Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.08.1930, Blaðsíða 12

298
Frá Austur-Asíu.
[Stefnir
kemur á vettvang en svo, aS þeir
ráði við, þá hörfa þeir undan, því
að nóg er landrýmið, og koma svo
fram jafnharðan, þegar herinn er
á brott farinn. Þetta eykur því
stöðugar óeirðir innanlands.
2. Skipulac/ hersins. Kínverjar
hafa aldrei getað komið sjer upp
föstum og skipulegum ríkisher.
Allur her í Kína er herdeildir, sem
safnast utan um einn ákveðinn
foringja. Hann geldur þeim mála
og þeir hlýða honum, og herferð-
irnar verða því ekkert annað en
róstur milli einstakra manna. Það
er líkast ]jví, sem var víða í Ev-
rópu á miðöldunum, er ríkir að-
aismenn lágu í ættardeilum. Feng
hefir um 200.000 menn undir
stjórn sinni, og það eru allt hans
menn, sem hann hefir sa^nað, og
hann borgar kaup, og þeir berjast
fyrir hann. Chiang er að nafni til
forseti lýðveldisins og honum
fylg’ja þjóðernissinnarnir, en hann
verður líka að styðjast við einka-
her, og sá her er ekki talinn eins
góður og her Fengs, þó að hann
muni á hinn bóginn vera miklu
fjölmennari.
Wen telur það mikla ógæfu, ef
Feng eða öðrum héraðshöfðingja
af líku tægi tækist að vinna sigur
á stjórninni, því að þá færi að
íorgörðum sá vísir að reglulegu
stjórnarfari, sem Chiang og þjóð-
ernissinnarnir hafa komið á fót og
hangið hefir nokkur ár. En á hinn
bóginn er hann hræddur um, að
Chiang takist seint eða aldrei að
ná tökum á öllu ríkisbákninu.
3. Stjórnarfarið. Stjórnarfarið
í Kína er allt á reiki. Þar eru
engin grundvallarlög eða stjórn-
skipunarlög, og enginn veit því
eiginlega, hver er réttur og lög-
legur stjórnandi. Menn kunna eng-
in ráð til þess að losna á lögleg-
an hátt við flokk, sem er orðinn
á móti vilja fólksins, né heldur
veit flokkurinn nein lögleg ráð
til þess að skifta um foringja, þó
að hann vildi það feginn. Þetta
verður auðvitað til þess að auka
stórkostlega glundroðann og rétt-
aróvissuna. Það er ekki hægt að
stjórna í Kína nema með valdi
og harðstjórn, og allir eru í raun
og veru jafn „löglegir" stjórn-
endur.
U. Skortur á sameiginleguvi á-
hugamálum. 90% af Kínverjum
eru smábændur, sem hafa ekkert
áhugamál svo að segja fyrir utan
nánasta kunningjahópinn. Sam-
gönguleysi og kunnáttuleysi í öll-
um viðskiftum gerir það að verk-
um, að hver baukar í sínu horni
og er sama um allt annað, af því
að ekkert annað snertir hans hag.
I