Læknablaðið - 15.07.1998, Blaðsíða 83

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
601
í öðrum málaflokkum í heil-
brigðiskerfinu þá er góð
skráning forsenda þess að
heilbrigðisþjónustan í heild
sinni sé vitræn og skilvirk.
Menntunarmál
Sjúkdómar og slys gera
ekki boð á undan sér og oft
eru skip fjarri landi þegar slík-
ir atburðir eiga sér stað. Yfir-
menn skipa verða því að sinna
læknisstörfum ef þurfa þykir
og til þess þurfa þeir einhverja
grunnmenntun. Stýrimanna-
skólinn í Reykjavík hefur
heilbrigðisfræði á kennsluskrá
sinni á öðru og þriðja námsári
og er þar fjallað um helstu
sjúkdóma og slys svo og við-
eigandi meðferðir. Aðrir stýri-
mannaskólar landsins hafa
einnig haft þetta á kennsluskrá
sinni en því miður virðist ekki
hafa verið neitt samflot á milli
þessara skóla í þessum efnum.
Hér áður fyrr var kennslan í
Stýrimannaskólanum í Reykja-
vík fremur ómarkviss og voru
jafnvel læknanemar látnir sjá
um hana. Undanfarin ár hefur
þó sami kjarni sérfræðinga
séð um þessa kennslu og hefur
hún orðið að sama skapi skipu-
lagðari og vandaðri. Nemend-
ur hafa síðan tekið vaktir á
slysa- og bráðamóttöku
Sjúkrahúss Reykjavíkur og
fengið þar viðeigandi verk-
lega þjálfun. Góður rómur
hefur verið gerður að þessari
kennslu og á síðastliðnum
vetri var einnig hafin kennsla í
heilbrigðisfræðum fyrir nem-
endur Vélskóla íslands.
Endurmenntun er ekki síður
mikilvæg og er sú kennsla oft
á tíðum skilvirkari vegna þess
að þar er um að ræða menn sem
lent hafa í ýmsum aðstæðum
við starf sitt og eru því fróð-
leiksfúsari fyrir vikið. Fyrir
tveimur árum tóku slysa- og
bráðamóttaka Sjúkrahúss
Reykjavíkur, Slysavarnaskóli
sjómanna og Stýrimannaskól-
inn í Reykjavík upp samstarf
um þessa endurmenntun og
hefur hún hlotið mjög góðar
viðtökur hjá sjómönnum. Þar
er boðið bæði upp á bóklega
og verklega kennslu. Því mið-
ur hefur ekki verið hægt að
halda þessi námskeið eins
reglulega og æskilegt væri þar
sem skipstjórnarmenn hafa
sótt námskeiðin í frítíma sín-
um þegar skip hafa legið í
höfn til dæmis um jól og
páska. Nýleg reglugerð kveð-
ur þó á um að sérhver skip-
stjórnarmaður verði nú að
sækja slík endurmenntunar-
námskeið á að minnsta kosti
fimm ára fresti ef skipstjórn-
arréttindi hans eigi að haldast.
Búast má því við verulegri
aukningu á þessum námskeið-
um og fer það vel saman við
þau tímamót nú þegar Slysa-
varnaskóli sjómanna verður
færður yfir í Akraborgina.
Þrátt fyrir góða grunn- og
endurmenntun þá geta liðið
mánuðir ef ekki ár þar til skip-
stjórnarmenn standa frammi
fyrir vandamálum í starfi sínu
og getur þá verið farið að
fyrnast yfir fyrri kunnáttu. Af
þessum sökum gaf starfsfólk
slysadeildar út 60 mínútna
kennslumyndband fyrir einu
ári þar sem farið er yfir öll
helstu atriði sem nýtast mættu
skipstjórnarmönnum við heil-
brigðistörf. Myndband þetta
er komið um borð í um 100 ís-
lensk skip og erlendir aðilar
hafa sýnt því verðugan áhuga.
Lyfjakista
Lyfjakista er lögbundin um
borð í öllum íslenskum skip-
um og eru þær misstórar eftir
stærð skipa. Þær lyfjakistur
sem notast hefur verið við
undanfarin ár hafa verið mein-
gallaðar og ýmis mikilvæg lyf
vantað í þær, svo sem bólgu-
eyðandi lyf og stafýlókokka-
lyf. Nýleg reglugerð kveður
sem betur fer á um mun stærri
og vandaðri lyfjakistur og eru
þær staðlaðar samkvæmt Evr-
ópustaðli en auk þess hefur
verið tekið tillit til sérís-
lenskra aðstæðna. í lyfjakist-
unum eru ýmis lyf og lækn-
ingaáhöld og fá menn gagn-
gera fræðslu um innihald
þeirra og notkun bæði í grunn-
námi svo og á endurmenntun-
arnámskeiðunum.
Fjarlækningar
Læknar slysa- og bráðamót-
töku Sjúkrahúss Reykjavíkur
og læknar þyrlusveitar Land-
helgisgæslunnar hafa til
margra ára veitt sjófarendum
símaráðgjöf auk þess sem sjó-
menn hafa einnig í einhverj-
um mæli leitað til sjúkrastofn-
ana í sínu heimahéraði. Evr-
ópusamþykkt gerir ráð fyrir
að þessari þjónustu sé fram-
fylgt á skipulegan hátt og því
hafa stjórnvöld nú nýlega fal-
ið Sjúkrahúsi Reykjavíkur að
skipuleggja þessa þjónustu til
framtíðar.
Sjúkrahús Reykjavíkur og
Landspítalinn hafa undan-
farna mánuði tekið sameigin-
lega þátt í stóru Evrópuverk-
efni í fjarlækningum og er
hlutverk okkar að þróa mynd-
rænt samband við skip. Unnið
er að þróun sendinga á kyrr-
myndum, hjartalfnuritum og
lífsmörkum. Þetta á eftir að
gera greiningar og meðferð
mun markvissari þannig að
sjómenn eigi aðgang að eins
góðri læknishjálp og mögu-
legt er. Öryggi þeirra eykst við
þetta en um leið gætum við
náð ónauðsynlegum kostnaði
niður. Fjarlækningartæki þessi
verða tengd áðumefndu skrán-
ingarkerfi og síðan er stefnt
að öflugu upplýsingakerfi við