Læknablaðið

Ukioqatigiit

Læknablaðið - 15.10.1997, Qupperneq 19

Læknablaðið - 15.10.1997, Qupperneq 19
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83 643 allir íbúarnir í þjónusturými voru þátttakendur í eigin mati, en aðeins helmingur fbúa í hjúkr- unarrými. Samkvæmt gögnunum voru nær allir skráðir sjálfráða, enda þótt um það bil helmingurinn hefði einhvers konar skerðingu á vitrænni getu, fleiri í hjúkrunarrými en færri í þjónustu- rými. Einungis 15% íbúa í hjúkrunarrými voru taldir fullkomlega sjálfstæðir í ákvörðunum er snertu daglegar athafnir. Um fjórðungur íbúa hafði umtalsverða heyrnarskerðingu. Allflestir gátu gert sig skilj- anlega með talmáli. Sjónskerðing var stórt vandamál þar sem þriðjungur íbúa í hjúkrunar- rými var með verulega eða mikið skerta sjón og annar þriðjungur með skerta sjón. Langflestir notuðu hjálpartæki vegna sjónskerðingar. Helstu sjúkdómsgreiningar reyndust heila- bilun, gigt, beinþynning, háþrýstingur, krans- æðasjúkdómur, þunglyndi, heilaáföll, kvíði, ský á auga og gláka. Helstu heilsufarskvartanir íbúanna voru hins vegar verkir, sérlega í lið- um, svimi, bjúgur, hægðatregða og mæði. Meðalfjöldi lyfja var 7,0 á höfuðborgarsvæðinu en 6,4 á Akureyri, sú tala nær einnig til víta- mína, kalks og húðlyfja. Fjórðungur tók geð- deyfðarlyf. Á höfuðborgarsvæðinu tóku 61,8% róandi lyf og svefnlyf, en 53,8% á Akureyri. Sjúkraþjálfun er algengasta sérhæfða þjálfunin sem aldraðir fá á öldrunarstofnunum. Reglu- lega er fylgst með heilsufari íbúanna og kemur það meðal annars fram í fjölda rannsókna sem framkvæmdar eru. íbúar í hjúkrunarrými búa við mikla færni- skerðingu hvað athafnir daglegs lífs varðar og þurfa mikla aðstoð. Einstaklingar í þjónustu- rými eru hins vegar nokkuð sjálfbjarga í at- höfnum daglegs lífs. Um helmingur íbúa í hjúkrunarrými líður fyrir lausheldni á þvagi. Um eða yfir 80% allra íbúa á öldrunarstofn- unum hafa gervitennur. Um þriðjungur íbúa í hjúkrunarrými á erfitt með að tyggja. Meðal- þyngd íbúa í hjúkrunarrými er lægri en íbúa í þjónusturými. Hátt hlutfall íbúanna fær fyrir- byggjandi húðmeðferð gegn sáramyndun og liggur á sérstökum rúmdýnum. Þrír fjórðu íbúanna í þjónusturými á auðvelt með samskipti við aðra, en liðlega 40% þeirra sem eru í hjúkrunarrými. Liðlega fimmtungur allra íbúa á öldrunarstofnunum tjáir sig um andlega vanlíðan. Helsta tómstundagamanið er fólgið í því að hlusta á útvarp og horfa á sjónvarp. Af heilsufarsástæðum geta einungis um 40% íbúa í hjúkrunarrými nýtt sér ljós- vakamiðla. Nærmynd þessi lýsir miklum heilsufars- vanda og færnitapi þeirra sem búa í hjúkrunar- rými. Þeir sem búa í þjónusturými eru alla jafnan sjálfbjarga, enda hafa þeir oftast vistast af félagslegum ástæðum ásamt með andlegri vanlíðan. Samanburður innan og milli stofn- ana, svo og alþjóðlegur samanburður mun verða lærdómsríkur og sýna hvar íslendingar standa vel og hvar þeir geti bætt sig. Dæmi um spurningar sem vakna eru: Hvaða áhætta er fólgin í því að fólk með vitræna skerðingu sé talið sjálfráða í fjármálum? Ábendingu um þetta efni hefur verið komið til dómsmálaráðu- neytisins. Er svefnlyfjanotkun á íslandi óhóf- leg? Hvað með notkun á geðdeyfðarlyfjum? Eru Islendingar betri en aðrar þjóðir í því að greina og meðhöndla þunglyndi meðal aldr- aðra? Þannig mætti lengi halda áfram. Alþjóðlegt samstarf, framtíðarsýn RAI mælitækið hefur verið tekið upp víða um heim og á árinu 1995 var ákveðið að allir íbúar öldrunarstofnana á íslandi skyldu metnir samkvæmt aðferðarfræði þess. Tölvunefnd hefur samþykkt verkefnið og mun trúnaðar- maður hennar útdeila sérstökum dulkennitöl- um til allra þeirra sem vistast á öldrunarstofn- anir, þannig að fyllstu persónuleyndar verði gætt við úrvinnslu gagna sem safnast. íslend- ingar sem vistast á elli- og hjúkrunarheimilum munu því njóta þeirrar framþróunar sem hlýst af notkun mælitækisins. Fagaðilar munu greina áhættuþætti hrörnunar og geta leitað leiða til að fyrirbyggja slíka hrörnun. Gæðavísarnir verða mikilvægir og möguleiki verður á því að greiða fyrir hjúkrunarheimilisþjónustu eftir þyngdarstuðlum hvers heimilis fyrir sig og tryggja þannig sjúklingum með miklar hjúkr- unarþarfir aðgang að hjúkrunarheimilum til jafns við þá sem þarfnast minni umönnunar. Islendingar eru í alþjóðlegu samstarfi um notkun RAI mælitækisins. Þjóðir frá öllum heimsálfum eru þátttakendur og nefnist al- þjóðahópurinn Inter-RAI. Innan Evrópu er talað um Euro-RAI og á Norðurlöndum Nord- RAI. Alþjóðlega kallast íslenski hópurinn Ice- RAI. Reynslan af mælitækinu á öldrunarstofn- unum þykir svo góð að nú er verið að hanna sambærilegt tæki fyrir heimahjúkrun aldraðra og standa vonir til þess að forprófa það mæli- tæki í Reykjavík á haustdögum 1997. Þá er
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Læknablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.