Læknablaðið - 15.01.1993, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ
13
Table I. Radioiodine (1-131) treatment of hyperthyroidism in lceland. Statistic on 267 patients treated during the
period jan. 1985 to oct. 1991.
Vear 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 Average Total
No. of patients .... 39 31 34 39 44 29 51* 267
Second treatm 3 7 8 8 8 7 * 41*
Average age 50.2 49.6 47.9 49.2 50 54.9 52.4 50.6
Men 5 5 8 5 8 4 16 51
Women 34 26 27 33 36 25 35 216
Irregular pulse (%) 16 (41) 15 (48) 18 (53) 27 (69) 32 (73) 16 (55) 18 (35) 53.2 142
Mean dose ±SD, mCi 5.8±1.5 4.7±1.5 5.4±2.0 5.0±1.3 5.2±2.0 4.4±1 .1 5.6±2.3 5.16
Mean weight (g) of gland by palp ±SD 35±13 30±12 31 ±11 31 ±9 32±13 27±7 33±11 31.3
Mean uptake, 4h/24h 44/55 45/59 43/58 45/57 41/54 42/57 43/59 43/57
Mean T4, nmol/l... 221 228 241 237 230 200 217 225
* Two last months of year not included nor second treatments
20 teljari frá Canberra Industries Inc,
Bandaríkjunum. Notaður var nemi (detector)
með natríumjoðíð-krystal og víðum aðbeinara
(collimator) og heimatilbúnu líkani (dummy)
af skjaldkirtli úr plasti ásamt öðrum útbúnaði
fyrir staðla- og bakgrunnstalningu. Skannað
var með réttlínuskanna (rectilinear scanner),
DS/1, frá Selo, Lombarda s.p.a., Ítalíu.
Hormónamœlingar: Thyroxin (T4) og
triiodothyronin (T3) voru mæld í um 90%
sjúklinganna og thyroid stimulating hormone
(TSH) í um 80% eftir að annarrar kynslóðar
mælitækni (20) var tekin upp á rannsóknastofu
Landspítalans 1986. Hormónamælingar
þessar voru gerðar fyrir geislagjöf og oftast
um þremur mánuðum síðar, stundum aftur
sex mánuðum síðar. T4 var mælt með
mótefnamæliaðferð (immunoassay) með Delfia
flúrskinsprófefnum (immunofluorescence
reagents) frá Pharmacia-Wallac, Turku,
Finnlandi. T3 og TSH voru mæld með
mótefnamæliaðferðum með Amerlite
ljómunarprófefnum (immunoluminescence
reagents) frá Amersham Intemational
Ltd, Englandi. TSH aðferðin, sem hér var
notuð, tilheyrir mjög næmum eða annarrar
kynslóðar mæliaðferðum fyrir TSH (20),
sem geta inælt efni niður í styrkleikann
0,04 mU/1. Þessi aðferð var tekin í notkun
á árinu 1986 og var byrjað að nota að
ráði við greiningu á of- og vanstarfsemi á
árinu 1987. Fram að því hafði verið notuð
heimatilbúin RIA (radioimmunoassay) aðferð,
sem náði að nema efni niður að styrknum
0,5 mU/1. Frítt thyroxin (FT4) var mælt með
mótefnamæliaðferðum í nokkrum sjúklingum
og notuð prófefni frá Amersham.
Geislajoðgjöf: Skammtur eða virkni
geislamagnsins, sem gefin var, var reiknað út
samkvæmt eftirfarandi formúlu nema í örfáum
undantekningartilfellum, sem ekki eru tekin
með í rannsóknina:
skammtur (mCu) =
7000 x kirtilþungi (g)
805 x 24klst 1311 upptaka (%)
Miðað er við að kirtillinn fái um það bil 7000
rad (21). Talan 805 er umreikningsstuðull
vegna eininga og helmingunartíma joðs í
kirtlinum (5,9 d). Kirtilþungi var ákveðinn
með þuklun (palpation) kirtilsins, oftast
af sömu mönnum (DD, MK). Þyngdannat
þuklunar var borið saman við reiknaðan
þunga, byggðan á niðurstöðum úr skanni í 180
sjúklingum, og reyndist vera góð samsvörun á
milli þessara tveggja aðferða: r = 0,8624
og jafna fylgnilínu var: skannstærð =1,11
þuklunarstærð - 0,40 eða um 10% hærra mat
á þunga þegar farið var eftir skannaðferðinni.
Geislajoðið, Na13lI, var frá Amersham
Intemational PLC, Englandi.
Staðtölulegir útreikningar: Við samanburð
meðaltala var notað stúdents t-próf, aðferð
Pearson við reikning á samsvörunarstuðli (r)
og aðferð minnstu kvaðrata (least squares) til
þess að fá fram fylgnilínu (regression line)
breyta (21).
NIÐURSTÖÐUR
I töflu I hafa verið teknar saman helstu
staðtölur (statistics) varðandi sjúklingahópinn,