Læknablaðið - 15.07.1998, Blaðsíða 70

588
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
að áður skráðum upplýsingum
fer skv. 5. gr.
Um kerfisbundna skráningu
upplýsinga í gagnagrunn á heil-
brigðissviði fer að öðru leyti
samkvœmt lögum um skráningu
og meðferð persónuupplýsinga. “
Athygli skal vakin á því að í
II. kafla frumvarpsins sem fjallar
um heimild til skráningar kemur
ekki fram að heilbrigðisstofnun
eða heilbrigðisstarfsmaður geti
hafnað því að veita sérleyfishafa
upplýsingar.
Hér er áréttað að fylgja þurfi
þeim skilyrðum við söfnun og
skráningu upplýsinga sem tölvu-
nefnd metur nauðsynleg. Jafn-
framt segir að tölvunefnd skuli
hafa eftirlit með því að framan-
greind skilyrði séu uppfyllt. I 5.
gr. er enn ítrekað að leyfishafi
skuli fylgja þeim skilyrðum sem
tölvunefnd metur nauðsynleg
hverju sinni. Astæða er til að taka
fram að tölvunefnd skuli skil-
greina nákvæmlega hvaða upp-
lýsingar megi afhenda í gagna-
grunninn. Landlæknir bendir á að
ósamræmi er milli 4. og 5. gr.
annars vegar og 11. gr. hins vegar
en þar segir: „Heilbrigðisráð-
herra hefur eftirlit með fram-
kvœmd laga þessara. Heilbrigðis-
ráðherra getur falið tölvunefnd
og vísindasiðanejhd að annast
eftirlit með framkvœmd laganna
eða einstakra þátta þeirra. “
f 2. mgr. 4. gr. segir að skrán-
ingin fari að öðru leyti sam-
kvæmt lögum um skráningu og
meðferð persónuupplýsinga nr.
121/1989. Ekki er ljóst hvað átt
er við með að öðru leyti.
Um III. kafla
Aðgangur að áður skráðum
upplýsingum
5. gr.
I 2. mgr. segir:
„ Heilbrigðisráðherra veitir
leyfi til aðgangs að upplýsingum
úr sjúkraskrám og öðrum heilsu-
farsupplýsingum. Aðgangur skal
þó jafnframt háður samþykki
viðkomandi heilbrigðisstofnunar
eða heilbrigðisstarfsmanns sem
þœr hefur skráð á eigin starfs-
stofu. “
Nú bregður svo við að aðgang-
ur sérleyfishafa að áður skráðum
upplýsingum er háður samþykki
viðkomandi heilbrigðisstofnunar
eða heilbrigðisstarfsmanns sem
þær hefur skráð á eigin stofu.
Hér verður að hafa í huga að
heilbrigðisráðherra er við leyfis-
veitingar bundinn við mat tölvu-
nefndar samkvæmt 1. mgr. Svig-
rúm ráðherra er að þessu leyti
takmarkað.
Landlæknir ítekar þá skoðun
sína að það er óásættanlegt að
pólitískt vald veiti leyfi til að-
gangs að sjúkraskrám. Jafnvel
þótt sagt sé að slíkur aðgangur sé
háður samþykki viðkomandi
heilbrigðisstofnunar eða heil-
brigðisstarfsmanna kann það að
reynast erfitt að sporna við slíku
ef þau fyrirheit ganga eftir að hið
opinbera ætli sér ekki að veita
fjármagni til upplýsingavæðing-
ar heilbrigðisþjónustunnar.
I 3. mgr. segir:
„Heilbrigðisráðherra getur
ákveðið að tiltekinn starfsleyfis-
hafi samkvœmt lögum þessum
hafi í tiltekinn tíma, sem ekki má
þó vera lengri en 12 ár, einn
starfsleyfishafa leyfi til aðgangs
að tilteknum heilsufarsupplýsing-
um frá nánar tilgreindum aðilum
til flutnings í gagnagrunn á heil-
brigðissviði. Slíkt skal þó í engu
takmarka aðgang að upplýsing-
um úr sjúkraskrám, samkvœmt
lögum um réttindi sjúklinga,
vegna vísindarannsókna, né að-
gang að upplýsingum til skýrslu-
gerðar um heilbrigðismál og út-
gáfu heilbrigðisskýrslna lögum
samkvœmt eða annarra lög-
ákveðinna verkefiia stjórnvalda. “
Landlæknir telur óeðlilegt að
veita einkaaðila á markaði einka-
leyfi að heilsufarsupplýsingum.
Telji löggjafinn það við hæfi að
veita slíkt leyfi og þar sem málið
er jafn viðkvæmt og mikilvægt
og raun ber vitni telur landlæknir
nauðsynlegt að hugsanlegur
samningur verði að hljóta sam-
þykki Alþingis áður en hann tek-
ur gildi.
Skýra þarf við hvað er átt með
„ tilteknum heilsufarsupplýsing-
um frá nánar tilgreindum aðil-
um “.
Ekki kemur með skýrum hætti
fram í fruntvarpinu eða greinar-
gerð með 5. gr. hvað átt er við
með því að aðgangur vegna vís-
indarannsókna skuli í engu vera
takmarkaður þrátt fyrir einka-
leyfisákvæðið. Ekki er auðvelt
að koma því heim og saman að
tiltekinn aðili skuli einn starfs-
leyfishafa eiga aðgang að til-
teknum heilsufarsupplýsingum
frá nánar tilteknum aðilum til
flutnings í gagnagrunn á heil-
brigðissviði og síðan segir í
beinu framhaldi að slíkt leyfi
skuli í engu takmarka aðgang að
upplýsingum úr sjúkraskrám
„vegna vísindastarfa“. Hvað
merkir þá einkaleyfið til aðgangs
að heilsufarsupplýsingum?
í athugasemdum við 5. grein
segir: „Gert er ráðfyrir að þrátt
fyrir veitingu leyfis skv. 3. mgr.
vœri áfram unnt að veita aðilum
sem nú starfrœkja gagnagrunna
vegna tiltekinna sjúkdóma að-
gang að upplýsingum. Þar er
m.a. hafður í liuga gagnagrunn-
ur Hjartaverndar og gagna-
grunnur Krabbameinsfélagsins
vega krabbameinsskráningar.
Ráðherra getur bundið leyfi skv.
3. mgr. skilyrðum um aðstoð
leyfisliafa við endurbœtur á með-
ferð og vinnslu heilsufarsupplýs-
inga hjá viðkomandi aðila og um
aðgang íslenskra heilbrigðis-
yfirvalda að gagnagrunni leyfis-
hafa til hagnýtingar innan heil-
brigðiskerfisins á leyfistíma og
eftir að leyfistíma lýkur, sbr. 3.
mgr. 6. gr. “