Læknablaðið - 15.07.1998, Blaðsíða 26

548
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
ein sambærileg rannsókn er okkur kunn þar
sem tíðni klínískra blóðtappa hefur verið skoð-
uð hjá mænusköðuðum einstaklingum (30). Þar
kemur fram að nýgengi blóðtappa í neðri útlim
er 14,5% og lungnablóðtappa 4,6%. Tíðni hér
(17% og 10,5%) er því örlítið hærri.
Rannsóknir hafa sýnt að allt að 50% mænu-
skaðaðra greinast með annað hvort samfall í
lunga eða lungnabólgu á fyrsta mánuði eftir
slys (31). Tölur þessar eru háar og ólíklegt að
einstaklingarnir hafi allir haft klínísk einkenni.
Fáar rannsóknir hafa verið gerðar þar sem ný-
gengi klínískrar lungnabógu er rannsakað og
samanburður við niðurstöður okkar því erfiður.
Sjálfvirk rangviðbrögð geta herjað á alla
með skaða ofan við sjötta brjósthryggjarlið.
Óeðlilegt ástand í þeim líkamshluta sem er
neðan við mænuskaðann leiðir til hækkaðs
blóðþrýstings sem sjúklingurinn upplifir sem
gríðarlegan höfuðverk (4). Algengustu orsakir
sjálfvirkra rangviðbragða eru yfirfull þvag-
blaðra, þvagfærasýkingar, þaninn endaþarmur/
ristill og legusár.
Rúmlega helmingur mænuskaðaðra einstak-
linga með skaða ofan við T-VI sagðist hafa
upplifað einkenni sjálfvirkra rangviðbrigða.
Tölur annarra rannsókna sýna að allt að 80-
85% mænuskaðaðra hafa upplifað ástandið (4).
Nauðsynlegt er fyrir alla sem vinna með
mænuskaðaða að þekkja sjálfvirkt rangvið-
bragð og kunna að bregðast við ástandinu fljótt
og örugglega með því að fjarlægja orsökina, til
dæmis losa þvag úr yfirfullri þvagblöðru. og/
eða gefa blóðþrýstingslækkandi lyf. An með-
höndlunar getur hár blóðþrýstingur í verstu til-
fellunum valdið blæðingu inn á heila eða í
augnbotna (32). Algengt er að blóðþrýstingur-
inn rjúki upp í aðgerðum eins og blöðruspegl-
unum eða þvagfærarannsóknum sem eru al-
gengar aðgerðir hjá mænusköðuðum. Vöktun
(monitoring) á blóðþrýstingi er því mikilvæg
við allar aðgerðir.
Lokaorð
Til að draga úr tíðni fylgikvilla teljum við að
nauðsynlegt sé að koma upp sérhæfðu reglu-
bundnu eftirliti með hjólastólabundnum mænu-
sköðuðum einstaklingum á Islandi. I þeim þætti
sem snýr að læknisfræði þarf að leggja mesta
áherslu á þvagfæravandamál þar sem allir hjóla-
stólabundnir mænuskaðaðir einstaklingar geta
komið reglulega til rannsókna þar sem starfsemi
Töflur, C 09 C A
Innihaldslýsing: Hver tafla inniheldur Candesartanum
INN, cilexetil 4 mg, 8 mg eöa 16 mg.
Ábendingar: Hár blóöþrýstingur.
Skammtar og lyfjagjöf: Skömmtun: Venjulegur viðhaldsskammtur Atacand® er
8 mg eða 16 mg einu sinni á dag. Hámarks blóðþrýstingslækkandi verkun næst
innan 4 vikna frá upphafi meðferðar. Lyfið má taka með eða án matar og án
tillits til aldurs. Hjá sjúklingum með alvarlega skerta nýrnastarfsemi (þ.e.
kreatínín klerans <30 ml/mín. skal hefja meðferð með 4 mg. Börn: Lyfið er ekki
ætlað börnum. Frábendingar: Ofnæmi fyrir einhverju af innihaldsefnum lyfsins.
Meðganga og brjóstagjöf. Varnaðarorð og varúðarreglur: Skyld lyf geta aukið
þvagefni í blóði og kreatínín í sermi hjá sjúklingum með tvíhliða
nýrnaslagæðaþrengsli eða þrengsli í slagæð að einu nýra ef aðeins eitt nýra er
til staðar. Þetta getur einnig átt við um angíótensín II viðtaka antagónista. Hjá
sjúklingum með alvarlega skert blóðrúmmál geta einkenni lágþrýstings komið
fram. Samhliða gjöf á Atacand® og kalíumsparandi þvagræsilyfi getur valdið
hækkun á kalíumþéttni í sermi. Milliverkanir: Engar þekktar. Aukaverkanir:
Lágþrýstngur vegna áhrifa lyfsins. Lyfhrif: Eiginleikar: Atacand® er forlyf ætlað
til inntöku. Það umbreytist hratt í virkt efni, candesartan, vegna esterhýdrólýsu
við frásog úr meltingarvegi. Candesartan er angíótensín II viðtaka blokki,
sérhæfður fyrir AT-1 viðtaka, með sterka bindingu við og hæga losun frá
viðtakanum. Það hefur enga eigin virkni. Blóðþrýstingslækkandi verkun er
vegna lækkunar á útlægu æðaviðnámi, en hjartsláttartíðni, slagrúmmál og
hjartaútfall breytist hins vegar ekki. Það er ekkert sem bendir til alvarlegs eða
óeðlilega mikils lágþrýstings eftir fyrsta skammt eða versnunar þegar meðferð
er hætt. Blóðþrýstingslækkandi verkun hefst innan 2 klst og næst hámarks
blóðþrýstingslækkandi verkun, innan fjögurra vikna og helst við langtíma
meðferð. Blóðþrýstingslækkun af völdum lyfsins helst jöfn í 24 klst. og þess
vegna er nægjanlegt að gefa lyfið einu sinni á dag. Lyfið hefur svipaða virkni,
óháð aldri og kyni sjúklingsins. Candesartan eykur blóðflæði um nýru og
viðheldur eða eykur gaukulsíunarhraða á meðan viðnám nýrnaæða og
síunarhlutfall minnkar. Atacand® hefur engar óæskilegar verkanir á blóðsykur
eða blóðfitu. Lyfjahvörf: Frásog og dreifing: Eftir inntöku umbreytist
candesartan cílexetíl í virka efnið candesartan. Meðal aðgengi (nýting)
candesartans er u.þ.b. 40% eftir inntöku á candesartan cílexetili í lausn.
Meðalhámarksþéttni í sermi (Cmax)) næst eftir 3-4 klst. eftir inntöku töflu. Þéttni
candesartans eykst línulega með auknum skammti á lækningalegu
skammtabili. Ekki hefur greinst neinn munur á lyfjahvörfum candesartan eftir
kyni. Flatarmálið undir sermiþéttni-á móti-tíma-kúrfu (AUC) fyrir candesartan
breytist ekki vegna fæðu. Candesartan er í miklum mæli bundið plasma-
próteinum (>99%). Dreifingar-rúmmál candesartans er 0,1 l/kg. Umbrot og
útskilnaður: Candesartan skilst aðallega út í óbreyttu formi í þvagi og galli og
einungis að litlum hluta vegna umbrota í lifur. Lokahelmingunartími
candesartans er u.þ.b. 9 klst. Engin uppsöfnun á sér stað við endurtekna
skammta. Heildar plasmaklerans candesartans er u.þ.b. 0,37 ml/mín./kg, með
nýrnaklerans u.þ.b. 0,19 ml/mín./kg. Eftir inntöku á 14c-merktu candesartan
cílexetíli safnast um 30% af heildargeislavirkni fyrir í þvagi og um 70% í saur.
Lyfjahvörf hjá ákveðnum sjúklingahópum: Hjá öldruðum (eldri en 65 ára) aukast
bæði Cmax og AUC fyrir candesartan miðað við unga einstaklinga. Engu að
síður er blóðþrýstingssvörun og tíðni aukaverkana svipuð eftir gefinn skammt
af Atacand® hjá ungum og öldruðum, svo ekki er nauðsynlegt að leiðrétta
skammta hjá öldruðum. Hjá sjúklingum með skerta nýrnastarfsemi í
samanburði við þá sem hafa eðlilega nýrnastarfsemi, sést hækkun á Cmax,
AUC og útskilnaðarhelmingunar-tíma candesartans. Þrátt fyrir það er ekki
nauðsynlegt að leiðrétta skammta hjá sjúklingum með væga til miðlungs skerta
nýrna-starfsemi. Hjá sjúklingum með alvarlega skerta nýrnastarfsemi (þ.e.
kreatínín klerans <30 ml/min./1,73 m? BSA) er klínísk reynsla takmörkuð og
íhuga skal hvort gefa skuli lægri upphafsskammt 4 mg. Hjá sjúklingum með
væga eða miðlungs skerta lifrarstarfsemi hafa engar breytingar á lyfjahvörfum
sést.
Pakkningar og verð: mars 1998. Greiðsluþátttaka sjúkratrygginga: R, B.
Pakkningar: Töflur 4 mg: 28 stk. (þp.) -2.853 kr.; 98 stk. (þp.) -7.966 kr.; 1 tafla x 98
stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -7.966 kr. Töflur 8 mg: 28 stk. (þp.) -3.172 kr.; 98 stk. (þp.) -
8.987 kr.; 1 tafla x 98 stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -8.987 kr. Töflur 16 mg: 28 stk. (þp.) -
3.810 kr.; 98 stk. (þp.) -10.980 kr.; 1 tafla x 98 stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -10.980 kr.
Markaðsleyfishafi: Hássle Lákemedel, Svíþjóð.
Umboð á íslandi: Pharmaco hf., Hörgatúni 2, Garðabæ.
Heimildin
I: Nishikawa K et al. Candesartan cilexetil: a review of its predinical pharmacology. Journal of Human Hypertension
1997; 11 Suppl 2: S9-SI7.
2: Sever P. Candesartan eilexetil: a new. long-acting, effective angiotensin II type 1 receptor blocker.
3: Húbner R et al Pharmacokinebcs of candesartan after single and repeated doses of candesartan cilexetil in young
and elderly healthy volunteers. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S19-S25
4: Elmfeldt D et al Candesartan cilexetil. a new generation angiotensin II antagonist provides dose depentent
antihypertensive effect. JournalofHumanHypertension 1997; 11 Suppl 2: S49-S53.
S: Andersson OK and Neldam S. A comparison of the antihypertensive effects of candesartan cilexetil and iosartan in
patients with mild to moderate hypenension. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S63-S64.
6: Sever P and Holugreve. Long-term efficacy and tolerability of candesartan cilexetil in patients with mild to
moderate hypertension. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S69-S73.
7: Belcher G e*. al Candesartan cilexetil: safety and tolerability in healthy volunteers and patients with hypertension.
Journal of Human Hypertension 1997; 1) Suppl: S8S-S89.
8: Heuer HJ et al. Twenty-four hour blood pressure profile of different doses of candesartan cilexetil in patients with
miliJ to moderate hypertension. Journal of human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: SS5-SS6.
Atacandjm
candesartan cilexetil