Læknablaðið - 15.02.1991, Blaðsíða 43

LÆKNABLAÐIÐ
79
Meðal þeirra 122 (62.6%) sem reyktu eða
höfðu einhvem tímann reykt, höfðu 92 reykt
daglega í hálft ár eða lengur.
Með hækkandi aldri fjölgaði þeim sem höfðu
hætt að reykja (tafla II). Daglegar reykingar
virtust einnig algengari með hækkandi aldri.
Yfir helmingur þeirra sem voru undir fertugu
höfðu aldrei reykt.
Tafla III greinir hópinn eftir reykfæmm. Þau
sem reyktu daglega notuðu mest sígarettur
en vindlar voru efstir á blaði meðal hinna
sem reyktu stundum. Enginn af læknunum
kvaðst reykja á stofunni. Hjá 11 (9%) þeirra
sem ráku stofu voru reykingar leyfðar á
biðstofunni (óháð sérgreinum), en enginn
þessara lækna reykti sjálfur.
Tafla IV sýnir reykingar lækna eftir
sérgreinum. Heimilislæknar reyktu minnst en
daglegar reykingar voru algengastar meðal
geðlækna. Ef tækifærisreykingar eru meðtaldar
vom lyflæknar efstir á blaði.
Tveir þriðju þeirra sem reyktu töldu að þau
yrðu hætt reykingum eftir fimm ár.
Þau sem ekki reyktu voru spurð hverjar af
tilteknum ástæðum væm mikilvægar fyrir
því. Algengasta svar beggja kynja og allra
aldurshópa var »að halda heilsunni« (tafla V).
Þátttakendur voru beðnir að leggja mat á
hæfni sína til að hjálpa skjólstæðingum sínum
að hætta að reykja og töldu 88% sig vita
nægilega mikið um reykingar til þess, 2%
töldu sig ekki vita nægilega mikið og 10%
tóku ekki afstöðu. Langflest (91%) töldu að
reykingavamir ættu að vera hluti af námi
heilbrigðisstétta.
Fylgjandi því að taka alveg fyrir reykingar á
sjúkrahúsum vom 72%, 15% voru því andvíg
og 12% tóku ekki afstöðu. Af þeim sem tóku
afstöðu vom 76% fylgjandi meðal sérfræðinga
en meðal annarra lækna vom 59% fylgjandi.
Innan sérfræðingahópsins var mest fylgi við
reykingabann meðal heimilislækna (92%) en
minnst meðal skurðlækna (57%). Fylgjandi
banni voru 42.3 % þeirra sem reyktu daglega,
80.8% þeirra sem reyktu stundum, 74.3%
þeirra sem vom hætt og 78.1% þeirra sem
aldrei höfðu reykt.
I töflu VI kemur fram hversu oft læknar
ráðlögðu fólki að hætta að reykja við
mismunandi kringumstæður. Við sjúkdóma
Tafla III. Reykingavenjur lœkna eftir reykfœrum (%).
Reykfæri Daglegar reyk- ingar (n=26) Reykja stundum (n=26)
Sígarettur (38.5) (19.2)
Sígarettur og annaö. (3.8) (0.0)
Vindlar (26.9) (65.4)
Pípa (26.9) (15.4)
Vindlar og pípa (3.8) (0.0)
Tafla IV. Reykingavenjur eftir sérgreinum (%).
Skurö- Lyf- Heimilis- Geö-
læknar læknar læknar læknar Aörir
Reykingavenjur (n=21) (n=37) (n=14) (n=11) (n=63)
Aldrei reykt (28.6) (18.9) (57.1) (54.5) (36.5)
Hætt (52.4) (45.9) (35.7) (27.3) (36.5)
Reykja minna
en daglega .... (9.5) (24.3) (7.1) (0.0) (14.3)
Reykja daglega.. (9.5) (10.8) (0.0) (18.2) (12.7)
Alls (100.0)(100.0)(100.0)(100.0)(100.0)
Tafla V. Hvers vegna reykja lœknar ekki?
Aldrei Aldrei reykt
reykt Hætt eöa hætt
Ástæöa <%) (%> (%)
Til aö halda heilsunni (80.3) (89.9) (85.2)
Gefa gott fordæmi (46.5) (55.9) (52.7)
Valda ekki öörum óþægindum (35.7) (49.3) (43.2)
Áhrif frá stéttinni (13.9) (34.8) (24.6)
Áhrif frá fjölskyldu/vinum.... (12.7) (28.6) (20.7)
Tafla VI. Hve ofl rœöurðu fólki frá því aö reykja (%)?
Kringumstæöur Oft Stundum Sjaldan Aldrei
Sjúkdómar tengdir reykingum Fólk nefnir eigin (84) (10) (5) (1)
reykingar (75) (16) (7) (3)
Reykingar ekki nefndar,
engir reykingasjúkdómar (21) (16) (32) (32)
Tafla VII. Hluti (%) þeirra lœkna sem ráðleggur
reykbindindi (oft eða stundum), skipt eftir reykingavenjum
lækna og upptýsingum sjúklinga.
Upplýsingar Læknir Læknir Læknir
frá sjúklingi aldrei Læknir reykir reykir
í viötali reykt hættur stundum daglega
Nefnir eigin
reykingar . (91) (93) (90) (77)
Nefnir ekki
eigin reykingar ... . (41) (37) (32) (21)
tengda reykingum ráðlögðu um 94% læknanna
reykbindindi óháð reykingavenjum þeirra
sjálfra og sérgreinum. Tafla VII sýnir
sambandið við reykingavenjur læknisins, þegar