Kjarninn - 03.04.2014, Page 59

03/06 álit
verndun sjávarspendýra í huga og skulu, hvað hvali snertir,
einkum starfa á vettvangi viðeigandi alþjóðastofnana að
verndun og stjórnun þeirra og rannsóknum á þeim.“ Ísland
tók því verulega áhættu með því að gefa einhliða út kvóta til
veiða á 800 hvölum í vísindaskyni.
Bakara fyrir smið
Kaldhæðni örlaganna hagaði því svo til að það voru banda-
rísk stjórnvöld, Reagan og Bush eldri, sem þvinguðu íslensk
stjórnvöld til að draga verulega úr fjölda veiddra hvala til
sýnatöku í nafni vísinda. Þau hótuðu viðskiptaþvingunum í
samræmi við Pelly-ákvæðið við lög til verndar fiskstofnum;
ákvæði sem upphaflega var sett til að fylgja eftir ákvörðunum
um veiðibann á laxastofnum í Norður-Atlantshafi. Til að
gera langa sögu stutta var strax hætt við vísindaveiðar á 320
hrefnum, í stað 320 langreyða voru veidd 292 dýr á fjórum
árum og 70 sandreyðar í stað 160 á þremur árum. Þessi sam-
dráttur kom til eftir langa og stranga samningafundi milli
Íslands og Bandaríkjanna.
rangt mat á aðstæðum
Yfirlýsingar ráðamanna bera með sér að andstaða Banda-
ríkjanna við hvalveiðar hafi verið afgreidd sem þjónkun við
hávaðasöm umhverfis- og dýravelferðarsamtök til þess eins
að kaupa sér græna ímynd. Þetta er mikill misskilningur,
enda voru Bandaríkin í forustuhlutverki í umhverfismálum
á alþjóðavettvangi allt fram á tíunda áratug síðustu aldar.
Nefna má að árið 1985 knúðu Bandaríkin í gegn alþjóð-
legan samning um verndun ósonlagsins og aftur árið 1989.
Þar í landi er jafnframt sterk hefð fyrir verndun tegunda í
útrýmingar hættu. Síðast en ekki síst eru Bandaríkin vörslu-
aðili Alþjóðasamningsins um verndun og stjórnun hvalveiða
(ICRW) frá 1946 og þau líta á það sem sína ábyrgð að hann
haldi.
Í anda fyrri þorskastríða áréttuðu íslensk stjórnvöld að
vera varnarliðsins á Keflavíkurflugvelli væri háð góðum sam-
skiptum ríkjanna að öðru leyti. Áhrif slíkra yfirlýsinga kunna