Læknablaðið - 15.07.1998, Blaðsíða 77
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
595
væri hópur heimilislækna, sem
allir tengdust gæðaþróun á einn
eða annan hátt. Tilgangurinn var
að sameina krafta lykilaðila í
gæðaþróunarmálum FIH. Gæða-
ráðið var síðan stofnað í mars
1997 í tengslum við ASTRA
daginn. I gæðaráðinu eru eins og
áður segir fulltrúar allra læknis-
héraða landsins, formaður
fræðslunefndar FÍH, prófessor-
inn í heimilislækningum, for-
maður FIH og þriggja manna
stjórn gæðaþróunarnefndar FIH,
sem er einnig framkvæmdastjórn
hins nýja gæðaráðs. Ætlunin er
að gæðaráð FIH hittist tvisvar á
ári í tengslum við aðalfund á
haustin og ASTRA daginn á vori.
Samþykkt hefur verið marklýs-
ing fyrir hlutverk ráðsins. Ráðið
hefur reyndar þegar hist fjórum
sinnum. Akveðið var að byrja á
því að koma á fót gæðaráðum
heilbrigðisstarfsfólks í öllum
heilsugæslustöðvum landsins. Er
sú vinna komin á góðan skrið og
í að minnsta kosti einu læknis-
héraði hafa verið stofnuð gæða-
ráð á öllum heilsugæslustöðvum.
Annað stórt verkefni sem fór af
stað f vor er samevrópsk könnun
með þátttöku íslenskra heimilis-
lækna - EUROPEP - þar sem
kannað er hvað sjúklingum finnst
um þjónustu heimilislækna og
heilsugæslustöðva. Gagnasöfnun
er þegar lokið og verða niður-
stöður birtar á fundi í Kaup-
mannahöfn í haust. Þá eru fram-
undan mörg spennandi verkefni
sem hægt verður að segja frá síð-
ar.
Alþjóðlegt samstarf FÍH
um gæðaþróun
Frá 1991 hefur FÍH verið aðili
að mjög öflugu alþjóðasamstarfi
heimilislækna um gæðaþróun í
Evrópu. Um er að ræða
vinnuhóp fulltrúa 25 Evrópu-
þjóða, en hópurinn ber heitið
EQuiP. Þessi hópur hittist tvisvar
á ári til skiptis í þátttökulöndun-
um og hafa íslenskir heimilis-
læknar átt því einstæða láni að
fagna að vera með frá upphafi og
hafa þannig haft mótandi áhrif á
gæðaþróun meðal heimilislækna
í Evrópu. Þetta samstarf hefur
skilað miklu í formi ýmissa
skýrslna og nefndavinnu. Nú eru
starfandi þrjár nefndir á vegum
EQuiP. Ein fjallar um gæðavísa,
önnur um sjúkraskrána og sú
þriðja um tól til gæðaumbóta
(quality improvement tools). Af-
raksturinn af starfi þeirrar síðast-
nefndu er bók sem kom út nú í
vor og fjallar um viðfangsefni
nefndarinnar. Þetta er eins konar
„kokkabók" um það hvernig á að
bera sig að við að koma af stað
verkefnavinnu á sviði gæðaþró-
unar. EQuiP hefur gert úttekt á
gæðaþróunarmálum í þátttöku-
löndunum sem komið hefur út í
skýrsluformi. Einnig hefur
EQuiP samið marklýsingu um
gæðaþróun, sem ætluð er stjórn-
endum í heilsugæslu og heil-
brigðisyfirvöldum. Þá var EQuiP
með stóran opinn fund fyrir
heimilislækna í Evrópu í Zúrich í
nóvember síðastliðnum sem var
fjölsóttur og heppnaðist mjög
vel. Þar kynntu heimilislæknar
ýmis gæðaþróunarverkefni og í
Ijós kom að gróskan er feikimikil
í þessum efnum meðal evrópskra
heimilislækna. Dagana 5.-7.
nóvember næstkomandi verður
haldinn fundur í vinnuhópi
EQuiP í Reykjavík. I tengslum
við þann fund verður haldinn
heilsdagsfundur um gæðaþróun
fimmtudaginn 5. nóvember fyrir
heimilislækna og aðra sem
áhuga hafa. Erlendir og innlendir
fyrirlesarar verða á fundinum,
sem verður auglýstur meðal ann-
ars í Læknablaðinu á næstunni.
Árið 1994 var stofnaður sum-
arskóli í Maastricht í Hollandi
um gæðaþróun fyrir heimilis-
lækna í Evrópu að frumkvæði
EQuiP. Sumarskólinn hefur ver-
ið haldinn árlega og stendur yfir
í viku í senn. Þegar hafa þrír ís-
lenskir heimilislæknar sótt sum-
arskólann.
Lokaorð
Undirritaður hefur vel á annan
áratug unnið að gæðaþróun á
vegum FIH. Hef ég þar orðið
vitni að einstæðu grasrótarstarfi
félagsmanna. Félagar í FÍH hafa
unnið mikla hugsjónavinnu til að
bæta ímynd heimilislækninga.
Þeir hafa um leið eflt vitund fé-
lagsmanna um bætt vinnubrögð
og þar með stuðlað að betri ár-
angri í starfi. Eg tel að slík gras-
rótarvinna sé forsenda fyrir
auknum gæðum í heilbrigðis-
þjónustunni. Farsælast er að
vinna slíka vinnu frá grasrót og
hrífa aðra með sér upp á topp
frekar en að ákvörðun og hvatn-
ing um gæðastarf komi öll að of-
an. Hins vegar er ljóst að toppur-
inn og grasrótin þurfa að mætast
og því miður hefur mikið vantað
upp á að heilbrigðisyfirvöld hafi
sýnt gæðaþróun nauðsynlegan
skilning. Heilbrigðisráðuneytið
hefur að vísu nýlega stofnað
samstarfsráð um gæðamál sem
varð til eftir nefndastarf með
þátttöku lækna í gæðaráði ráðu-
neytisins, en skýrslu þar að lút-
andi var skilað til heilbrigðisráð-
herra fyrir ári. Þar er meðal ann-
ars lagt til að inn í heilbrigðis-
þjónustulögin komi grein sem
kveður skýrt á um að gæðaþróun
eigi sér stað í heilbrigðisþjónust-
unni.
Að síðustu vil ég eindregið
hvetja alla lækna til að fara að
dæmi FÍH og hefja hjá sér mark-
visst gæðastarf enda mun það ör-
ugglega Ieiða til bættrar heil-
brigðisþjónustu.
Gunnar Helgi Guðmundsson
formaður gæðaráðs FIH