Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.08.1930, Side 31

Stefnir]
Hvert stefnir heimurinn?
317
smiðurinn tók þá þátt í orustunni
engu síður en sá, sem bogann
spennti. 1 síðasta ófriði var byrj-
að með fallbyssum, sem drógu 18
kílómetra, en í stríðslok drógu
fallbyssurnar yfir 100 kílómetra,
og auk þess fóru flugvélar hundr-
uð kílómetra með dauða og eyð-
ing yfir óvininá. Frá fyrstu tím-
um hefir hermaðurinn rutt braut-
ina. Rómverjar lögðu vegi til þess
að geta komið herskörum sínum
sem fljótast út um öll lönd. Þess-
ir vegir komu svo kaupmönnum
og öðrum friðsömum borgurum
að gagni. Stálið, sem búið er til
á vorum dögum í fallbyssur. og
bryndreka, kemur öðrum vélum
að góðu. Flugvélarnar voru full-
homnaðar á ófriðartímunum, og
nú flytja þær póst og farþega.
Hergagnasmíðin, ávöxtur óttans,
or undirstaða alls iðnaðar. Meðan
ófriður vofir yfir, hvessir óttinn
hugvit snillinganna. Hve lengi
fielzt óttinn? Eins lengi og ófrið-
Ur vofir yfir. Þeir tveir, óttinn og
ófriðurinn, munu jafn lengi vera
við lýði. Þeir verða við lýði með-
umbrotin haldast við í sálum
^annanna.
Sumir vilja rekja rætur óró-
ans i mannheimum til einhverra
^kveðinna skipulagsorsaka, en
getur ekki verið rétt. Efnis-
hyggjumenn og fylgismenn Marx
annarsvegar og þjóðræknissinnar
hinsvegar, eru sambornir bræður
í því, að vilja kenna ýmiskonar
árekstrum og tilviljunum um all-
an ófrið. Og þetta kemur náttúr-
lega fyrir. En saga mannkynsihs
sýnir á hinn bóginn, að menn
kunna vel að sneiða hjá illum af-
leiðingum af árekstrum, þegar
þeir bara vilja. Menn beita öllu
hugviti sínu til þess að verða ekki
þrælar forlaganna. Rás viðburð-
anna er oft breytt með samtök-
um manna um það, að afstýra því,
sem verða vill. — Nei, sagan sýn-
ir fljótt, ef vel er gáð, að stríð
mannanna og ófriður stafar af
því, að menn vilja það. Það er
þeim leikur, barnaleikur, sem
sýnir, að mannkynið er á barns-
aldri enn. Þessi leikur er mönn-
unum jafn eðlilegur — en náttúr-
lega ekki jafn óskaðlegur — eins
og áflogin eru eðlileg kettlingum.
Mönnum er innst inni nokkuð
sama, hvort þeir byggja upp eða
rífa niður, ef þeir aðeins fá að
láta eins og þeir vilja. Og enn-
fremur sýnir sagan okkur, að
þetta háttalag er beint karl-
manns-einkenni. Það er karl-
mannsheilinn, sem hefir — með
örfáum undantekningum — vald-«
ið öllum framförum og öllu hruni