Læknablaðið - 15.02.1998, Síða 81

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
165
Skriflegt samþykki sjúklings
Með vísan í 7. gr. laga um
réttindi sjúklinga hefur
landlæknir lagt til að leitað verði
skriflegs samþykkis sjúklinga
fyrir skurðaðgerðum frá 1.
janúar 1998
Fara hér á eftir tvö dreifibréf
embættisins er málið varða, auk
tillögu að eyðublaði til sam-
þykkis sjúklings.
Dreifibréf landlæknisem-
bættisins nr. 15/1997
I dreifibréfi landlæknis-
embættisins nr. 7/1996 kynnti
landlæknir hugmyndir um að
leitað yrði skriflegs samþykkis
sjúklinga fyrir skurðaðgerðir.
Með vísan í 7 gr. laga um rétt-
indi sjúklinga eru það tilmæli
landlæknis að þessi háttur verði
tekinn upp frá 1. janúar 1998.
7 gr. laga um réttindi sjúk-
linga hljóðar svo:
Virða skal rétt sjúklings til að
ákveða sjálfur hvort hann þiggur
meðferð. Akvæði lögræðislaga
gilda um samþykki fyrir með-
ferð sjúklinga sem vegna
greindarskorts, eða af öðrum
ástæðum sem þau lög tilgreina,
eru ófærir um að taka ákvörðun
um meðferð. I þessum tilvikum
skal þó hafa sjúkling með í
ráðum eftir því sem kostur er.
Enga meðferð má framkvæma
án samþykkis sjúklings, sbr. 1.
og 2. mgr., sbr. þó 9. gr. Sam-
þykkið skal eftir því sem kostur
er vera skriflegt, þar sem fram
kemur hvaða upplýsingar voru
gefnar sjúklingi og að hann hafi
skilið upplýsingarnar.
Meðfylgjandi er afrit af dreifi-
bréfi landlæknisembættisins nr.
7/1996.
Annað atriði sem læknar eru
beðnir um að hafa í huga: sé
meðferð kostnaðarsöm er nauð-
synlegt að sjúklingi sé gerð
grein fyrir því áður en aðgerð er
framkvæmd.
Dreifibréf landlæknisem-
bættisins nr. 7/1996
Landlæknir leggur til að skrif-
legs samþykkis sjúklinga verði
leitað fyrir skurðaðgerðum,
svæfingum, deyfingum,
sérstökum rannsóknum og
öðrum aðgerðum þar sem um er
að ræða inngrip í líkama sjúk-
lings.
Skriflegt samþykki er sameig-
inleg ákvörðun læknis og sjúk-
lings og byggir á gagnkvæmri
virðingu. Meginmarkmiðið með
að leita skriflegs samþykkis er
að stuðla að því að sjúklingur fái
sem gleggstar upplýsingar um
sjúkdómsgreiningu, eðli og til-
gang meðferðar, um væntanleg-
an árangur hennar svo og mögu-
lega fylkikvilla. Einnig hverjar
líkur eru á að árangur náist, um
aðra valkosti eða meðferðar-
möguleika og horfur ef engri
meðferð er beitt.
Mikilvægt er að upplýsingarn-
ar og miðlun þeirra taki mið af
þeim einstaklingi sem undir
aðgerðina/meðferðina á að
gangast og þarf samþykkið að
vera óþvingað og sjálfviljugt.
Landlæknir leggur áherslu á
að skriflegs samþykkis sé leitað
við skurðaðgerðir og aðrar
aðgerðir sem gerðar eru í
svæfingu, mænudeyfingu eða
leiðsludeyfingu. Einnig við
ýmis stærri inngrip í staðdeyf-
ingu eða eftir lyfjaforgjöf.
Sem dæmi um aðgerðir sem
ekki flokkast undir skurðað-
gerðir, en mælst er til skriflegs
samþykkis við, má nefna:
* þræðing og blásning æða
* snörun sepa í ristli, meðferð
æðahnúta í vélinda
* ástunga í líkamshol
* rafvending við hjartsláttar-
truflunum
* raflækningar við þunglyndi.
Skriflegs samþykkis skal ekki
einvörðungu leitað við valað-
gerðir heldur einnig við bráða-
aðgerðir sé þess kostur.
Landlæknir vill leggja áherslu
á að sjúklingi sé gefinn nægur
tími til að gera upp hug sinn ef
um valaðgerð er að ræða. Því er
æskilegt að samþykkis sé leitað
t.d. á stofu læknis þegar aðgerð
er ákveðin.
Meðfylgjandi er tillaga að
eyðublaði sem nota má þegar
samþykkis af þessu tagi er
leitað.