Læknablaðið - 15.01.1993, Blaðsíða 40

34
LÆKNABLAÐIÐ
við snyrtingu og víða er hæð vinnuborða
stillanleg. Hins vegar virðist sem einhæfnin
hafi aukist með tilkomu fiæðilína, mikið er
um að starfsfólk standi kyrrt á sama stað og
endurtaki í sífellu sömu einhæfu hreyfingamar
með höndunum. Frumkvæði einstaklinganna
er í lágmarki því að færibandið eða aðrir en
starfsfólkið sjálft ákveða hraðann.
í þessari rannsókn var valið að bera starfshóp
við úrtak þjóðarinnar. Hóparnir eru ekki
fyllilega sambærilegir. Meðal þjóðarinnar
eru sjúklingar sem ekki geta stundað vinnu
og fólk úr ýmsum starfsgreinum. Fólk sem
vinnur utan heimilis er í upphafi vel vinnufært
hvað svo sem síðar verður. Þennan mun
verður að hafa í huga þegar hópamir eru
bomir saman.
Þessi þversniðsrannsókn gefur einungis mynd
af útbreiðslu verkja meðal fiskvinnslufólksins
haustið sem rannsóknin var gerð. Ætla má
að þeir sem fá verki vegna vinnunnar hverfi
frekar frá störfum og að þeir sem þola álagið
betur haldi áfram. I sumum tilfellum er ekki
til annarrar vinnu að hverfa og fólk heldur
áfram störfum þrátt fyrir veruleg óþægindi.
Niðurstöður rannsóknarinnar gefa væntanlega
til kynna lágmarksalgengi verkja, sé tekið mið
af öllum þeim er hefja störf í fiskvinnslu.
Þrátt fyrir að tæknilegar framfarir hafi átt sér
stað undanfarin ár er þörf að leita enn frekari
lausna og bæta vinnuskipulag til þess að draga
úr álagseinkennum fiskvinnslufólks.
SUMMARY
The work in fish fillet plants is considered to
be heavy and monotonous and might lead to
musculoskeletal disorders. In this study we
describe the prevalence of symptoms in different
anatomical regions among workers in eight fish
fillet plants in Iceland and compare it to the
prevalence of symptoms among a random sample
of the Icelandic population.
A questionnaire, developed by a working group
supported by the Nordic Council of Ministers, was
sent by mail to the workers and the subjects of
the population sample. The participation rate was
67.6% among the workers.
In general the workers had more symptoms than
the referents. The relative risk for symptoms in
wrists, shoulders, lingers and upper back during
the last 12 months was twofold or higher. The
relative risk for symptoms which had hindered
work at home or at the work place was highest
for upper back, wrists, neck, hips and low back
among men and for ankles, hips, neck and low
back among women. Twenty five per cent of the
female workers had been treated for complaints in
shoulders compared to 17.5% in the population
sample during the last 12 months. Among the
men the figures for these complains were 18.9%
compared to 7.7% in the population sample.
We conclude that the high prevalence of symptoms
among the workers has a causal relation to the
monotonous tasks and repeatative movements
connected to jobs in the fish industry. Technical
design has improved as years have passed, however
further studies of technical solutions, design of
knives and work organisation are needed to lower
the prevalence of musculoskeletal symptoms.
HEIMILDIR
1. Steingrímsdóttir ÓA, Rafnsson V, Sveinsdóttir í>,
Ólafsson MH. Einkenni frá hreyfi- og stoðkerfi.
Hóprannsókn á úrtaki Islendinga I. Læknablaðið
1988; 74: 223-32.
2. Steingrímsdóttir ÓA, Rafnsson V. Einkenni frá hálsi
og hnakka, herðum og öxlum. Hóprannsókn á úrtaki
íslendinga II. Læknablaðið 1990; 76: 141-4.
3. Kuorinka I, Jonsson B, Kilbom A, et al. Standardized
Nordic questionnaires for the analysis of
musculoskeletal symptoms. Applied Ergonomics
1987; 18: 233-7.
4. Ahlbom A, Norell S. Introduction to modem
epidemiology. Chestnut Hill: Epidemiology Resources
Inc, 1990.
5. Ohlsson K, Attewell R, Skerfving S. Self-reported
symptoms in the neck and upper limbs of female
assembly workers. Scand J Work Environ Health
1989; 15: 75-80.
6. Tola S, Riihimaki H, Videman T, Viikari-Juntura E,
Hánninen K. Neck and shoulder symptoms among
men in machine operating, dynamic physical work
and sedentary work. Scand J Work Environ Health
1988; 14: 299-305.
7. Roto P, Kivi P. Prevalence of epicondylitis and
tenosynovitis among meatcutters. Scand J Work
Environ Health 1984; 10: 203-5.
8. Silverstein BA, Fine LJ, Amstrong TJ. Hand wrist
cumulative trauma disorders in industry. Br J Ind
Med 1986; 43: 779-84.
9. Silverstein BA, Fine LJ, Amstrong TJ. Occupational
Factors and Carpal Tunnel Syndrome. Am J Ind Med
1987; 11: 343-58.
10. Luopajárvi T, Kuorinka I, Virolainen M, Holmberg
M. Prevalence of tenosynovitis and other injuries
of the upper extremities in repetitive work. Scand J
Work Environ Health 1979; 5/Suppl.3: 48-55.
11. Veiersted KB, Westgaard RH, Andersen P. Pattem
of muscle activity during stereotyped work and its
relation to muscle pain. Int Arch Occup Environ
Health 1990; 62: 31-41.
12. Hagberg M, Wegman DH. Prevalence rates and
odds ratios of shoulder-neck diseases in different
occupational groups. Br J Ind Med 1987; 44: 602-10.
13. Ohlsson K, Balogh I. Arbetsmiljofaktorer, besvár och
prevention - en undersökning i fiskberednings-