Læknablaðið - 15.01.1993, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ
25
Table IV. Health survey in the Reykjavik area. Stage III, 1974-1976. Men. CHD-mortality and risk factors.
Total OR1/ Smoking habit Age at examination
Cigarettes OR Other smokers OR Ex- smokers OR Never smokers OR 41-545 OR 55-68 OR
Age 2.08 2.25 1.94 1.96 2.00 1.76 1.94
Cholesterol 1.37 1.42 1.55 1.39 0.99 1.57 1.30
Systolic B.P 1.18 0.99 1.19 1.33 1.35 1.32 1.13
Heart rate 1.05 1.23 0.90 0.98 1.03 0.98 1.07
'/OR: Odds ratio per 1 SD
1 SD: Age: 6.9 years
Cholesterol: 1.05 mmol/l
Systolic B.P.: 22 mm Hg
Heart rate: 12 beats/min.
Table V. Health survey in the Reykjavik area. Stage III, 1974-1976. Men. Mortality prediction from heart rate.
Smoking habit
Other Ex- Never
Total Cigarettes smokers smokers smokers
Cause of death Deaths OR1/ OR OR OR OR
All..................................... 872 1.12*** 1.13* 1.18“ 1.04 1.10
CHD2/................................... 362 1.05 1.23* 0.90 0.98 1.03
CHD & CVD’/............................. 431 1.07 1.13 0.98 1.03 1.16
1 /OR: Odds ratio per 1 SD (12 beats/min.)
2/CHC: Coronary heart disease
2/CVD: Cerebrovascular disease
•: p<0.05
": p<0.01
•”: p<0.001
Meðal sígarettureykingamanna er jafnframt
marktæk fylgni hjartsláttarhraða við dauða úr
kransæðasjúkdómi
(OR = 1,23 per 1 SD)
en ekki við dauða af völdum hjarta- og
heilaæðasjúkdóma (tafla V). Fylgni er
hins vegar marktæk við allar samanlagðar
dánarorsakir
(OR = 1,13 per 1 SD, P < 0,001).
Þar sem eitt staðalfrávik nemur 12
slögum á mínútu aukast dánarlíkur
sígarettureykingamanna úr kransæðasjúkdómi
um tæp 2% fyrir hverja meðaltalsauknin^u
hjartsláttarhraða um eitt slag á mínútu. A
sama hátt aukast heildardánarlíkur um tæpt
1% þegar meðalhjartsláttarhraði eykst um eitt
slag á mínútu.
í hinum hópunum var fylgni minni og ekki
marktæk milli hjartsláttarhraða og einstakra
dánarorsaka.
Skil: I þessari rannsókn var hjartsláttartíðni
í hvíld mæld í stórum úrtakshópi karla.
Óveruleg breyting varð á hjartsláttartíðni
með hækkandi aldri í þeim aldurshópi sem
rannsóknin náði til (41-68 ára).
Mikilvægi hjartsláttartíðni sem heilsufarsþáttar
hefur talsvert verið kannað. Erlendar
rannsóknir, sem gerðar hafa verið á tvíburum
(9), bæði eineggja og tvíeggja, sýna marktækt
hærri fylgni á milli hjartsláttartíðni eineggja
tvíbura en tvíeggja. Staðfestir það mikilvægi
erfða í þessu tilliti.
Hjartsláttartíðni er að auki háð fjölmörgum
innri og ytri þáttum svo sem stjómun
ósjálfráða taugakerfisins, grunnstillingu
í sínus-hnút, líkamlegu ástandi og
líkamsþjálfun, skapferli, likamshita,
hjartajsúkdómum, efnaskiptasjúkdómum og
blóðleysi auk lyfjameðferðar sem beint eða
óbeint hefur áhrif á hjartsláttarhraðann.
I þessari íslensku rannsókn, lfkt og öðrunt
svo sem rannsókn Gillum et al., (2) kemur
fram jákvæð fylgni hjartsláttartíðni við
blóðþrýsting. Heldur hærri fylgnistuðull er
við slagbilsþrýsting en hlébilsþrýsting í yngri
aldurshópnum, en því er öfugt farið í eldri
hópnum og ber því saman við niðurstöður
annarra rannsókna. Séu reykingahópar
athugaðir sérstaklega kemur í ljós hærri fylgni
hjartsláttartíðni við slagbilsþrýsting í hópi
þeirra sem aldrei hafa reykt og fyrrverandi