Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.08.1930, Page 61

Stefnir]
Ráðsmaður og úlfur.
347
til hæfis í mat og drykk mörgu
fólki, þurftu ekki að sækja til
Halldórs þá speki, að 10 fjölskyld-
ur sætu ánægðar við sama graut-
inn. Þær vissu að þ.etta var alls
engin speki.
Það er annars hlægilegt, þegar
þeir menn ætla sér að kenna fólk-
inu hagfræðilegar lífsreglur, sem
sjálfir eru úti á þekju í daglegu
lífi, og hafa vitsmuni sína handan
við höf og fjöll — ef nokkrir eru.
Ávallt verður að hafa hliðsjón
af mannlegu eðli. Það er þannig,
að hver fjölskylda vill vera út af
fyrir sig, vinna þannig og matast,
sofa og sýsla. Menn sem temja
sér rassaköstin, vilja breyta þessu,
jafnvel taka barnauppeldi af for-
eldrum og kássa saman ungviði
í opinberar hringiðustofnanir. En
vonandi verður þess langt að bíða,
að slík Lokaráð nái fram að ganga.
Þó má flesta fólsku fremja með
ofbeldi, sem úthverf lagasetning
beitir sér fyrir, ef henni er gefið
undir fótinn eða ráðrúmið.
Hað gæti komið til mála að
f®ra saman bygð í hálfgildings
sveitaþorp. Svo er skipað byggð-
sunnan lands frá fornu fari á
sumum stöðum. Eigi þekki eg né
Veit, hvort sú bygðaskipun er
aunmarkalítil. En þar sem eg
þekki til, er sveitakritur og bæja-
þvaður meira, og rígur magnaðri
í þéttbýli, en þar sem langt er
milli býla.. Vera má, að vaxandi
menning ráði bætur á þeim mis-
fellum.
En þar sem landbúskapur þrífst
á landgæðum, hefir dreifing bygð-
ar sína kosti. T. d. gerir fénaður
betra gagn, þar sem rúmt er um
hann í haga. Þá er um betri grös
að velja. Lítill fjárhópur er eirn-
ari á beit en stór fjárbreiða.
Bóndi, sem á fátt fé, sér betur um
ihverja skepnu, en sá sem 'á
margt. Þetta er gömul athugun og
felst í orðskviðinum: Misjafnari
er sauður í mörgu fé. Smábóndi
heyjar ávalt meira að tiltölu en
stórbóndi, ef engi er svipað. Sá
litli hirðir fyrri og þurkar þó bet-
ur. Þetta stafar af samskonar
lögmáli sem veldur því, að lítið
skip er léttara í vöfum en stórt.
Egill komst á skútu um grunn-
sævarsund, þar sem Eiríkur kon-
ungur blóðöx varð frá að hverfa
á langskipi. —
Samlagsbúskapur, með vélum
rekinn, mundi kenna á misfellum
meiri en smábúskapur, sem liðug
mannshönd fjallaði um.
Ef það opinbera færi að búa
með ráðsmanni og ráðskonu,