Nýtt Helgafell - 01.06.1956, Blaðsíða 10

ÞÓRBERGUR ÞÓRÐARSON:
JARPUR
Dálítið fynr austan Stóruskákarhúsið
eystra, í suðursuðaustur frá Halabænum,
stóð Hundraðshesthúsið, í svo kölluðu
Hundraðstúni. Ég man ekki, a£ hverju það
hót Hundraðstún. Frammi undan húsinu
var lítill kálgarður, en milli þess og eystra
Stóruskákarhússins lá gatan frá Hala nið-
ui að Breiðabólsstað.
Þarna var Jarpur gamli hans Benedikts
afa míns tii húsa á veturna og stundum
annað hross með honum. Jarpur var stór
hestur og sterkur og svo áreiðanlegur, að
hann brást aldrei. En hann var heldur hast-
ur og fremur þungur. Þó kunni hann að
skeiða, en það var erfitt að fá hann til þess.
Hann var farinn að eldast og lýjast og hafði
lagt mikið á sig fynr fólkið á langri ævi.
Hann var alvarlegri en himr hestarmr og
hafinn yfir hrekki og kenjar og mikillæti.
Hann var algerlega blátt áfram og hafði
engin prinsíp. Samt var hann forframað-
astur a£ öllum hestum á Breiðabólsstaðar-
bæjunum. Hann hafði vaðið öll vötn á milli
Djúpavogs og Reykjavíkur og sóð öll lönd
á þeirri leið og kynnzt mörgum hrossum.
Þegar Eyjólfur hreppstjóri þurfti að flytja
mál fyrir dómstólum í Reykjavík, þá fókk
hann Jarp til reiðar suður. Þá var langt frá
Hala til Reykjavíkur og mikið af stórum
vötnum og margt að sjá. En Jarpur flutti
samt aldrei ræður á hrossaþingum um lang-
ferðir sínar.
Hundraðshesthúsið var hús dapurlegra
örlaga. Einhverntíma fyrir mína daga var
myndarleg stúlka í Suðursveit, sem hót
Guðbjörg. Hún rataði í það ólán að brjál-
ast á geðsmunum. Eftir það var hún á
sveitinni, og mun hreppsnefndin hafa lát-
ið hana ganga milli bæja og vera tíma og
tíma á bæ. Eitt sumar var hún á Hala og
var lokuð inni í Hundraðshesthúsinu. Þá
var sett hurð fyrir hesthúsdyrnar og henni
róttur matur og drykkur inn um gat á
hurðinni, minnir mig mór vera sagt. Sjálf-
sagt hefur verið slegið upp fleti í hesthús-
inu handa henni að liggja á. Sú hugsun
sótti oft á mig, hvað þetta hafi hlotið að
vera ömurlegt líf, að hjara þarna innibyrgð
í þessum skuggalega og kalda og óhreina
og lyktarvonda hesthúskofa, og þar hafa
nætt ínn á hana vindar og lekið niður á
hana í rigningum.
Einhverntíma eftir þetta var Guðbjörg
á öðrum bæ í Suðursveit. Þá var fenginn
nafnkunnur blóðtökumaður til að taka
■henni ‘blóð. Brófi var límt yfir benina, og
Guðbjörgu blæddi út, og hreppurinn var
laus allra mála.
Þetta gerðist áður en óg mundi eftir. En
vera þessarar veslings manneskju í Hundr-
aðshesthúsinu lagðist þungt á mig, þegar
óg þurfti að fara mn í það. Mór fannst
eitthvað leiðinlegt hafa orðið eftir í því,
sem þar ætti ekki að vera. Ég fór þar alltaf