Læknablaðið - 15.01.1993, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ
41
Tafia V. Geðgreiningar fanga eftir flokkun afbrota. Fjöldi fanga er hlaut dóma eftir 1. janúar 1981 er sýndur í
sviga.
Manndráp Kynferðisafbrot Líkamsárás Auögunarbrot Alls
N=3 H N=5 (1) N=6 (4) N=26 (11) N=40 (16)
Greiningar (ICD-9)
Ofneytandi áfengis (303) 1 H 2 0) 2 (D 18 (9) 23 (11)
Misnotandi áfengis (305) 1 (-) 3 H 3 (2) 6 (2) 13 (4)
Aörir geðsjúkdómar (295,296,300) 1 (-) - H 1 (1) 1 H 3 (1)
Enginn geðsjúkdómur - H - H - H 1 H 1 H
Notkun vímuefna
Amfetamín - (-) 1 H 2 (2) 9 (4) 12 (6)
Ýmislegt - (-) 1 H 2 (2) 9 (4) 12 (6)
Engin 3 (-) 4 (1) 3 (1) 15 (6) 25 (8)
Greindarvísitala
IQ<80 (Wechsler) 1 H 1 H 2 (2) 10 (4) 14 (6)
IQ>80 (Wechsler) 2 H 4 (1) 4 (2) 16 (7) 26 (10)
Persónuleika- og hegðunartruflun (ICD-9)
Vænipersónuleikatruflun (301,0).. 1 H 1 H 2 (2) 3 (-) 7 (2)
Andfélagsleg persónuröskun (301,7)- (-) 2 (D - (-) 6 (4) 8 (5)
Aðrar persónuleikatrufianir (301,2,
301,6, 301,8) - H - (-) 1 (1) 5 (3) 6 (4)
Hegöunartruflanir (312,0, 312,2,
312,3) - (-) 1 (-) 2 (1) 12 (4) 15 (5)
Engar 2 H 1 H 1 H - (-) 4 H
níu við slík störf. Tveir þeirra hlutu dóma eftir
1. janúar 1981. Sex voru þá öryrkjar, flestir
vegna áfengissýki. Fjórtán þeirra er hlutu
dóma eftir 1. janúar 1981 voru verkamenn
eða öryrkjar.
Starfsgeta: Starfsgetan breyttist lítið frá
árinu 1964 til ársins 1984. Það er að segja
27 (67,5%) höfðu meiri en hálfa starfsgetu.
Annars vegar er miðað við starfsgetu fyrir
fangelsisvist er úrtak fanga hófst og hins
vegar fyrir fangelsisvist árið 1984. Svipuð
hlutföll eru meðal fanga árið 1964 og fanga
er fengu dóma síðustu tvö árin. Arið 1984 er
mun minni starfsgeta meðal fanga er voru enn
að hljóta dóma síðustu tvö árin.
Fjárhagur: Tafla IV sýnir að 11 (27,5%)
fangar töldu fjárhag sinn vera góðan. Segja
má að hann hafi verið tiltölulega verstur hjá
föngum er höfðu fengið dóma fyrir líkamsárás
eða auðgunarbrot. Um helmingur þeirra er
töldu fjárhag sinn vera bágborinn fengu dóma
síðustu tæp tvö ár afbrotaferils en um fimmti
hver þeirra er töldu fjárhag vera góðan. Rétt
er að geta þess að hér er aðeins rætt um mat
fangans sjálfs á fjárhag sínum. Raunverulegur
fjárhagur var ekki kannaður.
Greining: Við upphaf rannsóknar höfðu
nánast allir utan tveir fangar lent í ýmiss
konar vandræðum vegna áfengisneyslu. Hjá
fjölmörgum föngum mátti einnig greina
fremur mild tilfinningaleg viðbrögð sem
aðallega voru fólgin í kvíða, óróleika og leiða,
einkum þegar þeir hófu fangelsisvist. Einkenni
þessi hurfu að mestu leyti eða alveg síðar. Þó
vildi á þeim bera ef fangar lentu í vandræðum
bæði innan og utan fangelsisveggja. Við
endurmat á geðgreiningum 1984 var við
greiningar meðal annars stuðst við upplýsingar
um feril fanga þar með talin meðferð innan og
utan sjúkrahúsa.
Tafla V sýnir að rúm 57% fanga voru
greindir sem ofneytendur áfengis eða með
áfengissýki (ICD 303). Tæp 80% þeirra voru
í flokki auðgunarbrota. Mun færri eða rúm
32% liðu af misnotkun áfengis (ICD 305).
Tæpur helmingur þeirra (46%) voru í flokki
auðgunarbrota, hinir höfðu hlotið dóma fyrir
ofbeldisbrot (manndráp, kynferðisafbrot eða
líkamsárásir). Tveir þeirra er greindust með
ákveðin einkenni geðsjúkdóma voru einnig
misnotendur áfengis. Einn fangi var með
geðklofa (ICD 295), annar með geðhvörf (ICD
296) og sá þriðji með alvarlega langvinna
taugaveiklun (ICD 300). Engir þeirra hlutu
dóma síðustu tvö ár afbrotaferils. Aðeins einn
fangi hafði engin einkenni er gáfu tilefni til
geðgreiningar.
Fimmtán (37,5%) fangar höfðu ýmist neytt