Sagnir


Sagnir - 01.04.1986, Side 81

Sagnir - 01.04.1986, Side 81
Verkfallið 1955 Kröfuganga 1. maí. Frá kröfugöngu uerka- lýðsfélaganna í Reykjauík I. maí 1955. tryggingamar. Ríkisstjórnin hét því að leggja frumvarp um þær fram og fylgja því eftir. Helstu atriði samning- anna voru 10% hækkun grunnkaups iðnlærðs verkafólks en 11 % hækkun grunnkaups ófaglærðs verkafólks. Orlof lengdist úr 15 í 18 daga eða hækkaði um 1 % af kaupi. Full vísitala greiddist á allt kaup. 4% af kaupi runnu í atvinnuleysissjóð. Hér voru atvinnuleysistryggingarnar orðnar að veruleika. Þá var samið um 25% hækkun kaups iðnnema. Samning- arnir voru samþykktir í félögunum næstu daga. Var mikið fjölmenni á fundi Dagsbrúnar í Gamla bíói, en hann var haldinn strax aö kvöldi 28. apríl. Forystumenn íslensks verkalýðs voru á einu máli um hvað hæst bæri í samningunum. Hannibal Valdimars- son, formaður Alþýðusambands íslands, sagði: „Það er margra álit, að atvinnuleysistryggingarnar séu veigamesti þátturinn í verkfallssigrin- um, enda hafa atvinnuleysistrygging- arnar verið baráttumál verkalýðs- samtakanna frá fyrstu árum þeirra hér á landi.“42 Eðvarð Sigurðsson, formaður Dagsbrúnar, sagði í ræðu sinni 1. maí 1955 á Lækjartorgi: „4% af kaupi greiðist í atvinnuleysistrygg- ingarsjóð og er þar með lagður grundvöllur að framkvæmd eins mesta hagsmuna- og menningarmáls alþýðu, sem hún hefur barist fyrir í áratugi."43 Tryggvi Emilsson, varafor- maður Dagsbrúnar, segir í ævi- minningum sínum: „Stærsta kjara- bótin, sem íslensk alþýða og þjóðin öll mun búa.að langt fram á komandi tíma, voru ah'innuleysistryggingamar sem Dagsbrúnarmenn urðu að berj- ast fyrir í sex vikna verkfalli og allir aðrir njóta síðan eins og þær hafi komið af sjálfu sér.“44 Það er Ijóst að úr þessu verkfalli komu menn sigurreifir, þó að þeir hörðustu í röðum verkfallsmanna væru tilbúnir í áframhaldandi aðgerð- ir til að knýja fram enn hagstæðari samninga. Sigurdór Sigurdórsson blaðamað- ur tók þátt í þessu verkfalli sem ungl- ingur, nýkominn á vinnumarkaðinn. Hann stóð verkfallsvaktir fyrir Dagsbrún. Hann segir hina eldri og reyndari í röðum verkfallsmanna hafa unað vel við niðurstöður verkfallsins. Þeir höfðu lifað tíma atvinnuleysis, kreppu og hungurs. Hinir ungu þekktu ekki þessa hluti af eigin reynslu. Þeir þekktu aðeins uppgang í efnahagslífinu, með nýsköpun og Marshallfé. I þeirra augum voru samningarnir svik. Þeir börðust á fundi Dagsbrúnar gegn samningun- um, því að í upphafi hafði verið rætt um hærri prósentutölur en þær sem samkomulagið kvað á um. Atvinnu- leysistryggingar töldu þeir sér ekki til tekna. Stjórnarslit Það voru ekki aðeins ungu mennirnir sem voru ósáttir við niðurstöður verkfallsins. i ævisögu Ólafs Thors stendur: „Hann var þreyttur eftir langa verkfallið 1955 og segir: Sættin hættuleg. Ég gat þó ekki annað en reynt að miðla málum."45 Ólafur var ekki ánægður með niðurstöðu samn- inganna, enda gekk stjórnin ekki heil til skógar eftir verkfallið 46 Ótti forsætisráðherra, Ólafs Thors, fyrir verkfallið við að sósíalistar, eða kommúnistar eins og hann orðaði það, reyndu að beita sér fyrir því að stjórnin færi frá og þeir yrðu aftur geröir gildir í íslenskum stjórnmálum, var á rökum reistur. Einar Olgeirsson segir í bókinni ísland í skugga heims- valdastefnunnar. „Já, því með sex vikna verkfallinu 1955 sigruðum við raunverulega ríkisstjórnina. Hún ætl- aði að brjóta okkur á bak aftur, en það vorum við, sem sprengdum hana, því að Framsóknarflokkurinn gafst upp og sleit samstarfinu við ihaldið."47 í mars 1956 hélt Framsóknarflokk- urinn flokksþing. Á því þingi var sam- þykkt að slíta stjórnarsamstarfinu við Sjálfstæðisflokkinn. í framhaldi af þeirri samþykkt sendu allir ráðherrar Framsóknarflokksins Ólafi Thors forsætisráðherra bréf, stílað 26. mars 1956: í samræmi við ályktanir 11. flokksþings framsóknarmanna og með tilliti til þess, að nú er séð fyrir endann á afgreiðslu frumvarpanna um atvinnuleysistryggingar og vinnumiðlun, sem núverandi stjórnarflokkar höfðu, í sambandi við lausn verkfallsins á sl. vori, sameiginlega heitið að lögfesta, til- kynnum við yður hér með, herra forsætisráðherra, að lokið er stuðn- SAGniR 79
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.