Læknablaðið - 15.03.1994, Side 14
100
LÆKNABLAÐIÐ
(sveitarfélagsnúmer: 7503-7509 og 7601-
7604) á árunum 1986 - 1989, samtals
fjögur ár. Arið 1986 var fbúatala svæðisins
2.891; 1987 = 2.977; 1988 = 2.962 og
1989 = 2.964. Rannsóknin spannaði því
samtals 11.794 mannár. A svæðinu er ein
heilsugæslustöð samtengd sjúkrahúsi staðarins
og eitt apótek sem afgreiðir einnig öll lyf til
sjúkrahússins. Þrír heilsugæslulæknar sinna
héraðinu og sjúkrahúsinu. Allt frá 1976
hefur sjúkraskrá heilsugæslustöðvarinnar
verið vandaliðuð (5) og ákveðnar staðlaðar
upplýsingar tölvufærðar, þar á meðal
nafn sjúklings, kennitala, kyn, lögheimili,
komutími, tilefni komu, sjúkdómsgreining og
læknisfræðilegar úrlausnir hvers vanda. Ef
úrlausnin var ávísun á lyf var aðeins lyklað
númer lyfsins samkvæmt Sérlyfjaskrá, en
að öðru leyti var styrkleiki lyfsins, ávísað
magn og dagskammtar skráðir í lyfjablað
sjúkraskrárinnar. Rannsóknarsvæðinu og
skráningaraðferðum hefur verið nánar lýst
áður (5).
Fengin var tölvuútskrift með nöfnum allra
einstaklinga með lögheimili á svæðinu, sem
einhvern tímann höfðu fengið ávísað róandi
lyfjum samkvæmt ATC flokkun (N 05 B)
eða svefnlyfjum (N 05 C) á tímabilinu. Flett
var sjúkraskrám allra þessara einstaklinga og
talið saman ávísað magn lyfja (í mg) í þessum
llokkum.
A sama hátt var farið yfir sjúkraskrár og
dagála hjúkrunarfræðinga varðandi alla
sjúklinga á sjúkrahúsinu þetta tímabil.
I lyfjabúðinni var farið yfir reikninga fyrir
hvert ár vegna innkaupa á lyfjum, en þar er
hægt að sjá magn, fjölda og pakkningastærðir
hvers lyfs fyrir sig. Sölutölur apóteksins
greina ekki á milli héraðs- og utanhéraðsbúa.
Hins vegar var tekið mið af íbúaQölda
héraðsins við umreikning á magni yfir í
skilgreinda dagskammta fyrir hverja 1000
íbúa.
Við útreikninga á skilgreindum dagskömmtum
(DDD/1000 íbúa/dag) var stuðst
við nýjustu leiðbeiningar Alþjóða-
heilbrigðisstofnunarinnar frá 1991 (6).
Enda þótt um framvirka skráningaraðferð lyfja
á heilsugæslustöð/sjúkrahúsi og í apóteki sé
að ræða er samanburðarathugunin afturvirk.
Ekki var talin ástæða til að gera tölfræðilegan
samanburð á upplýsingum frá apóteki annars
vegar og sjúkraskrám hins vegar, þar eð um
mismunandi gagnasöfnun er að ræða.
NIÐURSTÖÐUR
Mynd 1 sýnir skráð magn ávísana á róandi
lyf samkvæmt dagálum og sjúkraskrám á
fjögurra ára tímabili borið saman við sölutölur
úr apóteki fyrir sama tímabil. Eins og sjá
má á myndinni eru magntölur svipaðar en
tölur apóteksins heldur hærri í öll skiptin.
Lítill munur er á milli ára, en í heild virðist
notkunin fara minnkandi.
Á sama hátt sýnir mynd 2 magntölur fyrir
svefnlyf. Osamræmi er í magntölum apóteks
og sjúkraskráa fyrir 1986, en að öðru leyti eru
niðurstöður svipaðar. Lítil breyting er á milli
ára.
Töflur I og II sýna nánari samanburð einstakra
lyfjategunda samkvæmt upplýsingum úr
DDD/1000 íbúar/dag
Mynd 1. Samanburður á upplýsingum úr sjúkraskrám
um ávísað magn af róandi lyjjum fyrír íbúa
Egilsstaðalœknishéraðs og sölutölum apóteksins á
staðnum á árunum 1986-1989.
DDD/1000 íbúar/dag
Mynd 2. Samanburður á upplýsingum úr
sjúkraskrám um ávísað magn af svefnlyfjum fyrir íbúa
Egilsstaðalœknishéraðs og sölutölum apóteksins á
staðnum á árimum 1986-1989.