmi
og ristli þegar tekin em vefjasýni. Aðgerðir
á gallblöðm, ristli og endaþarmi. Ekki er
talin vera mikil hætta á hjartaþelsbólgu
eftir speglanir og skuggaefnisinnhellanir á
meltingarfærum og líklega óhætt að sleppa
gjöf forvamalyfja, nema hjá sjúklingum með
mikla áhættu (17,18).
Þvag- og kynfœri: Þvagleggsskipti og þegar
settur er upp þvagleggur og þvagið er sýkt.
Útvíkkun á þvagrás. Blöðruspeglun, aðgerðir
á þvagfærum og blöðruhálskirtli og þegar
leg er fjarlægt um leggöng. Ekki er þörf á
forvamasýklalyfjum við eðlilega fæðingu
nema hjá þeim sem hafa mikla áhættu á
hjartaþelsbólgu.
Útilokað er að telja upp allar
hugsanlegar aðgerðir með tilliti til
forvamasýklalyfjameðferðar. Læknar verða
að vega og meta hvert einstakt tilfelli með
tilliti til hættu á hjartaþelsbólgu og hvaða
sýklalyf beri að nota. Hafa ber í huga að
forvamasyklalyf veita ekki alltaf vöm og
hjartaþel getur sýkst þrátt fyrir þau. Æskilegt
er að sjúklingar beri á sér spjald, þar sem
upplýsingar eru um áhættu þeirra fyrir
hjartaþelsbólgu og hvaða lyf beri að nota.
Þetta spjald sýna þeir lækni eða tannlækni í
hvert sinn sem þörf er á einhverri aðgerð.
Reykjavík 15. febrúar 1990
Karl G. Kristinsson
W. Peter Holbrook
Árni Kristinsson
HEIMILDIR
1. Kristinsson Á. Vamir gegn hjartaþelsbólgu.
Læknablaðið 1986; 72: 42-3.
2. Holbrook WP, Torfason G, Eggertsson H, Kristinsson
KG. Læknablaðið 1990: 76; 277-82.
3. Gould IM. Chemoprophylaxis for bacterial
endocarditis - a survey of current practice in London.
J Antimicrob Ag Chemother 1984; 14: 379-94.
4. Holbrook WP, Higgins B, Shaw TRD. Recent
changes in antibiotic prophylactic measures taken by
dentists against infective endocarditis. J Antimicrob
Ag Chemother 1987; 20: 439-46.
5. Shanson DC, Ashford RFU, Singh J. High-dose oral
amoxycillin for preventing endocarditis. Br Med J
1980; 280: 446.
6. Shanson DC. Antibiotic prophylaxis of infective
endocarditis in the United Kingdom and Europe. J
Antimicrob Ag Chemother 1987; 20 (Suppl.A); 119-
31.
7. Glauser MP, Francioli P. Successful prophylaxis
against streptococcal endocarditis with bacteriostatic
antibiotics. J Infect Dis 1982; 146: 806-10.
8. Schweizerischen Arbeitsgruppe fiir
Endokarditisprophylaxe: Prophylaxe der bakteriellen
Endokarditis. Schweiz Med Wschr 1984; 114: 1146-
7.
9. Cars O, Nord CE, Nordbring F. Antibiotikaprofylax
mot endokardit. Lakartidningen. 1988; 85: 1046-7.
10. Working party of the British Society for
Antimicrobial Chemotherapy. Antibiotic prophylaxis
of infective endocarditis. Lancet 1990; i: 88-9.