Læknablaðið - 15.09.1996, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
623
Fig. 1. Relationship between mean bone mineral density
(BMD) and age where BMD is expressed as % ofpeak bone
density (at age 35); third degree polynomial equations.
við 35 ára aldur er 100%. Marktæk minnkun í
beinmagni varð ekki á báðum mælistöðum fyrr
en eftir 48 ára aldur sem var meðalaldur við
tíðahvörf í hópnum.
Mynd 2 sýnir samanburð á beinmagni í
lendliðbolum og lærleggshálsi (T-skor).
T-skor = beinmagn einstaklings 4-
meðalbeinmagn við 35-40 ára aldur
Staðalfrávik
Fylgnistuðull milli mælistaða var r=0,72,
p<0,01. Lóðrétta línan er dregin við eitt stað-
alfrávik neðan meðaltals beinmagns í lend-
hrygg fyrir 35-40 ára konur í hópnum. Línan
afmarkar þannig áhættuhóp A+B. Lárétta lín-
an er dregin við eitt staðalfrávik undir meðal-
beinmagni í lærleggshálsi 35-40 ára kvenna í
hópnum og afmarkar þannig áhættuhóp B+D.
Hópur B væri þá áhættuhópur hvort sem mælt
væri í lendhrygg eða lærleggshálsi. Hópur D
(18,7%; n=62) væri ranglega flokkaður sem án
áhættu ef stuðst væri eingöngu við mælingu á
lendliðbolum en hópur A (7,5%; n=25) ef
stuðst væri eingöngu við mælingu á lærleggs-
hálsi. Hópur D reyndist marktækt stærri en
hójDur A (p<0,05).
A mynd 3 eru línurnar dregnar við 2,5 stað-
alfrávik neðan meðaltals ungra kvenna (35^10
ára) sem Alþjóða heilbrigðisstofnunin skil-
greinir sem mörk til greiningar á beinþynningu
(12). Hópur A (3,6%) og D (4,8%) yrðu ekki
greindir með beinþynningu ef stuðst væri við
mælingu á öðrum hvorum staðnum eingöngu.
Mynd 4 sýnir samanburð á beinmagni í lend-
hrygg og lærleggshálsi þegar notað er Z-skor,
Femoral neck T-score
Quadrant A Quadrant C
2-
o- ••• rv.VkV 'V '•
V* • .

"*■:••■.'V..'
-2- • • ’ ; \ •.•• i : •••*••#
-4- Quadrant B Quadrant D
1 1 -4 -2-1 I I 0 2
Lumbar vertabral T-score
Fig. 2. Relationship between lumbar vertebral bodies (L:II-
IV) and femoral neck T-scores for women aged 35-65 years.
Quadrant A and Brepresent areas with a T-score more than 1
standard deviation SD below the mean peak bone density of
the lumbarspine foryoung women, “the atriskarea”. Quadr-
ant C and D represent the low risk area. When risk is based on
femoral neck BMD, quadrants B and D represent “the at risk
area”, quadrant A and C the low risk area.
Femoral neck T-score
Quadrant A Quadrant C • ’ -i • . ■. - i • * •• / • l *•*
Quadrant B Quadrant D
~~I I I I----
-4 -2,5 -2 0 2
Lumbar vertabral T-score
Fig. 3. Relationship between lumbar vertebral bodies (L:II-
IV) and femoral neck T-scores. Quadrants A and B represent
areas with T-scores >2.5 SD below the mean peak bone
density ofthe lumbar spinefor young women, a group defined
as osteoporotic by WHO. When risk is based onfemoral neck
BMD, quadrant B and D represent the osteoporotic area.
það er að segja aldursstaðlaður samanburður.
Z-skor = beinmagn einstaklings 4-
aldursstaðlað meðaltal
Staðalfrávik
Hópar A og D sem voru ranglega flokkaðir
án áhættu ef mælt væri á einum stað eru 8,5%
af heildarhópnum (n=28/331).
Mynd 5 sýnir Bland-Altman nálgun sem er
annars konar mat á ósamræmi mælinga í lend-
hrygg og lærleggshálsi (11). Tvö staðalfrávik í
mismun mælinga á þessum tveimur stöðum
voru um ± 20%, það er sami einstaklingur gat