Læknablaðið : fylgirit - 15.07.1995, Page 10

10
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
fylgdi glaðningur að gömlum sið. Sótt var brenni-
vínsflaska og skálað. Þar var kennarinn einnig og
fékk sér hressingu með okkur. Það höfðu ýmsir
áhuga á að fá eitthvað af beinunum. Til þess að
þau yrðu hvít og snyrtileg voru þau soðin mjög
lengi í sterku sótavatni. Friðrik Einarsson fékk
neðri kjálkann, Snorri Hallgrímsson þann efri, og
ég lokið ofan af höfuðkúpunni. Það stendur enn-
þá á borði í íbúðinni minni. Á höfuðskelinni er
gómstórt stjörnulaga ör. Prófessor Dungal sagði
að það væri nokkuð örugglega eftir sýfilis, sem
hún hefði fengið í höfuðið og sennilega valdið
geðveiki hennar. Nú er það þannig að þegar slík-
um nákvæmum líkskurði (dissection) er lokið
verður ákaflega lítið eftir af líkinu annað en bein-
in og einhverjar tægjur. Þegar konan var jörðuð
varð því að setja eitthvað meira í kistuna, til dæm-
is dálítinn sandpoka, svo hún virtist ekki vera
hálftóm. Það var mikill kjötsúpueimur þegar
verið var að sjóða beinin. Ég hafði því ekki góða
lyst á kjötsúpu, sem mamma hafði eitt sinn á
borðum um þessar mundir.
Hitt líkið sem við krufðum var af karlmanni
utan af landi. Á meðan að við vorum að kryfja
það barði að dyrum Magnús V. Magnússon, laga-
nemi, sem síðar varð sendiherra í Bandaríkjun-
unt. Höfuðið af líkinu stóð þá á borðshorninu
gegnt dyrunum. Það var af myndarlegum og lag-
legum manni með kónganef. Þetta var meira en
Magnús þoldi. Það leið yfir hann og hann skall á
steingólfið. Við hlupum til og komumst að raun
um að hann hafði ekkert skaddast sem betur fór.
Níels Dungal prófessor frétti um þennan atburð
og varð það til þess að sett var spjald á útihurð
líkskurðarhússins. Á því stóð að þar væri öllum
bannaður aðgangur nema læknastúdentum.
Guðmundur Hannesson lét sér fátt mannlegt
óviðkomandi. Hann var sískrifandi í blöð og tíma-
rit um það sem honum þótti miður fara hjá þjóð-
inni og elja hans var með ólíkindum. Hann réðst í
það einn síns liðs á Akureyri að gefa út fyrsta
læknablað á Islandi, skrifaði það með eigin hendi,
hektograferaði og sendi öllum kollegum sínum á
Norður- og Austurlandi. Eitt af áhugamálum
hans var að íslenska nöfn á öllum líffærum. Þessi
nöfn vildi hann að við notuðum og hafði gefið út
bækling með þýðingum sínum. Þetta mæltist mis-
jafnlega fyrir og þótti gera námið erfiðara. Sumir
okkar neituðu alveg að læra íslensku nöfnin og
meðal þeirra vorum við Gunnar Cortes. Mörg
þessi líffæranöfn voru þannig að læknar skildu
þau ekki, hvað þá almenningur. Ég man að á
prófinu í líffærafræði vildi hann láta mig nota
íslensku nöfnin, en ég sagði eins og ég meinti, að
mér fyndust þau rugla og tefja námið. Fyrir
bragðið fékk ég ekki eins góða einkunn og mér
bar. Ég hef aldrei skilið þá áráttu sumra lækna, að
vilja nota íslensk nýyrði í stað alþjóðlegra orða,
sem notuð eru í þorra erlendra læknarita. Á síðari
árum eru allmargir læknar farnir að skrifa í
Læknablaðið okkar á slíku máli, að ég og mínir
líkar getum illa klórað okkur fram úr því. Kannski
er ætlast til að maður sitji með þetta svokallaða
íðorðasafn við höndina þegar maður les blaðið.
Meðan ég var í fyrsta hluta bættist við annar
kennari í lífeðlisfræði og reyndar líffærafræði að
hluta, Lárus Einarson. Hann var bráðgáfaður og
lærður læknir, fullur vísindaáhuga, sem beindist
aðallega að starfsemi heila- og taugafrumna.
Þegar hann ræddi starfsemi þessara frumna var
áhuginn slíkur að það var eins og hann kæmist í
annarlegt ástand og gleymdi bæði stað og stund.
Lárus vildi ekki halda áfram kennslu við Háskól-
ann nema hann fengi aðstöðu til rannsókna og í
því skyni sótti hann um styrk til Alþingis til tækja-
kaupa. Jónas frá Hriflu var þá allsráðandi og var
haft eftir honum að það þyrfti ekki að hlaða undir
Lárus, sem væri sonur Magnúsar dýralæknis,
þessa mikla íhaldskurfs. Tíu þúsund krónur væri
alveg nógur styrkur handa honum og meira fengi
hann ekki. Þessi upphæð dugði að sjálfsögðu ekki
og var sama og synjun. Um þessar mundir var
auglýst eftir prófessor í líffærafræði við lækna-
deild Háskólans í Áfósum og Lárus Einarson sótti
um stöðuna og fékk hana árið 1936. Hann varð
síðar heimsfrægur vísindamaður. Þar töpuðu Is-
lendingar afbragðsmanni. Ég hitti hann síðar í
Árósum þegar ég var við framhaldsnám í Dan-
mörku. Hann undi þar vel hag sínum og hafði
góða aðstöðu til vísindarannsókna.
í miðhluta kenndi prófessor Níels Dungal okk-
ur sýklafræði og meinafræði. Þá var Rannsókn-
astofa Háskólans við Barónsstíg nýrisin. Rann-
sóknastofan var á neðri hæðinni, krufningar í
kjallaranum, en í suðurenda efri hæðar fór
kennslan fram og í norðurendanum var íbúð þar
sem prófessorinn bjó. Dungal framkvæmdi sjálfur
krufningarnar með aðstoð okkar stúdentanna og
Guðmundar Kristjánssonar, sent lengi vann hjá
honum.
Á þessu tímabili urðurn við Gunnar Cortes,
sem lásum saman, fyrir mikilli lífsreynslu. Við
vorum eitt sinn á gangi á Laugaveginum og fórum
inn á litla veitingastofu í Traðarkotssundi sem hét
Aldan. Við fengum okkur Egilspilsner að drekka
en við næsta borð sat roskinn maður alskeggjaður
sem einnig var að drekka samskonar öl. Honum
hefur sjálfsagt ekki þótt það nógu sterkt, því ann-
að slagið tók hann upp glas úr vasa sínum og hellti
úr því í ölið. Við þóttumst vita að það mundi vera