Sagnir - 01.04.1987, Blaðsíða 35

Það er erfitt að sjá að Hannes hafi
lagt sérstaka áherslu á landbúnað-
inn eins og Eggert. Áhugi Hannesar
á framförum var almennur og ekki
síst á uppfræðslu fólks sem undir-
stöðu þeirra. Eggert taldi hins
vegar að lausnin á fátæktarbasli ís-
lendinga lægi í framförum í land-
búnaði.
Ef litið er á það á hvern hátt þeir
settu fram skoðanir sínar er mikill
munur þar á. Hannes setti sínar
skoðanir fram á raunsæislegan og
fræðilegan hátt. Eggert hikaði ekki
við að mála í sterkum litum i ljóð-
unum þó hann gæti einnig skrifað
fræðilega eins og í Ferðabókinni.
Tilvísanir
1 Vilhjálmur Þ. Gíslason: „Kvæði
Eggerts Ólafssonar” í Eggert Ólafs-
son: Kvœði (Rv. 1953), VII-XII; Vil-
hjálmur Þ. Gíslason: Eggert Ólafsson
(Rv. 1926), 31-51; Páll E. Ólason og
Þorkell Jóhannesson: Saga íslend-
inga 6 (Rv. 1943), 416-31.
2 Jóhannes Nordal: „Um bókina og
höfund hennar” í Hannes Finnsson:
Mannfœkkun af hallœrum (Rv.
1970), XV-XX; Þorkell Jóhannesson:
Saga íslendinga 7 (Rv. 1950), 536-9.
3 Jón Helgason: Hannes Finnsson
biskup í Skálholti (Rv. 1936), 38-40.
Hann var sannur baráttumaður og
skipti oft um skoðanir, sem Hannes
gerði sjaldan. Það sem er einna
mest áberandi þegar lesið er um
þessa tvo menn, er hvað þeir hafa
verið gjörólíkar manngerðir.
Það er ekki síst það sem gerir að
verkum að þeir virka á mann sem
andstæður. En séu hugmyndir
þeirra skoðaðar án tillits til per-
sónanna verða skilin ekki eins
skörp. Samt sem áður hljóta þeir að
skoðast fremur sem andstæðingar
en skoðanabræður þegar á heildina
er litið. Hugmyndir Eggerts voru
settar fram í bundnu máli og hann
lagði áherslu á mikilvægi sveitalífs-
4 Vilhjálmur Þ. Gíslason (1926), 56-8.
5 Vilhjálmur Þ. Gíslason (1926), 66.
6 Páll E. Ólason og Þorkell Jóhannes-
son,431.
7 Jón Helgason, 44.
8 Vilhjálmur Þ. Gíslason (1926), 86.
9 Hannes Finnsson: Kvöldvökumar
1794 íKh. 1853), 15-17.
10 Hannes Finnsson (1853), 11.
11 Hannes Finnsson (1853), 8.
12 Eggert Ólafsson: Kvœði (Rv. 1953),
46.
ins. Aðdáun á fornöld og sterkar
þjóðernistilfinningar hafa oft átt
fylgi að fagna á íslandi. Áhrif frá
Eggert komu fram síðar í hinni
rómantísku stefnu Fjölnismanna,
meðan Jón Sigurðsson vildi fremur
líkja eftir raunsæi Hannesar.
Þó svo að við nútímafólk séum
haldin nokkurri vísindahyggju í
anda Hannesar þá virðist þjóðern-
isrómantík í anda Eggerts, alltaf
geta skotist upp á yfirborðið aftur.
Þannig má segja að sá stefnumunur
sem kom fram hjá Hannesi og
Eggert fyrirfinnist enn í dag.
13 Vilhjálmur Þ. Gíslason (1926), 86.
14 Jóhannes Nordal, XIV.
15 Jóhannes Nordal, XX.
16 Jóhannes Nordal, XXII.
17 Jóhannes Nordal, XXVI.
18 Hannes Finnsson (1853), 19-20.
19 Þorsteinn Þorsteinsson: „Æviatriði
Rjörns Halldórssonar prests í Sauð-
lauksdal” í Rit Bjöms Halldórssonar
í Sauðlauksdal (Rv. 1983), 16.
20 Eggert Ólafsson, 86.
21 Eggert Ólafsson, 108.
SAGNIR 33