Læknablaðið - 15.01.1993, Blaðsíða 30

24
LÆKNABLAÐIÐ
Table III. Health survey in Reykjavik area. Stage III.
1974-1976. Men. Stepwise multipie linear regression
with resting hearth rate as the dependent variabie.
Variable R square b SE b
The whole cohort
Systolic BP mm Hg 0.058 0.13 0.007
Haematocrit l/l 0.080 63.80 5.60
ESR mm/h 0.095 0.22 0.02
Fasting blood gluc. mmol/l 0.108 1.78 0.20
Age years 0.114 -0.14 0.02
Weight kg 0.119 -0.07 0.01
Diast. BP mm Hg 0.125 0.12 0.02
Cholesterol mmol/l 0.126 0.47 0.15
Triglycerides mmol/l 0.127 0.51 0.22
Smoke cigarettes
Diast. BP mm Hg 0.073 0.28 0.03
Fasting bl. gluc. mmol/l .. 0.102 2.81 0.41
ESR mm/h 0.120 0.21 0.04
Haematocrit l/l 0.137 56.30 10.70
Body mass kg/m2 0.139 -0.17 0.09
Age years 0.142 -0.09 0.04
Smoke pipe or cigars
Diast. BP mm Hg 0.051 0.24 0.03
Haematocrit l/l 0.077 70.20 11.10
ESR mm/h 0.094 0.26 0.05
Fasting bl. gluc. mmol/l .. 0.103 1.57 0.42
Weight kg 0.111 -0.10 0.03
Age years 0.115 -0.12 0.04
Haemoglobin g/l 0.119 0.16 0.07
Cholesterol mmol/l 0.121 0.62 0.29
Ex-smokers
Syst. BP mm Hg 0.070 0.13 0.01
Haemoglobin g/l 0.091 0.18 0.03
ESR mm/h 0.102 0.18 0.04
Fasting bl. gluc. mmol/l .. 0.110 1.32 0.39
Age years 0.116 -0.14 0.04
Weight kg 0.119 -0.06 0.03
Never smokers
Syst. BP mm Hg 0.089 0.16 0.02
Haematocrit l/l 0.109 65.10 12.60
Fasting bl. gluc. mmol/l .. 0.121 1.58 0.38
Age years 0.129 -0.16 0.05
Weight kg 0.136 -0.09 0.03
Triglycerides mmol/l 0.143 1.39 0.46
(R = 0,131) og meðal þeirra sem ekki reyktu
(R = 0,121).
Fjölþáttaaðlivarfsgreining: Fylgni
hjartsláttartíðni við þekkta áhættuþætti
kransæðasjúkdóma var könnuð með
fjölþáttaaðhvarfsgreiningu og athuguð innan
hópa með sambærilegar reykingavenjur (tafla
III). I ljós kom marktæk fylgni við fjölmarga
þætti, en vægi einstakra þátta var breytilegt
milli mismunandi »reykingahópa«.
Sé þessum aðferðum beitt á allan hópinn
er mest fylgni við blóðþrýsting í slagbili,
hematókrít og sökk en aðrar breytur hafa
minna vægi.
Heart rate and mortality
% mortality in 12-13 years
— All causes Coronary heart disease
— Cancer -e- Cerebrovascular disease
Fig. 3. Health survey in tlie Reykjavik area. Stage III,
1974-1976. Men. Relationship between lieart rate on entry
and subsequent mortality during 12-13 years follow-up.
Meðal sígarettureykingamanna er mest fylgni
við blóðþrýsting í hlébili en þegar sá þáttur er
tekinn inn í fjölþáttagreininguna stendur eftir
mest fylgni við fastandi blóðsykur, síðan sökk,
hematókrít og loks þyngdarstuðul. Meðal
þeirra sem aldrei hafa reykt er fylgnin hins
vegar frábrugðin. Þar vegur mest fylgnin við
slagbilsþrýsting því næst hematókrít, fastandi
blóðsykur, aldur, þyngd og þríglýseríð en
fylgni við sökk er hér utan marktektarmarka. í
hinum tveimur hópunum fæst heldur blandaðri
mynd sé sömu tölfræðiaðferðum beitt eins og
sjá má í töflu III.
Forspárgildi um dánarlíkur: í rannsókninni
var jafnframt kannað samband nokkurra
áhættuþátta við dánarorsakir. Nær sú athugun
fram til ársins 1987 eða yfir um það bil 12
ára tímabil. Af öllum hópnum 5564 voru
872 látnir eða 15,7% en 33 voru brottfluttir.
Af þeim sem látnir voru höfðu 362 látist
úr kransæðasjúkdómi eða 41,5%, 69 úr
heilaæðasjúkdómi og því alls 52,1% úr hjarta-
og heilaæðasjúkdómum. Ur krabbameini létust
254 og 187 af slysförum, smitsjúkdómum
og öðrum orsökum. Mynd 3 sýnir samband
hjartsláttartíðni og nokkurra dánarorsaka.
Dánartíðni fer hækkandi með vaxandi
hjartsláttartíðni.
Á eftir aldri vegur kólesterólþéttni í blóði
þyngst sem áhættuþáttur dauða af völdum
kransæðasjúkdóms
(OR* = 1,37 per 1 SD, P < 0,001)
(tafla IV).
* OR = odds ratio