Læknablaðið - 15.01.1993, Blaðsíða 38

32
LÆKNABLAÐIÐ
0 1 2 3 4 5
neck
shoulders
elbows
wrlsts
upper back
low back
hips
knees
ankles
head
fingers
Fig. III. The relative risk and 95% conftdence limits for
symptoms in all anatomical regions among women who
worked in ftsh processing plants.
0 2 4 6 8 10 12 14 16
neck
shoulders
elbows
wrists
upper back
low back
hips
knees
ankles
head
fingers
Fig. IV. The relative risk and 95% confidence limits for
symptoms hindering normal work performance among
mcn who worked in fish processing plants.
0_______1__________2_____________________3 4_5
neck ■ ! I ! 1 ;
shoulders - 1 ■ I : —1
elbows - 1 I I ■ i ■■ ■ ; j
wrists - ■ ; I ; j
upper back - ■ : 1 - j Ji
low back ■ ■ i I
hips ■ j j 1 j
knees ■ ■ j I ■■
ankles - I' 'I j j ^
head • ■ i I
fingers ■ i -4-1 j —1 i_________j________
Fig. V. Tlie relative risk and 95% confidence limits for
symptoms hindering normal work performance among
women who worked in fisli processing plants.
Þessar tölur eru tölfræðilega marktækar hjá
báðum kynjum.
Verkir eða óþægindi höfðu oftar hindrað
fiskvinnslufólk við dagleg störf heima og að
heiman en fólk í samanburðarhópnum (tafla
IV). Hlutfallstölurnar sjást á myndum 4 og 5.
Meðal karla (mynd 4) voru tölumar hæstar
vegna óþæginda í efri hluta baks 5,5, úlnliðum
5,0, hálsi 3,6, mjöðmum 3,4, neðri hluta
baks 2,9 og herðum 2,5. Hlutfallstölur hjá
konum (mynd 5) voru hæstar vegna óþæginda
í ökklum 2,2, mjöðmum 2,0 og hálsi 1,6.
Þessar niðurstöður eru tölfræðilega marktækar.
Spurt var hve lengi óþægindi frá hálsi, herðum
og neðri hluta baks hefðu hindrað fólk við
dagleg störf. Niðurstöðumar em sýndar í töflu
V.
Tuttugu og fimm prósent kvenna í fiskvinnslu
fór í skoðun eða meðferð til læknis,
sjúkraþjálfara eða annarra vegna óþæginda
frá herðum síðastliðna 12 mánuði en 17,5%
kvenna úr samanburðarhópnum. Nítján prósent
karla í fiskvinnslu og 7,7% annarra íslenskra
karla leituðu meðferðar vegna óþæginda í
herðum.
Tuttugu og eitt prósent kvenna og 4,8% karla
í fiskvinnslu sögðust hafa óþægindi daglega
frá herðum, en 13,2% kvenna og 7,4% karla
úr samanburðarhópnum sögðust hafa óþægindi
daglega.
UMRÆÐA
Verkir meðal fiskvinnslufólksins voru tíðari en
hjá úrtaki íslensku þjóðarinnar. Niðurstöðumar
eru í samræmi við niðurstöður kannana sem
gerðar hafa verið erlendis á fólki sem vinnur
einhæf störf (5-12). Oþægindi frá herðum,
olnbogum og úlnliðum eru tíð hjá fólki sem
vinnur störf þar sem söniu hreyfingarnar eru
sífellt endurteknar.
Það kom ekki á óvart að óþægindi frá hálsi,
herðunt og baki væru útbreidd hjá fólki sem
vinnur við fiskvinnslu. Niðurstöður rannsókna
frá Svíþjóð og Noregi á fiskvinnslufólki sýna
þetta líka (13,14). Hins vegar var ekki búist
við að óþægindi frá mjöðmum og ökklum
væru eins tíð og raun bar vitni, sérstaklega
meðal kvennanna. Ein af ástæðunum er líklega
sú að konurnar vinna megnið af deginum í
kyrrstöðu sem veldur álagi á mjaðmir, hné og
ökkla. Oþægindi frá mjóbaki má hugsanlega
rekja til þess að hlutum er lyft við erfiðar
aðstæður, til dæmis við frystitækin og til
læstra óæskilegra vinnustellinga svo sem
þegar unnið er við snyrtingu, flökunarvél og
hausara.
Megin ástæðuna fyrir því að konur hafa
tíðari óþægindi frá hálsi og herðum en karlar
teljum við vera mismunandi störf kynjanna.
Konur vinna einhæf störf nieð endurteknum