Læknablaðið - 15.03.1998, Side 42

220
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
Mynd 1. Mœling á þrýstingi í þvagblöðru (efsta kúrfa) og í
kviðarholi (neðsta kúrfa). Við þvaglát eykst samdráttur þvag-
blöðruvöðvans (miðkúrfa) einungis upp í 10-15 cmH20 (eðli-
legt 35—45 cmH20).
ur lék á truflun á taugastjórnun blöðrunnar var
framkvæmd segulómrannsókn af neðri hluta
brjóst-, lendar- og spjaldhluta hryggjar. Rann-
sóknin leiddi í ljós fituæxli 3-4 cm í þvermál í
spjaidhluta mænuganga (myndir 2 og 3).
I samráði við heila- og taugaskurðlækni
(LGS) var ákveðið að meðhöndla sjúklinginn
konservatívt. Honum var kennt að tæma þvag-
blöðruna reglulega (fimm sinnum á dag) með
sérstökum þvaglegg (LoFric). Gert var við
kviðslit báðum megin. Tveimur árum síðar
mátti ekki merkja að einkenni hefðu versnað og
sjúklingurinn tæmir þvagblöðruna með þvag-
legg tvisvar á dag.
Mynd 2. Segulómun af spjaldhluta mœnu-
ganga.
Umræða
Við eðlileg þvaglát (micturition) berast
taugaboð frá þvagblöðru til þvagstjómunar-
stöðvar í mænu (micturition center) (1). Stað-
setning hennar er í öðmm, þriðja og fjórða
spjaldhluta (S2.4) mænu og í hæð við brjóst-
hryggjarliði 11-12 (Th (|_j2) (mynd 4) (2). Yfir-
stjómstöðvar þvagláta eru staðsettar í heila-
stofni (pons) og heilaberki (cerebral cortex)
(mynd 4). Við þvaglát berast boð frá mænu til
þvagblöðruvöðvans og til ytri hringvöðva
(external urethral sphincter). Boð um samdrátt
þvagblöðruvöðvans berast gegnum para-
sympatíska (parasympathetic) ósjálfráða tauga-
kerfið og samtímis berast boð um slökun ytri
hringvöðva gegnum skapataug (nervus puden-
dus) (3,4). Auk taugastjórnunar ytri hringvöðva
þvagrásar gefur skapataug frá sér grein til
hringvöðva endaþarms. Báðir þessir hring-
vöðvar lúta viljastjórn.
Mynd 3. Fituœxli 3—4 cm í þvermál í mœnugöngum.
Mynd 4. Yfirlitsmynd yfir taugastjómun
þvagláta.